Մարտ ամսվա կլիմայական բնութագիրը և ամսական կանխատեսումը

• 28.02.2017, 12:55
•  Հայաստան,  No-politics

Մարտ ամսին հանրապետությունում շարունակվում է ավելանալ արեգակի բարձրությունը հորիզոնից և հետևաբար ցերեկվա տևողությունը: Զգալիորեն ավելանում է երկրի մակերևույթի կողմից ստացվող ջերմության քանակը: Փետրվարի համեմատությամբ մարտին օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը բարձր է 3,9⁰C: Միջին տասնօրյակային ջերմաստիճանն առաջին տասնօրյակում կազմում է -3,2⁰C, երրորդ տասնօրյակում`+0,5⁰C: 

Միջին ամսական ջերմաստիճանը Գեղարքունիքում, Շիրակում, Արագածոտնի լեռնային շրջաններում և Կոտայքում բացասական է` -1...-4<sup>0</sup>C, Լոռիում (Տաշիրում` -3⁰C), Սյունիքի, Արագածոտնի նախալեռներում` 0...+2<sup>0</sup>C, իսկ հանրապետության մնացած շրջաններում` +3...+8⁰C: Արարատի, Արմավիրի մարզերում, Սյունիքի հովիտներում և Երևանում օդի միջին ամսական ջերմաստիճանի կայուն անցումը 0-ից բարձր տեղի է ունենում մարտի սկզբին, Լոռիում` երկրորդ, Արագածոտնի լեռնային շրջաններում, Գեղարքունիքում, Շիրակում` երրորդ տասնօրյակներում: 

Արկտիկական ցուրտ օդային զանգվածների ներխուժումներով պայմանավորված մարտ ամսին բացարձակ նվազագույն ջերմաստիճանն առանձին տարիների հասել է լեռնային շրջաններում` -28...-34<sup>0</sup>C, նախալեռներում` -24...-30⁰C, հովտային շրջաններում` -13...-17<sup>0</sup>C, Արարատյան դաշտում` -17...-25⁰C:

Մերձավոր Արևելքից և Միջերկրական ծովի շրջաններից Արևադարձային տաք օդային զանգվածները բերում են ջերմաստիճանի զգալի բարձրացում: Բացարձակ առավելագույն ջերմաստիճանը հանրապետության լեռնային շրջաններում առանձին տարիների հասել է` 19...22<sup>0</sup>C, նախալեռնային շրջաններում, Արարատյան դաշտում, Տավուշում` 23...27⁰C, Սյունիքի հովիտներում` 25...30⁰C:

Երևանի միջին ամսական ջերմաստիճանը 5,1⁰C է, առաջին տասնօրյակում` 3,0<sup>0</sup>C, երկրորդ տասնօրյակում` 5.0⁰C և երրորդ տասնօրյակում` 7,2<sup>0</sup>C: Ջերմաստիճանը Երևանի բարձրադիր և ցածրադիր մասերում տարբեր է: Ամենացածր ջերմաստիճանը գրանցվել է 1985 թ. քաղաքի ցածրադիր մասերում` -25.2⁰C, բարձրադիր մասերում` -16.4<sup>0</sup>C, իսկ ամենաբարձր ջերմաստիճանները 1970 թ.` 27⁰C և 2001 թ.` 24.8⁰C:

Տեղումներով օրերի թիվը հանրապետությունում կազմում է 9-13 օր (Արարատյան դաշտում` 6-8 օր): Ամսական տեղումների քանակը շրջանների մեծ մասում 28-45 մմ, համեմատաբար շատ տեղումներ են դիտվում Կապանում` 60 մմ, Ապարանում, Հրազդանում` 67 մմ, Գորիսում` 75 մմ: Տեղումների նվազագույն քանակը գրանցվում է Արարատյան դաշտում` 23-24 մմ:

Ձնածածկի միջին բարձրությունն Արագած բ/լ կայանում լկազմում է 160 սմ, Ջերմուկում` 75 սմ, Արագածոտնի լեռնային շրջաններում, Կոտայքում` 50-65 սմ, Շիրակում` 40-50 սմ: Հանրապետության նախալեռնային և հովտային շրջաններում ձնածածկը վերանում է մարտի սկզբին, իսկ ձմեռների 50%-ի դեպքում կայուն ձնածածկը բացակայում է: Ձյան հալոցքն ինտենսիվ կերպով սկսվում է, երբ միջին օրական ջերմաստիճանը գերազանցում է +3<sup>0</sup>...+5<sup>0</sup>C: 
Եղանակի վտանգավոր երևույթներից դիտվում է ուժեղ քամի, բուք, մառախուղ և ցրտահարություն: Առանձին տաք տարիներին մարտի երրորդ տասնօրյակում ցածրադիր վայրերում դիտվում է ցրտահարություն` 800-1000 մ բարձրության վրա ցրտահարությունները դիտվում են հիմնականում մարտի 21-28 ընկած ժամանակահատվածում: 

Մարտի երրորդ տասնօրյակում Արարատյան դաշտում ծիրանենին ծաղկում է: Վերջին 20-25 տարիների ընթացքում ծիրանենու ամենավաղ ծաղկումը եղել է 2010 թ. մարտի 12-14-ը: