ԱՄՆ-Թուրքիա հարաբերությունները այլևս երբեք առաջվանը չեն լինի. Bloomberg
Թուրքիայի և ԱՄՆ-ի միջև դիվանագիտական անդունդը վերացնելու միայն երկու ճանապարհ կա. կա՛մ փոխըմբռնում՝ բարիդրացիական հարաբերությունները հնարավորինս պահպանելով, կա՛մ կապերի բացարձակ խզում, որը կործանիչ հետևանքներ կունենա Թուրքիայի տնտեսության և ԱՄՆ-ի տարածաշրջանային շահերի համար: Սակայն երկու դեպքում էլ նախկին կարգավիճակին վերադառնալ հնարավոր չէ: Այս մասին գրում է Bloomberg-ի խմբագիրներից Թերեզա Ռաֆայելը, փոխանցում է News.am-ը:
Նրա խոսքով՝ ամերիկացի հոգևորական Էնդրյու Բրանսոնին ձերբակալելուց հետո Թուրքիան տնտեսական լուրջ ճգնաժամ է ապրում: Թրամփի վարչակազմի կողմից Թուրքիայի երկու նախարարների դեմ պատժամիջոցներ սահմանելուց հետո չորեքշաբթի Stars and Stripes-ը հայտնել է, որ Թուրքիայի կառավարամետ փաստաբաններն ահաբեկչական բնույթի մեղադրանք են ներկայացրել Ինջիրլիքում ԱՄՆ մի քանի սպաների դեմ: Նրանք պահանջում են ռազմաբազայից բոլոր թռիչքները ժամանակավորապես դադարեցնել և խուզարկության թույլտվություն տրամադրել:
Հարաբերությունների նման սրումը, փորձագետի կարծիքով, մասամբ կապված է տարիներ շարունակ կուտակված դժգոհության հետ՝ չնայած ձևական հավատարիմ բարեկամությանը: ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության առաջնորդների կողմից Թուրքիային աջակցությունը թուլացել է Թուրքիայում տարիներ շարունակվող ավտորիտար կառավարման, մարդու իրավունքների ոտնահարման և Սիրիայում Իրանի ու Ռուսաստանի հետ համագործակցելու արդյունքում: Ռուսական հակաօդային պաշտպանության համակարգերի գնումը և Ինջիրլիքի ռազմաբազայի օգտագործման սահմանափակումները նույնպես նպաստել են ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցների գժտվելուն:
«Զայրույթը փոխադարձ է: Էրդողանն այդպես էլ չհամակերպվեց 2016 թվականի հուլիսին հեղաշրջման փորձի մասին հայտարարությունից հետո իր դաշնակիցների ձեռնպահ վերաբերմունքի հետ: Նա նաև բարկացած է, որ Ամերիկան աջակցում է Սիրիայի հյուսիսում Իսլամական պետության դեմ պայքարող քուրդ զինյալներին: Ավելի վաղ այս տարի նա սպառնացել էր ամերիկյան զորքերին «Օսմանյան ապտակ» հասցնել, եթե ԱՄՆ-ն փորձի խոչընդոտել թուրքական ուժերի մուտքը հյուսիսարևմտյան Սիրիա»,- գրում է Ռաֆայելը:
Հեղինակը նշում է, որ վեճի առիթներից է նաեւ Փենսիլվանիա նահանգում բնակվող թուրք գործիչ Ֆեթուլլահ Գյուլենին Թուրքիային չհանձնելն է, ում Էրդողանը մեղադրում է հեղաշրջման փորձ կազմակերպելու մեջ: Իրանի միջուկային համաձայնագրից Թրամփի դուրս գալն էլ՝ մյուս կողմից. Թուրքիա ներմուծվող նավթի գրեթե կեսը գալիս է Իրանից, ուստի պատժամիջոցների կիրառումը բացասաբար է ազդում այդ երկրի տնտեսության վրա:
«Բրանսոնի հետ կապված իրավիճակն անհնար դարձրեց այս ամենն անտեսելը: Սակայն դա չի նշանակում, որ Թրամփի վարչակազմը դարձել է Թուրքիայում մարդու իրավունքների գերագույն պաշտպան: Ամենևին: Թրամփը, ում անունով շքեղ ունեցվածք կա Թուրքիայում, 2017-ին Էրդողանին հանդիպելիս նրա հասցեին միայն գովասանք է հնչեցրել: Իսկ երբ Էրդողանի կողմնակիցները հարձակվեցին Վաշինգտոնում ցուցարարների վրա, հարցը լուծվեց անաղմուկ»,- գրում է փորձագետը:
Նա նաև նշում է, ԱՄՆ-ն կարող է իրեն թույլ տալ ավելի երկար խաղալ: Չնայած հունիսի 24-ի ընտրություններն ավելի ամրապնդեցին Էրդողանի իշխանությունը, սակայն նա պուտինյան մասշտաբով չհաղթեց: Թուրքիան քաղաքականապես պառակտված է, և որքան Էրդողանը շարունակի իշխել բռնի ուժով, այնքան խոցելի կդառնա, հատկապես, եթե Թուրքիայի տնտեսությունը շարունակի տուժել: Միայն երկրի ազգային արժույթի անկումն արդեն շատ բան է ցույց տալիս:
Սակայն նույնիսկ այս դեպքում դիվանագիտական լուծումն առավել գերադասելի է: Տնտեսության հաշվին Բրանսոնին պահելով, ինչպես նաև ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունները լարելով՝ Թուրքիան վատթարացնում է նաև ԵՄ-ի հետ հարաբերություններն ու կորցնում արդեն իսկ քչացած ներդրողներին:
Ռաֆայելն ամեն դեպքում կարծում է, որ Թուրքիայի ամերիկյան աջակցությունը մեկ օրում չի կարող վերանալ: Երկրներին շատ բան է կապում:
-
16:17
ՀԱՐԳԵԼԻ՛ ԸՆԹԵՐՑՈՂ
-
16:16
Հանրապետությունում առաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 8-10 աստիճանով
-
16:11
Հոկտեմբերի 7-ին ԱՊՀ-ի ոչ պաշտոնական գագաթնաժողով նախատեսված չէ. Պեսկով
-
16:10
Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմում կան տուժածներ․ ՀՀ ՊՆ
-
16:00
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված առանց ուղեկցողի մնացած 20 երեխա և 216 տարեց գտնվում են ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության հոգածության ներքո
-
15:30
Իրանը կողմ է տարածաշրջանի համար շահավետ տրանսպորտային հաղորդակցությունների զարգացմանը, սակայն ոչ՝ միջազգային սահմանների փոփոխությանը
-
15:10
Պետք է միջոցներ ձեռնարկել Ադրբեջանի կողմից սպառնալիքները կասեցնելու համար. իսպանացի պատգամավորը Գորիսում է
-
14:54
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն կրակ է բացել Կութի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի անձնակազմի համար սնունդ տեղափոխող մեքենայի ուղղությամբ
-
14:46
Մեր երկրները միևնույն մարտահրավերներն ունեն. կիպրոսցի խորհրդարանականը՝ Ալեն Սիմոնյանին
-
12:00
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը կայցելի Հայաստան
-
11:30
Սամվել Շահրամանյանն ու մի խումբ պատասխանատուներ կմնան ԼՂ-ում՝ մինչև որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը
-
11:03
ՄԱԿ-ի առաքելությունը շատ, շատ, շատ օգտակար է Արցախի անապատում. Ժան-Քրիստոֆ Բյուսոն
-
10:43
Ադրբեջանի փոխվարչապետն այսօր կմեկնի Ստեփանակերտ
-
10:07
Սենատոր Գարի Փիթերսը ներկայացրել է օրինագիծ, որն արգելում է ԱՄՆ օգնությունն Ադրբեջանին
-
09:38
Խումբն Արցախում կմնա` մինչև զոհվածների աճյունների ու անհետ կորածների որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը. Թադևոսյան
-
20:26
Ժամը 18։00-ի դրությամբ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված 100․480 անձ արդեն Հայաստանում է
-
19:54
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունն ապատեղեկատվություն է տարածել
-
15:25
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 7-10 աստիճանով, սպասվում է անձրև և ամպրոպ
-
13:16
Միացյալ Թագավորությունը 1 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ կհատկացնի՝ աջակցելու Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածներին
-
12:25
Հայաստան է ժամանել բռնի տեղահանված 100 հազար 417 արցախցի
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
Խոնավություն՝ 18%
Քամի՝ 1,03 կմ/ժ