Անցումային արդարադատություն. ո՞ր երկրներում է այն կիրառվել
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը մայիսի 20-ի իր ուղերձում ընդգծել է, որ Հայաստանի Հանրապետության համար անցումային արդարադատության մեխանիզմների ներդրումը կենսական անհրաժեշտություն է:
Ի՞նչ է անցումային արդարադատությունը և ո՞ր երկրներում է այն կիրառվել:
Անցումային արդարադատությունը մարդու իրավունքների լայնամասշտաբ խախտման ժամանակաշրջանի ժառանգության հաղթահարման դատական և ոչ դատական միջոցառումների համալիր է: Նման միջոցառումներն ընդգրկում են քրեական հետապնդում, իսկության պարզման հանձնաժողովների ձևավորում, փոխհատուցման ծրագրեր և բազմաթիվ ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներ:
Անցումային արդարադատությունն ընդունվում է բռնության և հալածանքների համակարգից սոցիալական կայունության համակարգ քաղաքական անցման ժամանակահատվածում:
Անցումային արդարադատության ակունքները գալիս են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Նյուրնբերգյան և Տոկիոյի դատավարություններից: Այն հետագայում կիրառվել է Հունաստանում (1975) և Արգենտինայում(1985) ռազմական խունտաների նախկին անդամների նկատմամբ դատական գործընթացներում:
Անցումային արդարադատության միջոցառումների թարմ օրինակներն են Ռուանդայի միջազգային քրեական տրիբունալի և Նախկին Հարավսլավիայի միջազգային քրեական տրիբունալի գործունեությունը, նաև մի շարք հիբրիդային դատարանների և տրիբունալների կիրառումը (կազմված են ինչպես տվյալ երկրի դատավորներից, այդպես էլ արտասահմանյան)՝ Սիերա Լեոնեյի հատուկ դատարանի, Արևելյան Թիմորի ծանր հանցագործությունների հատուկ կոլեգիաների, Կամբոջայի դատարանների արտառոց պալատների, Բոսնիա և Հերցեգովինայի դատարանի գործունեությունը, ինչպես նաև ունիվերսալ իրավասություն ունեցող Միջազգային քրեական դատարանի հիմնադրումը:
Ուկրաինայում Մայդանից հետո խորհրդարանն անցումային արդարադատության մի շարք միջոցներ է ընդունել, ներառյալ քրեական դատավարությունները և պետական ծառայողների, իրավապահ մարմինների անդամների և դատական համակարգի ներկայացուցիչների ստուգումները (վեթինգ): Չնայած հանրային մեծ պահանջին՝ անցումային արդարադատության շրջանակներում առայժմ միայն սահմանափակ թվով կասկածյալներ են պատժվել: Ուկրաինայում կարևորում են անցումային արդարադատության լիարժեք գործարկումն այդ թվում նաև Դոնբասի` ուկրաինական իշխանությունների լիարժեք վերադարձման տեսանկյունից: Ուկրաինայի նախկին օմբուցմենի կարծիքով` անցումային արդարադատությունը պետք է գործի հակամարտության ավարտվելու հաջորդ օրը:
-
16:17
ՀԱՐԳԵԼԻ՛ ԸՆԹԵՐՑՈՂ
-
16:16
Հանրապետությունում առաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 8-10 աստիճանով
-
16:11
Հոկտեմբերի 7-ին ԱՊՀ-ի ոչ պաշտոնական գագաթնաժողով նախատեսված չէ. Պեսկով
-
16:10
Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմում կան տուժածներ․ ՀՀ ՊՆ
-
16:00
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված առանց ուղեկցողի մնացած 20 երեխա և 216 տարեց գտնվում են ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության հոգածության ներքո
-
15:30
Իրանը կողմ է տարածաշրջանի համար շահավետ տրանսպորտային հաղորդակցությունների զարգացմանը, սակայն ոչ՝ միջազգային սահմանների փոփոխությանը
-
15:10
Պետք է միջոցներ ձեռնարկել Ադրբեջանի կողմից սպառնալիքները կասեցնելու համար. իսպանացի պատգամավորը Գորիսում է
-
14:54
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն կրակ է բացել Կութի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի անձնակազմի համար սնունդ տեղափոխող մեքենայի ուղղությամբ
-
14:46
Մեր երկրները միևնույն մարտահրավերներն ունեն. կիպրոսցի խորհրդարանականը՝ Ալեն Սիմոնյանին
-
12:00
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը կայցելի Հայաստան
-
11:30
Սամվել Շահրամանյանն ու մի խումբ պատասխանատուներ կմնան ԼՂ-ում՝ մինչև որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը
-
11:03
ՄԱԿ-ի առաքելությունը շատ, շատ, շատ օգտակար է Արցախի անապատում. Ժան-Քրիստոֆ Բյուսոն
-
10:43
Ադրբեջանի փոխվարչապետն այսօր կմեկնի Ստեփանակերտ
-
10:07
Սենատոր Գարի Փիթերսը ներկայացրել է օրինագիծ, որն արգելում է ԱՄՆ օգնությունն Ադրբեջանին
-
09:38
Խումբն Արցախում կմնա` մինչև զոհվածների աճյունների ու անհետ կորածների որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը. Թադևոսյան
-
20:26
Ժամը 18։00-ի դրությամբ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված 100․480 անձ արդեն Հայաստանում է
-
19:54
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունն ապատեղեկատվություն է տարածել
-
15:25
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 7-10 աստիճանով, սպասվում է անձրև և ամպրոպ
-
13:16
Միացյալ Թագավորությունը 1 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ կհատկացնի՝ աջակցելու Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածներին
-
12:25
Հայաստան է ժամանել բռնի տեղահանված 100 հազար 417 արցախցի
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
Խոնավություն՝ 93%
Քամի՝ 0 կմ/ժ