ՀՀ Ազգային անվտանգության նոր ռազմավարությունը չի արտացոլում Սփյուռքի առջև ծառացած մարտահրավերների չեզոքացման քայլերը
2020 թվականի հուլիսի 10-ին Հայաստանի Անվտանգության խորհուրդն ընդունեց Ազգային անվտանգության նոր ռազմավարությունը: Ցանկացած երկրի՝ այդ թվում նաև Հայաստանի դեպքում անվտանգության ռազմավարարությունը հանդիսանում է շատ կարևոր և առանցքային փաստաթուղթ, քանի որ ամրագրում է անվտանգային, արտաքին, ներքին, տնտեսական քաղաքականության հիմնական ուղղությունները, երկրի առջև ծառացած մարտահրավերներն ու և դրանք հաղթահարելու ուղիները: Եվ չնայած փաստաթղթի նման կարևորությանը՝ այն ընդունվել է առանց պատշաճ մակարդակով հանրային քննարկումներ անցկացնելու:
Նոր փաստաթղթի հետ կապված մյուս մտահոգությունը վերաբերում է կառուցվածքին և բառակազմին: Պետք է նկատել, որ անվտանգության նոր ռազմավարությունը չունի նման փաստաթղթերին բնորոշ համակարգային կառուցվածք և բառակազմ, ինչը փաստաթղթին որոշակի անլրջություն է հաղորդում, իսկ երբեմն էլ խառնաշփոթ առաջացնում:
Փաստաթղթին վարչապետի ուղերձը կցելն իր հերթին տարընթերցումների տեղիք է տալիս. անհասկանալի է՝ ուղերձը պաշտոնապես դիտվում է որպես ռազմավարության մա՞ս, թե՞ ոչ: Եվ եթե ուղերձում տեղ գտած մտքերն ունեն նման կարևորություն, որ այն կցվում է պաշտոնական փաստաթղթին, ինչո՞ւ չեն ներառվել բուն ռազմավարության մեջ:
Ինչ վերաբերում է փաստաթղթի բովանդակությանը՝ մասնավորապես դրանում արտաքին քաղաքականությանը վերաբերյալ անդրադարձերին, ապա այստեղ կարիք կա դիտարկելու արտաքին քաղաքական հիմնական ուղղություններն առանձին-առանձին՝ հասկանալու թե ուղղություններց յուրաքանչյուրի դեպքում մեր մոտեցումներում ինչ փոփոխություններ են ամրագրվել նոր փաստաթղթում և որքանով են դրանք ամրապնդում մեր դիրքերը: Այս նպատակով անհրաժեշտ է նաև դիտարկել 2007 թվականին ընդունված նախկին ռազմավարությունը:
Հայաստան-Սփյուռք փոխհարաբերություններ
Նոր ռազմավարությունում Հայաստան-Սփյուռք փոխհարաբերություններին առնչվող հատվածը չի համապատասխանում նման փաստաթղթերին առաջադրվող պահանջներին։ Նրանում տեղ գտած ձևակերպումները, կարելի է ասել, որ ավելի շատ հիշեցնում են բարի ցանկությունների շարադրանքի, բայց ոչ ազգային անվտանգության ռազմավարության: Այստեղ, այո, փորձ է արվել Հայաստան-Սփյուռք փոխհարաբերությունները նոր, ավելի բարձր մակարդակի վրա հասցնել, սակայն թե ինչ գործիքակազմով և ինչպես է այդ նոր մակարդակն ապահովվելու այդ մասին փաստաթղթում ոչինչ չի նշվում:
Այսպես օրինակ, չնայած նրան, որ նոր ռազմավարությունում մեծ կարևորություն է տրվում Հայաստանի, Արցախի և աշխարհասփյուռ հայության միասնականությանը և շեշտը դրվում է համահայկականության ձևավորման վրա, սակայն փաստաթուղթը չի ուրվագծում համահայկական միասնական օրակարգի մշակման ճանապարհային քարտեզը։ Նույն խնդիրն առկա է նաև հայրենադարձության, Սփյուռքում տարբեր համայնքների միջև նոր կապերի ամրապնդման, համաշխարհային հայության ներուժի իրացման հարցերում:
Նոր ռազմավարությունում խնդրահարույց է նաև հայապահապանության հարցը: Իհարկե, ինչպես 2007թ.-ի այնպես էլ 2020թ.-ի ռազմավարություններում կարևորություն է տրվում հայ ժողովրդի ազգային ինքնության պահպանմանն ու զարգացմանը, սակայն եթե նախկին ռազմավարությամբ հստակ նշվում էր ազգային ինքնության պահպանմանն ու զարգացմանը հասնելու քայլերը` ինչպես հայրենիքում, այնպես էլ Սփյուռքում, ապա ներկայիս ռազմավարությունում կրկին չի նշվում, թե ինչ քայլերի միջոցով է Հայաստանը հասնելու աշխարհասփյուռ հայության ինքնության պահպանմանն ու զարգացմանը: Ավելին, կառուցվածքային խնդիրների պատճառով փաստաթղթում ամբողջական ձևով չի արտացոլվում հայության առջև ծառացած գլոբալ մարտահրավերները, որոնց թիվն ի դեպ քիչ չէ:
Ընդհանուր առմամբ փաստաթղթում համակարգված ձևով պետք է առանձնացված լիներ աշխարհասփյուռ հայության առջև ծառացած առավել կարևոր մարտահրավերների փաթեթը, դրանցից բխող հետևանքները և այդ հետևանքերի չեզոքացմանն ուղղված Հայաստանի հետագա քայլերը: Սակայն 2020թ.-ի Ազգային անվտանգության ռազմավարությունում ամբողջական խնդիրներն ու լուծումները հստակեցված չեն…
-
16:17
ՀԱՐԳԵԼԻ՛ ԸՆԹԵՐՑՈՂ
-
16:16
Հանրապետությունում առաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 8-10 աստիճանով
-
16:11
Հոկտեմբերի 7-ին ԱՊՀ-ի ոչ պաշտոնական գագաթնաժողով նախատեսված չէ. Պեսկով
-
16:10
Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմում կան տուժածներ․ ՀՀ ՊՆ
-
16:00
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված առանց ուղեկցողի մնացած 20 երեխա և 216 տարեց գտնվում են ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության հոգածության ներքո
-
15:30
Իրանը կողմ է տարածաշրջանի համար շահավետ տրանսպորտային հաղորդակցությունների զարգացմանը, սակայն ոչ՝ միջազգային սահմանների փոփոխությանը
-
15:10
Պետք է միջոցներ ձեռնարկել Ադրբեջանի կողմից սպառնալիքները կասեցնելու համար. իսպանացի պատգամավորը Գորիսում է
-
14:54
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն կրակ է բացել Կութի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի անձնակազմի համար սնունդ տեղափոխող մեքենայի ուղղությամբ
-
14:46
Մեր երկրները միևնույն մարտահրավերներն ունեն. կիպրոսցի խորհրդարանականը՝ Ալեն Սիմոնյանին
-
12:00
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը կայցելի Հայաստան
-
11:30
Սամվել Շահրամանյանն ու մի խումբ պատասխանատուներ կմնան ԼՂ-ում՝ մինչև որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը
-
11:03
ՄԱԿ-ի առաքելությունը շատ, շատ, շատ օգտակար է Արցախի անապատում. Ժան-Քրիստոֆ Բյուսոն
-
10:43
Ադրբեջանի փոխվարչապետն այսօր կմեկնի Ստեփանակերտ
-
10:07
Սենատոր Գարի Փիթերսը ներկայացրել է օրինագիծ, որն արգելում է ԱՄՆ օգնությունն Ադրբեջանին
-
09:38
Խումբն Արցախում կմնա` մինչև զոհվածների աճյունների ու անհետ կորածների որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը. Թադևոսյան
-
20:26
Ժամը 18։00-ի դրությամբ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված 100․480 անձ արդեն Հայաստանում է
-
19:54
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունն ապատեղեկատվություն է տարածել
-
15:25
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 7-10 աստիճանով, սպասվում է անձրև և ամպրոպ
-
13:16
Միացյալ Թագավորությունը 1 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ կհատկացնի՝ աջակցելու Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածներին
-
12:25
Հայաստան է ժամանել բռնի տեղահանված 100 հազար 417 արցախցի
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
Խոնավություն՝ 52%
Քամի՝ 3,6 կմ/ժ