ՀՀ Ազգային անվտանգության նոր ռազմավարությունը չի արտացոլում Սփյուռքի առջև ծառացած մարտահրավերների չեզոքացման քայլերը

2020 թվականի հուլիսի 10-ին Հայաստանի Անվտանգության խորհուրդն ընդունեց Ազգային անվտանգության նոր ռազմավարությունը: Ցանկացած երկրի՝ այդ թվում նաև Հայաստանի դեպքում անվտանգության ռազմավարարությունը հանդիսանում է շատ կարևոր և առանցքային փաստաթուղթ, քանի որ ամրագրում է անվտանգային, արտաքին, ներքին, տնտեսական քաղաքականության հիմնական ուղղությունները, երկրի առջև ծառացած մարտահրավերներն ու և դրանք հաղթահարելու ուղիները: Եվ չնայած փաստաթղթի նման կարևորությանը՝ այն ընդունվել է առանց պատշաճ մակարդակով հանրային քննարկումներ անցկացնելու:
Նոր փաստաթղթի հետ կապված մյուս մտահոգությունը վերաբերում է կառուցվածքին և բառակազմին: Պետք է նկատել, որ անվտանգության նոր ռազմավարությունը չունի նման փաստաթղթերին բնորոշ համակարգային կառուցվածք և բառակազմ, ինչը փաստաթղթին որոշակի անլրջություն է հաղորդում, իսկ երբեմն էլ խառնաշփոթ առաջացնում:
Փաստաթղթին վարչապետի ուղերձը կցելն իր հերթին տարընթերցումների տեղիք է տալիս. անհասկանալի է՝ ուղերձը պաշտոնապես դիտվում է որպես ռազմավարության մա՞ս, թե՞ ոչ: Եվ եթե ուղերձում տեղ գտած մտքերն ունեն նման կարևորություն, որ այն կցվում է պաշտոնական փաստաթղթին, ինչո՞ւ չեն ներառվել բուն ռազմավարության մեջ:
Ինչ վերաբերում է փաստաթղթի բովանդակությանը՝ մասնավորապես դրանում արտաքին քաղաքականությանը վերաբերյալ անդրադարձերին, ապա այստեղ կարիք կա դիտարկելու արտաքին քաղաքական հիմնական ուղղություններն առանձին-առանձին՝ հասկանալու թե ուղղություններց յուրաքանչյուրի դեպքում մեր մոտեցումներում ինչ փոփոխություններ են ամրագրվել նոր փաստաթղթում և որքանով են դրանք ամրապնդում մեր դիրքերը: Այս նպատակով անհրաժեշտ է նաև դիտարկել 2007 թվականին ընդունված նախկին ռազմավարությունը:
Հայաստան-Սփյուռք փոխհարաբերություններ
Նոր ռազմավարությունում Հայաստան-Սփյուռք փոխհարաբերություններին առնչվող հատվածը չի համապատասխանում նման փաստաթղթերին առաջադրվող պահանջներին։ Նրանում տեղ գտած ձևակերպումները, կարելի է ասել, որ ավելի շատ հիշեցնում են բարի ցանկությունների շարադրանքի, բայց ոչ ազգային անվտանգության ռազմավարության: Այստեղ, այո, փորձ է արվել Հայաստան-Սփյուռք փոխհարաբերությունները նոր, ավելի բարձր մակարդակի վրա հասցնել, սակայն թե ինչ գործիքակազմով և ինչպես է այդ նոր մակարդակն ապահովվելու այդ մասին փաստաթղթում ոչինչ չի նշվում:
Այսպես օրինակ, չնայած նրան, որ նոր ռազմավարությունում մեծ կարևորություն է տրվում Հայաստանի, Արցախի և աշխարհասփյուռ հայության միասնականությանը և շեշտը դրվում է համահայկականության ձևավորման վրա, սակայն փաստաթուղթը չի ուրվագծում համահայկական միասնական օրակարգի մշակման ճանապարհային քարտեզը։ Նույն խնդիրն առկա է նաև հայրենադարձության, Սփյուռքում տարբեր համայնքների միջև նոր կապերի ամրապնդման, համաշխարհային հայության ներուժի իրացման հարցերում:
Նոր ռազմավարությունում խնդրահարույց է նաև հայապահապանության հարցը: Իհարկե, ինչպես 2007թ.-ի այնպես էլ 2020թ.-ի ռազմավարություններում կարևորություն է տրվում հայ ժողովրդի ազգային ինքնության պահպանմանն ու զարգացմանը, սակայն եթե նախկին ռազմավարությամբ հստակ նշվում էր ազգային ինքնության պահպանմանն ու զարգացմանը հասնելու քայլերը` ինչպես հայրենիքում, այնպես էլ Սփյուռքում, ապա ներկայիս ռազմավարությունում կրկին չի նշվում, թե ինչ քայլերի միջոցով է Հայաստանը հասնելու աշխարհասփյուռ հայության ինքնության պահպանմանն ու զարգացմանը: Ավելին, կառուցվածքային խնդիրների պատճառով փաստաթղթում ամբողջական ձևով չի արտացոլվում հայության առջև ծառացած գլոբալ մարտահրավերները, որոնց թիվն ի դեպ քիչ չէ:
Ընդհանուր առմամբ փաստաթղթում համակարգված ձևով պետք է առանձնացված լիներ աշխարհասփյուռ հայության առջև ծառացած առավել կարևոր մարտահրավերների փաթեթը, դրանցից բխող հետևանքները և այդ հետևանքերի չեզոքացմանն ուղղված Հայաստանի հետագա քայլերը: Սակայն 2020թ.-ի Ազգային անվտանգության ռազմավարությունում ամբողջական խնդիրներն ու լուծումները հստակեցված չեն…
-
10:40
ՀՀ նախագահը ցավակցական ուղերձ է հղել «Սուրմալու»-ում տեղի ունեցած ողբերգության առնչությամբ
-
09:45
Քանի դեռ նոր ճանապարհը չի գործարկվել, ռուս խաղաղապահները գործող միջանցքից ոչ մի սանտիմետր չեն տեղաշարժվի. ՌԴ դեսպանորդ
-
09:22
ԱՄՆ պետդեպը վերահաստատել է ԼՂ խնդրի հետ կապված բոլոր հարցերը բանակցային ճանապարհով կարգավորելու անհրաժեշտությունը
-
21:25
5 օրվա ընթացքում արդեն մենք կիմանանք քաղաքացու ինքնությունը․ ԱԻՆ խոսնակը՝ անձը չպարզված զոհված քաղաքացու մասին
-
19:25
Նիկոլ Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Միխայիլ Միշուստինի հետ
-
19:00
Հոգեհանգստյան կարգ կմատուցվի՝ ի հիշատակ «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնում պայթյունի զոհերի
-
18:17
Իսրայելը և Թուրքիան պայմանավորվել են ամբողջությամբ վերականգնել դիվանագիտական հարաբերությունները և դեսպաններ նշանակել
-
17:12
Օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 2-3 աստիճանով. առաջիկա 5 օրվա եղանակի կանխատեսում
-
16:00
ՀՀ բոլոր դիվանագիտական ներկայացուցչություններում բացվել են սգո մատյաններ
-
15:19
Թուրքիայում վարչական շրջանի ղեկավարի պաշտոնում առաջին անգամ հայ է նշանակվել
-
15:03
Ղազախստանի նախագահը ցավակցական հեռագիր է հղել վարչապետ Փաշինյանին
-
15:02
Հայ ժողովուրդն այսօր ապրում է նոր համազգային ցավ ու կսկիծ. Արցախի ԱԺ նախագահ
-
14:36
Դոնի Ռոստովում ՀՀ գլխավոր հյուպատոս է նշանակվել
-
14:30
«Շիրակ» օդանավակայանում և Գյումրիի երկաթգծի կայարանում ռումբի չի հայտնաբերվել
-
14:24
Մարզիկ-զինծառայողները միջազգային մրցումներում գրանցել են բարձր արդյունքներ
-
14:18
Թուրքիայում 4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել
-
14:00
ԱԺ-ն արտահերթ կարգով կքննարկի հրավառությունների կազմակերպման կարգը խստացնելու նախագիծը
-
13:47
ՀՀ-ում Վրաստանի դեսպանությունը ցավակցություն է հայտնել Երևանում տեղի ունեցած պայթյունի առնչությամբ
-
13:04
Նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Ինդոնեզիայի նախագահ Ջոկո Վիդոդոյին
-
13:00
«Շիրակ» օդանավակայանում և Գյումրիի երկաթգծի կայարանում ռումբի մասին ահազանգ է ստացվել
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
16:54
Տնտեսությունը կախված է հանքարդյունաբերությունից
-
21:25
Օլիմպիադա․ Հայաստանի հավաքականը հաղթեց Մադագասկարի թիմին՝ 4:0
-
00:45
Աշխատում ենք դեէսկալացիայի ուղղությամբ․ Միշելը զրուցել է Փաշինյանի և Ալիևի հետ
-
10:28
Մոսկվան չի տեսել ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ օպերացիայի վերաբերյալ Երևանի առաջարկները․ Լավրով
-
10:51
Շփման գծի որոշ հատվածներում ադրբեջանական զինուժը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը․ Արցախի ՊՆ
-
11:00
Խաղաղապահների գործունեության վերաբերյալ առաջարկները հայկական կողմը ՌԴ ղեկավարությանն է փոխանցել 2021 թվականին․ ՀՀ ԱԳՆ
-
08:12
Ադրբեջանի ԶՈՒ-երը հրաձգային զենքից կրակ են բացել ԼՂ ԶՈՒ դիրքերի ուղղությամբ․ ՌԴ ՊՆ
-
14:08
Սեպտեմբերի 2-ին հրավիրում ենք համահայկական հանրահավաք․ Իշխան Սաղաթելյանը ներկայացրեց «Դիմադրություն» շարժման անելիքները
-
11:57
Կան բոլոր հնարավորությունները փրկելու Արցախը․ Դավիթ Բաբայան
-
17:09
Ի՞նչ նպատակներ ունի Թուրքիան՝ ԲՐԻԿՍ-ի հետ կապված
Խոնավություն՝ 21%
Քամի՝ 3,09 կմ/ժ