9-րդ տարին անընդմեջ ազատությունն աշխարհում անկում է արձանագրում

• 29.01.2015, 15:11
•  Ամերիկա,  Տարածաշրջան,  Աշխարհ,  ԼՂՀ,  Տեղեկանք

Freedom House իրավապաշտպան կազմակերպությունը հրապարակել է քաղաքական իրավունքների և քաղաքացիական ազատությունների մասին իր ամենամյա «Ազատությունն աշխարհում» (Freedom in the World) զեկույցը, որում արձանագրվում է, որ 2014 թվականի ընթացքում ավտորիտար վարչակարգերի ավելի ագրեսիվ մարտավարությունը և ահաբեկչական հարձակումների աճը նպաստել են համաշխարհային ազատության անկմանը: Freedom House-ի մասնագետները աշխարհի 195 պետություններում և 15 չճանաչված տարածքներում ազատությունների վիճակը գնահատել են 7-բալանոց համակարգով, որտեղ 1-ը ազատությունն է խորհրդանշում, իսկ 7-ը՝ ազատության բացակայությունը: Զեկույցում նշվում է, որ ազատության ընդհանուր անկում է արձանագրվում արդեն 9-րդ տարին անընդմեջ: Շարունակելով վերջին միտումը՝ վատագույն փոփոխությունները ազդել են խոսքի ազատության, քաղաքացիական հասարակության և օրենքի գերակայության վրա:

Դիտարկված 195 պետություններից 89-ը (46%) գնահատվել են ազատ, 55-ը՝ (28%) մասամբ ազատ, 51-ը՝ (26%) ոչ ազատ: Հայաստանն ու Լեռնային Ղարաբաղը դասվել են մասամբ ազատ պետությունների ցանկին: Հայաստանը 4,5 միավոր է ստացել (ինչպես և նախորդ տարի), ընդ որում, քաղաքացիական ազատությունների համար Հայաստանը 4 միավոր է ստացել, իսկ քաղաքական իրավունքների համար՝ 5: Լեռնային Ղարաբաղում քաղաքական համակարգի և քաղաքացիական ազատությունների մակարդակը գնահատվել է 5 միավորով: Մասամբ ազատ պետությունների խմբում  ներառվել են նաև Վրաստանը, Ուկրաինան և Մոլդովան: Ինչպես և նախորդ տարի, հարևան Վրաստանը 3 միավոր է ստացել:

Զեկույցում նշվում է, որ տնտեսապես ուժեղ կամ տարածաշրջանային ազդեցիկ պետությունների մի խումբ հետընթաց է արձանագրել, այդ թվում Ադրբեջանը, Եգիպտոսը, Քենիան, Նիգերիան, Ռուսաստանը, Թայլանդը, Թուրքիան և Վենեսուելան: Ադրբեջանը նախորդ տարվա 5,5 միավորի փոխարեն 6 միավոր է ստացել՝ դասվելով ոչ ազատ պետությունների շարքին: «Ադրբեջանի քաղաքացիական ազատությունների վարկանիշը 6-ից իջել է 5, ինչը պայմանավորված է կառավարության կողմից իրավունքների նկատմամբ շարունակվող կոպիտ խախտումներով: 2014 թվականի ընթացքում Ադրբեջանի կառավարությունը նախագահական ընտրությունների նախաշեմին հաշվեհարդար տեսավ ընդդիմության և քաղաքացիական հասարակության հե», - նշվում է զեկույցում: Ռուսաստանը ևս դասվել է ոչ ազատ պետությունների թվին՝ ստանալով 6 միավոր նախորդ տարվա 5,5 միավորի փոխարեն:

Ինչ վերաբերում է Թուրքիային, թեև այն 3,5 միավորով (ինչպես և նախորդ տարի) ներառվել է մասամբ ազատ պետությունների շարքում, Թուրքիան տարվա ամենամեծ հետընթաց արձանագրած երկրներից մեկն է համարվում, ինչը պայմանավորված է «հակակոռուպցիոն մեխանիզմներում և դատական գործընթացներում առավել ընդգծված քաղաքական միջամտությամբ և մեծամասնություն կազմող սուննի մուսուլմանների և ալևի փոքրամասնության միջև ավելի մեծ լարվածությամբ»: