Աշխարհին էկոլոգիական ճգնաժամ է սպառնում

• 03.04.2012, 12:43
•  Աշխարհ

      Մարդկությանն ընդամենը մեկ տասնամյակ է մնացել անդարձելի հետևանքներով էկոլոգիական ճգնաժամից խուսափելու համար: Այդ մասին ասված է ՄԱԿ-ի հերթական գագաթաժողովին նվիրված “Երկրագնդի վիճակը” խորագրով դեկլարացիայում:
      “Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ էկոհամակարգի այն վիճակի պահպանումը, որը վերջին հարյուրամյակում պահպանում էր մարդկության բարեկեցությունը, ենթարկված է լուրջ սպառնալիքի”,- ասված է փաստաթղթում:

Եթե մարդկությունը չհամախմբի ուժերն այդ աղետից խուսափելու համար, ապա, ամենայն հավանականությամբ, ականատես կլինի էկոհամակարգի կործանմանը, զգուշացնում են դեկլարացիայի համահեղինակ գիտնականները: Մեր քաղաքակրթությունը կմնա առանց ջրի և ուտելիքի, կենսաբազմազանությունն ու մնացած ռեսուրսները կհայտնվեն ոչնչացման եզրին: Իսկ երբ այդ ռեսուրսները ոչնչանան “տնտեսական, էկոլոգիական և սոցիալական ճգնաժամի հետևանքնով”, մեծ հավանականություն կա, որ կառաջանա “լայն մասշտաբներով հումանիտար աղետ”, ասված է զեկույցում:

      Վերջին տասնամյակի ընթացքում աշխարհում տեղի են ունեցել երեք կարևորագույն փոփոխություն. առաջին հերթին եկավ անտրոպոցենի դարաշրջանը, որի ընթացքում երկրագնդի վրա կատավող գործողությունների ետևում կանգնած է մարդը: Երկրորդ` հայտնի դարձավ, որ Երկրի վրա շատ գործընթացներ փոխկապակցված են: Այդ կապը, չնայած արագացրեց նորարարությունների ներդրման գործընթացը, սակայն մարդուն հանկարծակի ճգնաժամերի նկատմամբ դարձրեց ազնոր: Եվ վերջապես երրոդ` շրջակա միջավայրի վերահսկողության ներկա միջոցները ցուցադրեցին իրենց անարդյունավետությունը, քանզի չօգնեցին եղանակի փոփոխության և կենսաբազմազանության խախտումների դեմ պայքարում, նշվում է փաստաթղթում:
      Այս ամենի հետ կապված, նախորդ շաբաթ Լոնդոնում կազմակերպված գիտական համաժողովի ընթացքում դեկլարացիայի հեղինակները ՄԱԿ-ին կոչ են արել ավելի մեծ ուշադրություն տրամադրել շրջակա միջավայրի փոփոխություններին, ինչպես նաև ստեղծել կայուն զարգացման Խորհուրդ, որը կկորդինացնի սոցիալական, տնտեսական և էկոլոգիական գլոբալ քաղաքականությունը:
      Իրավիճակի փոփոխության համար նոր տեխնոլոգիաների ներդրումը բավարար չէ: Անհրաժեշտ է փոխել արժեքները, համոզմունքներն ու նպատակները: Դա, հավանաբար, կպահանջի մասշտաբային և ծայրահեղ բարեփոխումներ:

Այն մասին, որ մարդկությունը մոտակա տարիներին կբախվի գլոբալ էկոլոգիական խնդիրների հետ առաջին անգամ չէ ասվում: Նախորդ տարվա նոյեմբեր ամսին Եղանակի փոփոխությամբ զբաղվող փորձագետների միջազգային խումբը նախազգուշացրել է, որ կապված գլոբալ տաքացումների հետ մարդկությանը սպասվում են ջրհեղեղներ և երաշտներ: Իսկ որքան քիչ են մարդիկ պատրաստվում մոտակա աղետներին, այնքան մեծ է պարտվելու հավանականությունը:

      Իսկ ահա թե ինչպես խուսափել համաշխարհային աղետից, առաջին անգամ խոսվել է NASA-ում: Առաջարկվել է 14 միջոցառումներ, որոնք կխթանեն ջերմոցային գազերի կարգավորմանը:
      Գիտնականների կարծիքով, այդ միջոցառումները կօգնեն փրկել Երկիրը գլոբալ տաքացումից և թույլ չեն տա համաշխարհային ճգնաժամի առաջացմանը:

  03.04.2012