«Եվրասիական Միության այն երկրները, որոնք կմիանան «Նոր Մետաքսի ճանապարհին», ավելի շատ կշահեն»
Ներկայացնում ենք «Արմեդիա» ՏՎԳ հարցազրույցը ՉԺՀ Նանջինգի համալսարանի պատմության ֆակուլտետի ասպիրանտ Ճու Զենգճիի հետ:
- Պատմե՛ք, խնդրեմ, Չինաստանի «Նոր մետաքսի ճանապարհ» նախաձեռնության մասին:
- Ավելի քան 2000 տարի գործել է հայտնի Մետաքսի ճանապարհը, որը սկիզբ է առել Չինաստանից և այն կապել է Արևմուտքի հետ` միացնելով Ասիան Եվրոպայի և Աֆրիկայի հետ: Մետաքսի ճանապարհով տեղափոխվել են արևելյան և արևմտյան ապրանքները, այդ թվում չինական մետաքսը և արևմտյան համեմունքները լեռներով, հարթավայրերով, գետերով, լճերով ու ծովերով` օգուտ բերելով երեք մայրցամաքների ժողովուրդներին:
2013թ. սեպտեմբերի 7-ին Չինաստանի նախագահ Սի Ծինփինը առաջարկեց «Նոր Մետաքսի ճանապարհի տնտեսական գոտու» և «Նոր ծովային Մետաքսի ճանապարհի» հայեցակարգերը Ղազախստանում Նազարբաև համալսարանում իր ելույթի ժամանակ: Այս նոր հայեցակարգի համաձայն՝ ներգրավված երկրների տնտեսական համագործակցությունը պետք է աճի:
- Ի՞նչ օգուտ է ցանկանում քաղել Չինաստանն այս նախագծից:
- Մի ծառն անտառ չի դառնում: Որպես աշխարհի ամենամեծ զարգացող երկիր՝ Չինաստանը հույս ունի ընկերանալ մոլորակի բոլոր երկրների հետ և զարգանալ նրանց հետ միասին: Չինաստանը երբեք չի փորձի դոմինանտ դիրք ստանալ տարածաշրջանային հարցերում և պատրանքներ չի էլ փայփայում գլոբալ ազդեցության վերաբերյալ: Չինաստանը երբեք չի միջամտի այլ երկրների ներքին գործերին, միշտ կհարգի տարբեր երկրների ժողովուրդների կողմից ընտրված քաղաքական ուղին: Չինաստանն իսկական ընկեր է, որին կարելի է վստահել, նա կօգնի և կաջակցի: Մետաքսի ճանապարհի երկրների ջանքերով բոլոր գործընկեր երկրները, ներառյալ նաև Չինաստանը, կշահեն բիզնեսի, գյուղատնտեսության, արդյունաբերության, անվտանգության և այլ ոլորտներում:
- Ո՞ր երկրները կարող են մասնակցել այս նախաձեռնությանը:
Բոլոր այն երկրները, որոնք այդ ճանապարհի վրա են կամ էլ մոտ են գտնվում, կարող են միանալ այս ընդարձակ և ազատ տնտեսական համագործակցությանը.
- Կենտրոնական Ասիայում` Ղազախստան, Ղրղըզստան, Թուրքմենստան, Ուզբեկստան, Տաջիկստան,
- Մերձավոր Արևելքում/Արևմտյան Ասիայում` Իրան, Իրաք, Հորդանան, Սիրիա, Սաուդյան Արաբիա, Թուրքիա և այլն,
- Կովկասում և Արևելյան Եվրոպայում` Հայաստան, Ադրբեջան, Վրաստան, Ուկրաինա, Բելառուս, Մոլդովա և այլն,
- Ռուսաստան,
- Աֆղանստան, Պակիստան, Հնդկաստան:
- Իսկ ո՞ր երկրների հետ է Չինաստանը արդեն պայմանագրեր ստորագրել այս նախագծի շրջանակներում:
- «Նոր Մետաքսի ճանապարհի տնտեսական գոտու» և «Նոր ծովային Մետաքսի ճանապարհի» հայեցակարգերը ողջունել են Եվրոպայի և Ասիայի տարբեր երկրներ, որոնց հետ Չինաստանը համագործակցության բազմաթիվ ծրագրեր ունի: Չինաստանը ցանկանում է ավելի ու ավելի շատ ընկերներ ունենալ, բայց երբեք չի ստորագրի քաղաքական դաշինք կազմելու պայմանագիր:
- Ինչպե՞ս է անցնելու «Նոր Մետաքսի ճանապարհը» Կովկասով:
- «Նոր Մետաքսի ճանապարհը» հաստատ կանցնի Հարավային Կովկասով, որը Ասիան Եվրոպային կապող ամենակարևոր տրանսպորտային ուղին է: ՆՄՃ-ն կանցնի Կասպից ծովով, Հայկական բարձրավանդակով և Սև ծովով: Հարավային Կովկասի երեք երկրները` Հայաստանը, Ադրբեջանը և Վրաստանը, այժմ Չինաստանի շատ լավ ընկերներն են:
- Ո՞րն է Հարավային Կովկասում Չինաստանի քաղաքականությունը:
- Չինաստանը հուսով է, որ այս տարածքը արագ կզարգանա կայունության պայմաններում, աշխարհի հետ համագործակցության միջոցով: Տնտեսության զարգացումը, որի շնորհիվ կբարելավվեն մարդկանց կյանքի պայմանները, կօգնի լուծել քաղաքական խնդիրները: Չինաստանը ցանկանում է Հարավային Կովկասում համագործակցել տնտեսության ամեն ոլորտում: Չինաստանը հնարավորություն ունի նրանց օգնելու գյուղատնտեսության, արդյունաբերության, տրասնպորտային հաղորդակցության և այլ բնագավառներում: Չինաստանը նաև շատ մեծ շուկա է, որից օգուտ կստանա Հարավային Կովկասը:
- Արդյո՞ք «Նոր Մետաքսի ճանապարհը» Պուտինի Եվրասիական միության այլընտրանքն է:
- «Նոր Մետաքսի ճանապարհը» և Եվրասիական միությունը միմյանց չեն հակասում: Հակառակը՝ դրանք կարող են միմյանց փոխլրացնել: ԵԱՏՄ-ն նախաձեռնեցին Ռուսաստանը, Բելառուսը և Ղազախստանը, որոնք անկախացան Խորհրդային Միությունից: «Նոր Մետաքսի ճանապարհը» նախաձեռնեց Չինաստանը` աշխարհի ամենամեծ զարգացող երկիրը: Այս երկու նախագծերն էլ միացնում են Խաղաղօվկիանոսյան տնտեսական գոտին և Եվրոպական միությունը, սակայն արտադրում են տարբեր ապրանքներ: Այս երկուսը կարող են շատ լավ համագործակցել և միմյանցից կախված են փոխշահավետ ապագա ստեղծելու հարցում:
- Այս երկու նախաձեռնությունները հատման ի՞նչ կետեր ունեն:
- Հատման շատ կետեր ունեն: Չինաստանն այնպիսի ապրանքի մեծ շուկա է, ինչպիսին է հանքային վառելիքը, ինչով հարուստ է Եվրասիական միությունը: Եվրասիական միությունը մեծ առավելություններ ունի տարբեր ասպեկտներում, ինչպիսիք են տեղակայությունը, ռեսուրսները, տեխնոլոգիաները և այլն, որտեղ Չինաստանը կարող է ներդրումներ կատարել և համագործակցել:
- Իսկ ինչպե՞ս կարող են Եվրասիական միության երկրները «Նոր Մետաքսի ճանապարհի» մասնակից լինել:
- Այժմ Չինաստանն ու Ռուսաստանը շատ լավ ընկերներ են և միմյանց օգնում են շատ բնագավառներում: Մյուս երկրները կարող են մասնակցել կամ այս ծրագրերից որևէ մեկին, կամ էլ երկուսում միաժամանակ: «Նոր Մետաքսի ճանապարհը» բաց և ազատ ռազմավարություն է, որում, հավանաբար, մեծ թվով երկրներ կմասնակցեն մոտ ապագայում: Եվրասիական միության երկրները, որոնք կմիանան նաև «Նոր Մետաքսի ճանապարհին», կարծում եմ, ավելի շատ կշահեն և ավելի կարևոր դեր կխաղան համաշխարհային տնտեսության մեջ: Չինաստանը միշտ էլ հանդուրժողական է եղել՝ փոխշահավետ գործընկերության հրավիրելով ավելի ու ավելի շատ ընկերների:
Հարցազրույցը վարեց Նաիրա Մկրտչյանը
-
16:17
ՀԱՐԳԵԼԻ՛ ԸՆԹԵՐՑՈՂ
-
16:16
Հանրապետությունում առաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 8-10 աստիճանով
-
16:11
Հոկտեմբերի 7-ին ԱՊՀ-ի ոչ պաշտոնական գագաթնաժողով նախատեսված չէ. Պեսկով
-
16:10
Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմում կան տուժածներ․ ՀՀ ՊՆ
-
16:00
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված առանց ուղեկցողի մնացած 20 երեխա և 216 տարեց գտնվում են ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության հոգածության ներքո
-
15:30
Իրանը կողմ է տարածաշրջանի համար շահավետ տրանսպորտային հաղորդակցությունների զարգացմանը, սակայն ոչ՝ միջազգային սահմանների փոփոխությանը
-
15:10
Պետք է միջոցներ ձեռնարկել Ադրբեջանի կողմից սպառնալիքները կասեցնելու համար. իսպանացի պատգամավորը Գորիսում է
-
14:54
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն կրակ է բացել Կութի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի անձնակազմի համար սնունդ տեղափոխող մեքենայի ուղղությամբ
-
14:46
Մեր երկրները միևնույն մարտահրավերներն ունեն. կիպրոսցի խորհրդարանականը՝ Ալեն Սիմոնյանին
-
12:00
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը կայցելի Հայաստան
-
11:30
Սամվել Շահրամանյանն ու մի խումբ պատասխանատուներ կմնան ԼՂ-ում՝ մինչև որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը
-
11:03
ՄԱԿ-ի առաքելությունը շատ, շատ, շատ օգտակար է Արցախի անապատում. Ժան-Քրիստոֆ Բյուսոն
-
10:43
Ադրբեջանի փոխվարչապետն այսօր կմեկնի Ստեփանակերտ
-
10:07
Սենատոր Գարի Փիթերսը ներկայացրել է օրինագիծ, որն արգելում է ԱՄՆ օգնությունն Ադրբեջանին
-
09:38
Խումբն Արցախում կմնա` մինչև զոհվածների աճյունների ու անհետ կորածների որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը. Թադևոսյան
-
20:26
Ժամը 18։00-ի դրությամբ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված 100․480 անձ արդեն Հայաստանում է
-
19:54
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունն ապատեղեկատվություն է տարածել
-
15:25
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 7-10 աստիճանով, սպասվում է անձրև և ամպրոպ
-
13:16
Միացյալ Թագավորությունը 1 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ կհատկացնի՝ աջակցելու Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածներին
-
12:25
Հայաստան է ժամանել բռնի տեղահանված 100 հազար 417 արցախցի
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
Խոնավություն՝ 94%
Քամի՝ 2,06 կմ/ժ