Հայաստանում իրականացվող «բարեփոխումների» մեջ ոչ մի կերպ չտեղավորվող սպառողական գների մասին

Մարտին փետրվարի նկատմամբ սպառողական գների ինդեքսը (ընդամենը) կազմել է 1,8 %, 2021թ.-ի մարտ ամսվա նկատմամբ՝ 7,4%: Այս մասին ֆեյսբուքի էջում գրել է «Հայացք» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Լիլիա Ամիրխանյանը: 

Ընդ որում, պատկերը շատ ցավոտ է, այս հավաքական ցուցանիշի բացվածքն ուսումնասիրելիս: Օրինակ, հացաբուլկեղենի և ձավարեղեին գնաճը փետրվարի նկատմամբ կազմել է 3,5%, այնինչ նախորդ տարվա մարտ ամսվա համեմատ՝ 13,3%: Որում՝ հացի, ալյուրի և մակարոնեղենի գները 2022թ. մարտին 2021թ. մարտի համեմատ աճել են համապատասխանաբար 12.3%, 10.8% և 18.2%-ով, իսկ 2022թ. փետրվարի համեմատ՝ 3.0%, 3.8% և 8.1%-ով:

Հաճարի, բրնձի, ոսպի, և հնդկացորենի գները 2022թ. մարտին 2021թ. մարտի համեմատ աճել են համապատասխանաբար 16.2%, 16.8%, 28.0%, 37.2%, իսկ 2022թ. փետրվարի համեմատ՝ 4.1%, 4.6%, 6.2% և 8.4%-ով:

Մսի գնաճը մեկ ամսվա կտրվածքով (մարտը փետրվարի նկատմամբ) կազմել է 0,9%, նախորդ տարվա մարտի նկատմամբ՝ 9,7%: Բանջարեղենի պարագայում, օրինակ, գնաճը 2021թ. մարտի նկամտամբ կազմել է 40,8 %:

Ոչ պարենային ապրանքախմբում՝ մարտին փետրվարի նկատմամբ գնաճը կազմել է 1%, 2021թ.-ի մարտի նկատմամբ՝ 4,8 %: Ծառայությունների ոլորտում՝ մարտ ամսին փետրվարի նկատմամբ գներն աճել են 1.7%-ով, նախորդ տարվա մարտի նկատմամբ՝ 3,3%:

Գնաճի օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ պատճառների մասին խոսել ենք բազմիցս, բայց առաջին անհրաժեշտության ապրանքախմբում էս պատկերից հետո, հատկապես, երբ համադրում ենք առաջիկա բացասական սպասումների հետ, ամեն ինչից անկախ ու ամենից առաջ երևի օբյեկտիվ է, որ առաջանում է ցանկություն, որ գոնե այս պարագայում անբարեխիղճ կամ արհեստական գնաճային դրսևորումներ չլինեն: Պարզապես հենց նույն մարտ ամսվա ընթացքում էր, երբ ամենաշատ գնաճ արձանագրած ապրանքախբում՝ հացաբուլկեղենի, բախվեցինք խուճապային գնումների, դրանից բխող, կամ մի փոքր էլ տնտեվարողների կողմից ուռճացված արհեստական դեֆիցիտի: Կրկնվենք՝ առաջիկայում խիստ անկայուն ու անկանխատեսելի ներքին և արտաքին ազդակների կարող ենք բախվել: Ու որպեսզի մեր տնտեսվարողները «ժողովրդի պանիկան զսպելու համար» շարունակաբար չբարձրացնեն գները, ինչպես բանաձևեց Էկոնոմիկայի նախարարը, առաջարկում եմ լինել խիստ ուշադիր այս շուկաների նկատմամբ, ունենալ օպերատիվ ու կանխարգելիչ գործողություններ, ոչ թե պոստֆակտում ուսումնասիրություններ:

Որպես նշվածի մի փոքրիկ քննություն՝ առաջիկայում Զատկի տոնն է, ու թարմ կանաչեղենի գներն արդեն իսկ բարձրանում են: Հաճելիորեն կզարմանամ, եթե ձվի շուկայում չունենանք գրեթե ամեն տարի նկատվող պատկերը (կվիճակվի՞ բախտ), բայց վերոնշյալ մտահոգիչ իրականությունը օրվա հրամայականն է դարձնում գների վերահսկողության մեխանիզմների բարեփոխման՝ իրական, արդիական ու սոցիալական նշանակության հարց լուծող բարեփոխման: