Արդյո՞ք դոլարը եվրոյից թանկ կլինի

• 09.12.2016, 23:00
• Լիլիա Ամիրխանյան
•  «Հայացք» վերլուծական կենտրոն,  Աշխարհ

2016թ.-ը մոտենում է ավարտին: Գուցեև հենց այս փաստով է պայմանավորված տարատեսակ տնտեսական ցուցիչների, այդ թվում՝ միջազգային արժույթների փոխարժեքների հետ կապված բազմաթիվ կանխատեսումների առկայությունը: Մասնավորապես, օբյեկտիվ պատճառներով, առավել մեծ հետաքրքրություն են ներկայացնում ԱՄՆ և ԵՄ արժույթները: Այն պարզ ճշմարտությունը, որ հենց այս արժույթներն են հանդիսանում աշխարհի ամենափոխարկելիները և որ նաև համարվում են մրցակիցներ, ապահովում է դրանց շուրջ կանխատեսումների և գնահատականների տարեվերջյան մեծ ալիքը:

Այսպես, տարբեր տվյալների համաձայն, նոյեմբերի սկզբին եվրոյի փոխարժեքը դոլարի նկատմամբ տատանվում էր 1.1063 - 1.1275 շրջանակներում, ինչից հետո, արդեն ամսվա վերջին այն սկսում է կորցնել իր դիրքերը՝ հասնելով 1.0599 մակարդակի: Եվրոյի փոխարժեքի անկումը շարունակվում է նաև այս ամիս:  Դեկտեմբերի 6-ին նվազագույն շեմը հասավ 1.0534-ի, դեկտեմբերի 7-ին եվրոն արժեցավ 1,0734 դոլար՝ աճելով +0,0016 փոխանակային կետով, կամ որ նույնն է՝ 0.15 %-ով:

Պետք է նշել, որ եվրոյի փոխարժեքը կապված է ինչպես դոլարի փոխարժեքից, այնպես էլ Եվրոպայում գրանցված իրավիճակից: Օրինակ, եվրոյի փոխարժեքի վերջին անկումները մեծապես պայմանավորվեցին Իտալիայի ընտրությունների արդյունքներով: Դոլարի դիրքերն ամրանում կամ թուլանում են նավթի գներով, ԱՄՆ իրավիճակով կամ ոսկու գներով պայմանավորված. որքան այս ցուցիչները բարձրանում են, արժույթների փոխարժեքներն անկում են ապրում: Ընդհանուր առմամբ, նշված գործոնների կապը փոխարժեքների հետ հակադարձ համեմատական է, այսինքն արժույթները հակադարձ համեմատական են աճում համաշխարհային տնտեսության անորոշության մակարդակի փոփոխությանը:

Հարցի պատասխանը՝ կլինի՞ արդյոք 2016-ը բեկումնային, և դոլարը վերջապես «կհաղթի՞» եվրոյին փոխանակային կուրսի համատեքստում, ուղղակիորեն կախված է որոշ գործոններից: Եվրոյի համար այդ գործոնը կախված է բրիտանական տնտեսության՝ ԵՄ տնտեսության հետ կապից (կմնա՞ արդյոք Բրիտանիան՝ որպես եվրագոտու լիիրավ անդամ, թե՞ այնուամենայնիվ կստանա ասոցացված երկրի ստատուս, ինչպիսի՞ն կլինեն ԵՄ տարեկան ամփոփիչ մակրոտնտեսական ցուցանիշները և այլ): Դոլարի համար առաջնային գործոն շարունակում է լինել նավթի գինը, ինչպես նաև ԱՄՆ արտաքին քաղաքական կուրսի շուրջ ստեղծված անորոշությունը:

Պետք է նշել, որ եվրոն դոլարից էժան եղել  է միայն 2001-2002 թթ.-ին (նվազագույն մակարդակը կազմել է 0.8560[1]): 14 տարիների ընթացքում նման դեպք երբեք չի գրանցվել, չնայած, որ այսօրվա  մակարդակն ամենամոտն է այդ նվազագույնին:

Եթե փորձենք հասկանալ՝ հնարավո՞ր է եվրոյի ռադիկալ դեվալվացիա 2017թ.-ին, ինչի արդյունքում դոլարն ավելի թանկ կդառնա, ապա պատասխանը կարող է լինել և դրական: Brexit-ը, Եվրամիությունում անցկացվող ընտրությունները, որոնք, կարծես թե, ակտիվացնում են ԵՄ նկատմամբ «հակա» տրամադրությունները, ինչպես նաև արդեն մի քանի տարի շարունակվող եվրագոտու ճգնաժամը հուշում են, որ եվրոն առաջիկայում կշարունակի էժանանալ: Մինչդեռ, պետք է նշել, որ դոլարի հետ ևս ամեն ինչ հարթ չէ և այս արժույթը ևս կարող է արժեզրկվել: Չենք կարող հստակ ասել, որ երկու արժույթների անկումների համամասնությունը կլինի այն տարբերությամբ, որ որևէ մեկը կկարողանա «հաղթել» մյուսին: Իրականում կարծում ենք, որ 2017-ին մենք կունենանք երկու «պարտված» միջազգային արժույթ: