Սամուել. Բուլղարիայի հայ ցարը

• 12.02.2018, 19:12
•  Եվրոպա,  Սփյուռք,  No-politics

poseti.guide-bulgaria.com

Բուլղարիայում հայկական համայնքի պատմությունը սկսվում է դեռևս 5-րդ դարից: Բյուզանդական տիրապետության շրջանում կայսրության մաս կազմող Բուլղարիայի թագավորության տարածքում հաստատվել են մեծ թվով հայեր: 9-րդ դարում՝ Բյուզանդիայի հայազգի կայսրուհու՝ Թեոդորա Մամիկոնյանի ջանքերով քրիստոնեությունը հռչակվել է Բուլղարիայի պետական կրոն, հայտնում է Նոյան Տապան-ը:

997-1018թթ Բուլղարիայում իշխել է Կամիտոպուլիների (հայ.՝ Կոմսաձագերի) հայկական թագավորական դինաստիան, որը ծագում էր հայազի Նիկողայոսից և Հռիփսիմեից: Ուղղափառ այս արքայատոհմն իր հետք է թողել Բուլղարիայի պատմության մեջ: Նիկողայոսի որդիները՝ Դավիթը, Մովսեսը, Ահարոնը և Սամուելը կառավարել են պետության տարբեր հատվածներում, որի մեջ էին մտնում ներկայիս Ալբանիայի, Հունաստանի, Մակեդոնիայի և Թուրքիայի որոշ տարածքներ:

Սամուելին, սակայն, վիճակված էր դառնալ Բուլղարիայի ամենահայտնի ցարերից մեկը: Նա փաստացի կառավարում էր Բուլղարիան դեռ 971 թվականից՝ որպես զորահրամանատար և համակառավարիչ՝ Ռոման ցարի հետ միասին: Բյուզանդական գերությունից փախած Ռոման ցարի մահից հետո Սամուելը դարձավ Բուլղարիայի ցար: Ձգտելով պահպանել իր թագավորության անկախությունը՝ նա անդադար մարտեր է մղել Բյուզանդական կայսրության դեմ: Իր կառավարման սկզբնական շրջանում Սամուելին հաջողվել է բյուզանդացիներին մի քանի անգամ խոշոր պարտության մատնել և կանխել նրանց հարձակումներն իր տարածքների վրա:

10-րդ դարի վերջում բուլղարական զորքերին հաջողվեց գրավել սերբական որոշ շրջաններ և հաջող արշավանքներ կազմակերպել խորվաթների և հունգարացիների դեմ: Այն բանից հետո, երբ Բյուզանդիան հետ գրավեց Բուլղարիայի հյուսիս-արևելյան շրջանը, Սամուելը երկրի մայրաքաղաքը տեղափոխեց ժամանակակից Մակդոնիայի տարածք: Թեև իսկզբանե չէր որոշվել, թե որ քաղաքն է նոր մայրաքաղաքը, ժամանակի ընթացքում որպես նոր մայրաքաղաք սկսեց ծառայել Օխրիդը:

Սամուելը մահացել է 1014թ.-ի հոկտեմբերին՝ Կլեյդիոնի ճակատամարտում բյուզանդացիներից կրած ծանր պարտությունից երկու ամիս անց: 4 տարի անց Բյուզանդիան նվաճեց Բուլղարիայի ողջ տարածքը:

Սամուելի օրոք բուլղարական թագավորությունը զբաղեցնում էր Բալկանյան թերակղզու մեծ մասը՝ բացառությամբ Թրակիայի: Չնայած Սամուելի կառավարումը կապված է բուլղարական թագավորության անկման հետ՝ նա համարվում է Բուլղարիայի և Մակեդոնիայի ազգային հերոս, հայտնում է Rutraveller-ը:

Սամուելի կյանքի վաղ շրջանի վերաբերյալ շատ քիչ բան է հայտնի: Ըստ պատմիչ Ստեփանոս Ասողիկի՝ Սամուելը ծնունդով Հայաստանի Դերջան գավառից էր: