Կներդրվի հաշմանդամություն ունեցող անձանց անձնական օգնականի ինստիտուտ
Կառավարությունը որոշումներ է ընդունել հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների հետ կապված՝ հաստատելով անձնական օգնականի ծառայություն տրամադրելու կարգը և պայմանները, ինչպես նաև խելամիտ հարմարեցումներ ապահովելու կարգը:
Հարցերը զեկուցել է Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Աննա Ժամակոչյանը: Նա նշել է, որ առաջին որոշման նպատակն է անձնական օգնականի ծառայությունը տրամադրելու միջոցով նպաստել հաշմանդամություն ունեցող անձանց անկախ ապրելու և համայնքում ներառվելու իրավունքի իրացմանը։ Այդ հանձնառությունը բխում է Հայաստանի միջազգային պարտավորություններից և Կառավարություն հնգամյա ծրագրից: Որոշմամբ սահմանվում է, որ անձնական օգնականի ծառայությունը մատուցվելու է ՀՀ պետական բյուջեի միջոցներով: Շահառուների շրջանակը ներառում է ամենակարիքավոր խումբը. անձնական օգնականի ծառայություն կարող է տրամադրվել հենաշարժական, տեսողական և հոգեկան (մտավոր) խնդիրներով ֆունկցիոնալության խորը աստիճանի սահմանափակում ունեցող այն անձանց, ում ընտանիքը հաշվառված է նաև ընտանիքների անապահովության գնահատման համակարգում: Կանխատեսվում է ունենալ կարգի պայմաններին համապատասխանող 2450 անձ: Անձնական օգնական կարող է լինել ցանկացած չափահաս անձ, նաև հաշմանդամություն ունեցող անձի ընտանիքի անդամը, ով կանցնի վերապատրաստում ու կհավաստագրվի: Ծառայության կարիքը և ծավալը կսահմանվի 2023թ. փետրվարին անձի ֆունկցիոնալության գնահատման համակարգի ներդրմամբ: Որոշմամբ սահմանվում են նաև այն պայմանները, որոնց դեպքում չափահաս անձը անձնական օգնական չի կարող լինել՝ որոշակի հիվանդություններ, դատվածության որոշակի դեպքեր և այլն: Ծառայությունը ներառում է հաշմանդամություն ունեցող անձի խնամք (սննդի պատրաստում, բնակարանի մաքրություն, գնումներ, բժշկի այցելության հարցերում օգնություն և այլն), նաև միջավայրային արգելքները՝ տեղաշարժվելու և հաղորդակցվելու բարդությունները հաղթահարելու աջակցություն: Որոշումն ուժի մեջ է մտնելու 2024թ. հունվարի 1-ից, բայց մինչ այդ 2023թ. իրականացվելու է պիլոտային ծրագիր: Ծառայության մատուցման համար կպահանջվի 5,186,160.0 հազ․ՀՀ դրամ։ Հաշվարկը կատարվել է ժամավճարի սկզբունքով՝ 1 ժամվա համար 1050 ՀՀ դրամ։
Խելամիտ հարմարեցումների մասով փոխնախարարը զեկուցել է, որ որոշումը միտված է հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար անկախ կյանքի հնարավորությունների ընդլայնմանը, աշխատավայրերում և ուսումնական հաստատություններում խտրականության բացառմանը: Կարգով սահմանվում են խելամիտ հարմարեցումների տեսակները, դրանք ապահովող կողմի պարտավորությունները և ժամկետները: Վարչապետի հարցադրմանն ի պատասխան՝ Ա. Ժամակոչյանը տեղեկացրել է, որ խելամիտ հարմարեցումները պետք է ապահովվեն գործատուների կողմից, այս պահին որոշակի քայլեր արդեն արված են, իսկ առաջարկվող հարմարեցումները կարող են լինել տարբեր բնույթի և ոչ ծախսատար՝ օրինակ, ժամականացույցի վերանայում, դռան բռնակի տեղափոխություն և այլն:
Կարևորելով անձնական օգնականի ինստիտուտի ներդրումը՝ Նիկոլ Փաշինյանը նշել է. «Շատ դեպքերում մենք որոշակի՝ ֆինանսական և այլ աջակցություն ենք ցուցաբերում հաշմանդամություն ունեցող անձին, բայց հետագա հետազոտությամբ պարզում ենք, որ այդ մարդիկ նույն աջակցությունը կիրառելու հետ կապված դժվարություններ ունեն՝ սկսած նրանից, որ մարդն ուղղակի կարող է ի վիճակի չլինել գնալ խանութից գնում անել և վերադառնալ: Այս կարգով սահմանվում է անձնական օգնականի ինստիտուտ, պետական միջոցներից վճարվում է մոտավորապես ժամը 1050 ՀՀ դրամի կարգի գումար և նաև այն դեպքերում, երբ հաշմանդամություն ունեցող անձը 10 ժամից ավելի խնամքի կարիք ունի, կարող է նաև ընտանիքի անդամը լինել այդ կարգավիճակում: Ընդ որում՝ այս ծառայությունից կարող են օգտվել սոցիալական անապահովության որոշակի միավոր ունեցող ընտանիքի անդամ հանդիսացող հաշմանդամություն ունեցող քաղաքացիները: Որոշումն ուժի մեջ է մտնում 2024թ. հունվարի 1-ից, բայց մինչ այդ մենք պիլոտային ծրագիր կիրականացնենք, որպեսզի տեսնենք գործնականում, իրական կյանքում ինչ խնդիրներ են առաջանում, և ինչ կարգավորումների անհրաժեշտություն կա, որ այսօր տեսության մեջ չենք կարողացել նույնականացնել: Դրանից հետո արդեն 2023թ. ընթացքում կլավարկենք այս որոշումը, և 2024թ. հունվարի 1-ից կփորձենք լիարժեք իրագործել»:
-
16:17
ՀԱՐԳԵԼԻ՛ ԸՆԹԵՐՑՈՂ
-
16:16
Հանրապետությունում առաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 8-10 աստիճանով
-
16:11
Հոկտեմբերի 7-ին ԱՊՀ-ի ոչ պաշտոնական գագաթնաժողով նախատեսված չէ. Պեսկով
-
16:10
Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմում կան տուժածներ․ ՀՀ ՊՆ
-
16:00
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված առանց ուղեկցողի մնացած 20 երեխա և 216 տարեց գտնվում են ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության հոգածության ներքո
-
15:30
Իրանը կողմ է տարածաշրջանի համար շահավետ տրանսպորտային հաղորդակցությունների զարգացմանը, սակայն ոչ՝ միջազգային սահմանների փոփոխությանը
-
15:10
Պետք է միջոցներ ձեռնարկել Ադրբեջանի կողմից սպառնալիքները կասեցնելու համար. իսպանացի պատգամավորը Գորիսում է
-
14:54
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն կրակ է բացել Կութի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի անձնակազմի համար սնունդ տեղափոխող մեքենայի ուղղությամբ
-
14:46
Մեր երկրները միևնույն մարտահրավերներն ունեն. կիպրոսցի խորհրդարանականը՝ Ալեն Սիմոնյանին
-
12:00
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը կայցելի Հայաստան
-
11:30
Սամվել Շահրամանյանն ու մի խումբ պատասխանատուներ կմնան ԼՂ-ում՝ մինչև որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը
-
11:03
ՄԱԿ-ի առաքելությունը շատ, շատ, շատ օգտակար է Արցախի անապատում. Ժան-Քրիստոֆ Բյուսոն
-
10:43
Ադրբեջանի փոխվարչապետն այսօր կմեկնի Ստեփանակերտ
-
10:07
Սենատոր Գարի Փիթերսը ներկայացրել է օրինագիծ, որն արգելում է ԱՄՆ օգնությունն Ադրբեջանին
-
09:38
Խումբն Արցախում կմնա` մինչև զոհվածների աճյունների ու անհետ կորածների որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը. Թադևոսյան
-
20:26
Ժամը 18։00-ի դրությամբ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված 100․480 անձ արդեն Հայաստանում է
-
19:54
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունն ապատեղեկատվություն է տարածել
-
15:25
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 7-10 աստիճանով, սպասվում է անձրև և ամպրոպ
-
13:16
Միացյալ Թագավորությունը 1 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ կհատկացնի՝ աջակցելու Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածներին
-
12:25
Հայաստան է ժամանել բռնի տեղահանված 100 հազար 417 արցախցի
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
Խոնավություն՝ 48%
Քամի՝ 1,54 կմ/ժ