Նոր իրողություններ հայ-վրացական հարաբերություններում

Հոկտեմբերի վերջին ՀՀ նախագահի երկօրյա այցը Վրաստան վերահաստատեց այն պնդումը, թե հայ-վրացական հարաբերությունները նոր փուլ են մտել: Այդ մասին են վկայում ինչպես երկկողմ հանդիպումների օրակարգը, այնպես էլ բարձր մակարդակի փոխայցելությունների հաճախակիությունը: Կարելի է պնդել, որ Երևանը և Թբիլիսին ամենատարբեր ոլորտներում փնտրում են ընդհանուր շահեր, որոնք կարող են հարաբերությունների` հռչակված բարիդրացիական բնույթը լիարժեք արտահայտել երկկողմ գործընկերությունում: Ընդհանուր շահերի առանձնացման օրինակներից է այն, որ թե՛ Վրաստանը, թե՛ Հայաստանը բարձր մակարդակով հայտարարել են, որ երկու երկրների ինտեգրացիոն տարբեր վեկտորները չեն կարող խոչընդոտել երկկողմ հարաբերություններին, ավելին՝ դրանք նոր հնարավորություններ են ստեղծում փոխգործակցության առավել ամրապնդման և խորացման տեսանկյունից:
Եթե փորձենք ներկայացնել հայ-վրացական օրակարգը՝ հիմնվելով երկկողմ հանդիպումների քննարկումների վրա, ապա այն ընդհանուր առմամբ կունենա հետևյալ տեսքը՝ տրանսպորտային, էներգետիկ, կրթամշակութային փոխգործակցություն, ինչպես նաև Վրաստանի հայկական համայնք և Հարավային Կովկասի անվտանգության ապահովման խնդիրներ: Հատկանշական է, ընդհանրական օրակարգը բավական զգայուն է աշխարհաքաղաքական և տարածաշրջանային զարգացումների նկատմամբ:
Նախագահի այցի հետ կապված` ցանկալի է առանձնացնել հատկապես Վրաստանի նախկին վարչապետ Բիձինա Իվանիշվիլիի հետ հանդիպումը, ով իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության ղեկավարն է և բավական լուրջ ազդեցություն ունի նախարարների կաբինետի վրա: Չենք կարող բացառել, որ հանդիպման արդյունքում վերոնշյալ ազդեցությունը լրացուցիչ խթան հաղորդի հայ-վրացական գործընկերության սերտացմանը: Ասվածի համար հիմք է ծառայում հենց Իվանիշվիլիի օրոք Վրաստանի համեմատաբար հավասարակշռված տարածաշրջանային քաղաքականությունը, որն էականորեն տարբերվում էր Սահակաշվիլիի վարչակարգի՝ շատ հարցերում հակահայկական բնույթ կրող քաղաքականությունից:
Իվանիշվիլիի հավասարակշռված քաղաքականության դրսևորման օրինակներից էր հայ-վրացական հարաբերություններում բավական զգայուն թեմա հանդիսացող վիճելի մշակութային ժառանգության խնդիրը: Այս հարցում առավել կառուցողական դիրքորոշում որդեգրելուց բացի` Իվանիշվիլին անգամ իր ֆինանսական ներդրումն է ունեցել Թբիլիսիի Սուրբ Գևորգ հայկական եկեղեցու վերականգնողական աշխատանքներում, որի վերաօծման արարողությանը ներկա էր նաև ՀՀ նախագահը: Տվյալ նախագիծն ինքնին աննախադեպ էր, և վստահաբար կարող ենք պնդել, որ այն հայկական և վրացական կողմերի արդյունավետ համագործակցության բավական լավ օրինակ է, որը կարող է դառնալ նախադեպային:
Հետաքրքիր է նաև այն հանգամանքը, որ կարծես թե ուրվագծվում է հայ-վրացական շահերի հատման մեկ այլ ոլորտ: Խոսքը վերաբերում է Վրաստանի գազի ներկրման աղբյուրների դիվերսիֆիկացմանը, որի համար, որպես հնարավոր տարբերակ` դիտարկվում է ռուսական «Գազպրոմ» ընկերությունից գազի ներկրումը: Վրաստանի` գազի աղբյուրների դիվերսիֆիկացիայի որոշումը, ինչը կսահմանափակի Ադրբեջանի մենաշնորհային դիրքերն այս ոլորտում և հետևաբար նաև ազդեցությունը պաշտոնական Թբիլիսիի վրա, բնականաբար բխում է նաև Հայաստանի շահերից: Ավելին, խնդրի հետ կապված, Հայաստանի շահագրգռվածությունն առավել մեծ է, քանզի Վրաստանը նաև դիտարկում է Հայաստանի տարածքով իրանական գազի ներմուծման հեռանկարը: Տարածաշրջանային նշանակության նման նախագծի կյանքի կոչումը մի կողմից կմեծացնի ՀՀ տրանզիտային դերը տարածաշրջանային մակարդակով, մյուս կողմից հավասարակշռող գործոն կծառայի Հայաստան-Վրաստան հարաբերություններում` դառնալով նաև դրանց զարգացման նոր խթան:
Հաշվի առնելով խնդրի կարևորությունը և Հայաստանի շահագրգռվածությունը` չենք կարող բացառել, որ Վրաստանի էներգետիկ դիվերսիֆիկացման մակարդակի բարձրացման խնդիրը եղել է ՀՀ նախագահի և Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլիի երկկողմ հանդիպման օրակարգի առանցքային կետերից մեկը: Այդ մասին է վկայում նաև այն հանգամանքը, որ նախագահի այցից ընդամենը 2 օր անց ՀՀ էներգետիկայի նախարար Երվանդ Զախարյանը և Վրաստանի փոխվարչապետ ու էներգետիկայի նախարար Կախա Կալաձեն Թբիլիսիում քննարկել են հայ-վրացական էներգետիկ համագործակցության հեռանկարները, այդ թվում իրանական գազը Հայաստանով Վրաստան հասցնելու հնարավորությունը:
Այսպիսով` առկա գործընթացները փաստում են, որ Երևանի և Թբիլիսիի հարաբերություններում կենացային բարեկամությունից անցում է կատարվում պրակտիկ գործընկերության, որը պետք է իրացնի երկկողմ հարաբերությունների ամբողջ պոտենցիալը:
-
20:43
Ամփոփվել են 2023-2025 թթ. միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրի նախագծի շուրջ քննարկումները
-
20:20
Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունը Վրաստանին 5 մլն ֆունտ ստերլինգ լրացուցիչ ֆինանսական աջակցություն կտրամադրի
-
20:00
Մարտական հենակետերում անցկացվել են ստուգայցեր
-
19:35
Թեհրանի և Բաքվի միջև հարաբերությունների զարգացման ներուժ կա. Ռաիսի
-
19:19
Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Լիբանանի վարչապետին՝ պաշտոնում վերընտրվելու կապակցությամբ
-
19:10
Թուրքիայի նախագահը Մադրիդում հանդիպել է Եվրոպական խորհրդի նախագահի հետ
-
19:00
ԱՄՆ-ն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի նոր համանախագահ է նշանակել
-
18:34
Ստորագրվել է ՀՀ և ԱՄՆ միջև զարգացմանն ուղղված համագործակցության դրամաշնորհային համաձայնագիրը
-
18:10
Աննա Վարդապետյանն ընտրվեց ՀՀ գլխավոր դատախազի պաշտոնում
-
17:29
Արայիկ Հարությունյանն ընդունել է Ավստրալիայի Հայ ավետարանչական ընկերակցության տնօրեն Գրիգոր Յումշաճգյանին
-
17:18
Երկօրյա այցով Հայաստան կժամանի Գերմանիայի տնտեսական համագործակցության և զարգացման դաշնային նախարարը
-
16:00
ՀՀ կենտրոնական բանկը և Վարշավայի ֆոնդային բորսան կնքել են Հայաստանի ֆոնդային բորսայի վաճառքի պայմանագիր
-
15:08
Եղանակը Հայաստանում. առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
14:52
Երևանի և Լիոնի քաղաքապետարանների միջև ստորագրվել է փոխըմբռնման հուշագիր
-
14:51
Վահագն Խաչատուրյանը ԱՄՆ Անկախության օրվա առթիվ այցելել է Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանի կեցավայր
-
14:47
Ալեն Սիմոնյանն ընդունել է Հայաստանում Իսրայելի դեսպանին
-
14:15
44-օրյա պատերազմից հետո մինչ օրս անհետ կորած են համարվում 53 հոգի. բանակցում են աճյունների որոնողական աշխատանքները վերսկսելու համար
-
14:05
Արցախի իշխանությունների հետ քննարկվել է այլընտրանքային ճանապարհների հարցը․ Նախագահի մամուլի քարտուղար
-
13:56
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար
-
13:42
Արցախի ԱԺ նախագահն խորհրդակցություն է հրավիրել
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
14:53
Կհաջողվի՞ գազի միասնական շուկայի ձևավորումը ԵԱՏՄ-ում մինչև տարեվերջ
-
17:41
Ռուսական գազի էմբարգոն կկործանի Եվրոպայի տնտեսությունը. Հունգարիայի վարչապետ
-
13:09
Արցախի ԱԺ նախագահի գլխավորած պատվիրակությունը հանդիպել է կիպրացի եվրոխորհրդարանական Կոստաս Մավրիտիսի հետ
-
17:41
Տեղի ունեցավ ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի նախագահությանը նվիրված նամականիշի մարման արարողությունը
-
19:16
ԱԱԾ-ն բացահայտել և կանխել է պետական դավաճանության դեպքեր
-
20:06
Արցախի նախագահը հանրային գործիչների և ՀԿ-ների ներկայացուցիչների հետ քննարկել է հանրային խորհրդի ձևավորման հարցեր
-
18:33
Կհարկվե՞ն արդյոք մասնավոր տրանսֆերտները
-
19:49
Երկրները լինում են կա՛մ ինքնիշխան, կա՛մ գաղութ, միջանկյալ կարգավիճակ գոյություն չունի. Պուտին
-
15:37
Սերգեյ Լավրովը Մևլութ Չավուշօղլուի հետ կքննարկի նաև Լեռնային Ղարաբաղի հարցը․ Մարիա Զախարովա
-
10:47
Քոթանջյանի ներդրումն անգնահատելի է հայ թատրոնի և կինոյի զարգացման գործում. Փաշինյանը ցավակցել է Ռաֆայել Քոթանջյանի մահվան կապակցությամբ
Խոնավություն՝ 34%
Քամի՝ 3,09 կմ/ժ