2015թ.-ին ՀՀ-ն բավականին ակտիվ գործունեություն է ծավալել միջազգային կառույցներում

Իհարկե, բավականին դժվար է թվարկել 2015թ.-ին ՀՀ կողմից իրականացված բոլոր աշխատանքները միջազգային կառույցներում, այդ իսկ պատճառով անդրադարձ կկատարվի ամենակարևորներին, նրանց, որոնք իսկապես կարելի է համարել հաջողված:

2015թ-ի հունվարի 2-ին ուժի մեջ մտավ Եվրասիական տնտեսական միությանը (ԵԱՏՄ) Հայաստանի անդամակցության պայմանագիրը, որով սկիզբ դրվեց այս կառույցում ՀՀ տեղի ամրապնդման և որոշակի դերակատարում ստանձնելու գործընթացը, որը սկսվեց դրսևորվել տարբեր նախաձեռնություններով (օրինակ՝ ՀՀ-ն առաջարկել է աջակցել ԵԱՏՄ-Իրան բանակցություններին՝ օգտագործելով Իրանի հետ համագործակցության իր դարերի փորձը):

Մայիսին տեղի ունեցած Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստի ժամանակ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը նշեց, որ ԵԱՏՄ անդամ երկրների աշխատանքը պետք է ուղղված լինի առևտրային և ներդրումային հոսքերի ավելացմանը, գործարար կապերի ամրապնդմանը, ԵԱՏՄ ինստիտուտների ուժեղացմանը և վերջնարդյունքում՝ տնտեսությունների ինտեգրման ավելի բարձր մակարդակի հասնելուն: ԵԱՏՄ համագործակցության շրջանակներում կարևոր նշանակություն ունեցավ նաև Հայաստանի, Ռուսաստանի, Բելառուսի, Ղազախստանի և Ղրղըզստանի նախագահների մակարդակով Եվրասիական տնտեսական միության գագաթաժողովը, որի ժամանակ որոշում կայացվեց, որ փետրվարի 1-ից Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի կոլեգիան կնախագահի Հայաստանը՝ ի դեմս ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպան Տիգրան Սարգսյանի:

Եվրասիական ուղղությանը զուգահեռ՝ 2015 թվականն աչքի ընկավ նաև եվրոպական ուղղության բավականին լուրջ ակտիվացմամբ՝ ապացուցելով «և՛…և՛» քաղաքականության առկայությունը Հայաստանում և դրա կարևորության գիտակցումը: Մարտի 17-18-ը Հայաստանը հյուրընկալեց «Եվրանեսթ» խորհրդարանական վեհաժողովի չորրորդ լիագումար նիստը: Հենց այս նիստի ժամանակ էր, որ «Եվրանեսթ»-ի համանախագահները անդրադարձան նաև Եվրամիություն-Հայաստան հարաբերություններին։ Համանախագահ Հեյդի Հաուտալան գոհունակությամբ նշեց, որ նոր համաձայնագրի շուրջ քննարկումներ են ընթանում հատկապես Ասոցացման համաձայնագրի քաղաքական մասով։ Հայաստան-ԵՄ հարաբերությունների ամրապնդմանն ուղղված երկու կողմերի պատրաստակամությունն էլ ավելի ընդգծվեց Ռիգայի գագաթաժողովի ժամանակ, երբ թե՛ ՀՀ նախագահի ելույթում, թե՛ ամփոփիչ հռչակագրում ու եվրոպացի պաշտոնյաների հայտարարություններում ամրագրվեց, որ Հայաստանն ու ԵՄ-ն հասել են փոխըմբռնման և աշխատելու են համագործակցության զարգացման ու ամրապնդման ուղղությամբ, ինչը և հաստատվեց դեկտեմբերի 7-ին ՀՀ-ԵՄ նոր շրջանակային համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների մեկնարկով:

Միավորված ազգերի կազմակերպությունում Հայաստանը 2015թ.-ին նույնպես բավականին մեծ ակտիվություն ցուցաբերեց: «Այլոց քաղաքակրթությանը պատկանող արժեքների հանդեպ անհանդուրժողականությունը, մշակութային կամ կրոնական ժառանգության վնասումը, ավիրումը պետք է վճռականորեն դատապարտվի միջազգային հանրության կողմից», - նման կոչով հանդես եկավ ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդի 28-րդ նստաշրջանում: Հենց այս նստաշրջանում էր, որ ընդունվեց Հայաստանի նախաձեռնած «Ցեղասպանության կանխարգելման» մասին բանաձևը: Իսկ ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի 70-րդ նստաշրջանի իր ելույթում Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը անդրադարձավ տարածաշրջանային մի շարք հարցերի, Ղարաբաղյան հակամարտության ներկայիս փուլին, հայ-ադրբեջանական ու ղարաբաղա-ադրբեջանական սահմանների իրավիճակին, Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի շրջանակներում տեղի ունեցած միջոցառումներին և ընդունված բանաձևերին: ՀՀ նախագահը միացավ ընդդեմ խավարի, վանդալիզմի և ատելության կոչերին՝ նշելով, որ Հայաստանը պատրաստ է իր մասնակցությունը բերել ընդհանուր պայքարին: ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի 70-րդ նստաշրջանում ընդունվեց նաև ՀՀ կողմից նախաձեռնված «Ցեղասպանության հանցագործության զոհերի հիշատակի և արժանապատվության և այդ հանցագործության կանխարգելման օր» բանաձևը:

Նախագահի մակարդակով ՀՀ-ն մասնակցեց նաև ՄԱԿ-ի Խաղաղապահությանը նվիրված գագաթաժողովին, որի ժամանակ ՀՀ նախագահը նշվեց Հայաստանի՝ միջազգային խաղաղապահության և անվտանգության ակտիվ ներդրող հանդիսանալու հանգամանքը, ինչպես նաև այն, որ ՄԱԿ-ի խաղաղապահ գործողություններին ՀՀ ապագա մասնակցության և համապատասխան կարողությունների զարգացման ու տրամադրման առումով Հայաստանը ստանձնել է նոր հանձնառություններ: Նոյեմբերի վերջին տեղի ունեցավ նաև ՄԱԿ-ի «Կլիմայի փոփոխության մասին» շրջանակային կոնվենցիայի կողմ պետությունների 21-րդ համաժողովը, որի ժամանակ ՀՀ նախագահը նշեց, որ Կլիմայի փոփոխությունը գլոբալ մարտահրավեր է, և այն հավասարապես սպառնում է բոլոր պետություններին՝ անկախ նրանց չափից և զարգացման աստիճանից՝ ընդգծելով, որ Հայաստանը պատրաստ է ստանձնել ջերմոցային գազերի արտանետումների աճի սահմանափակման քանակական հանձնառություն:

Հանցագործությունների կանխարգելման, մշակութային գլուխգործոցների ոչնչացման դեմ միջազգային պայքար, անցյալի ցեղասպանությունների լիակատար ճանաչում, կրոնական փոքրամասնությունների պաշտպանությանն առնչվող հիմնախնդիրներին աջակցություն, Ղարաբաղյան հակամարտության համատեքստում Ադրբեջանի ապակառուցողական քաղաքականություն. սրանք էին այն հիմնական հարցերը, որոնք բարձրաձայնվեցին ԵԱՀԿ Մշտական խորհրդի հատուկ նիստի, Ֆրանկոֆոնիայի խորհրդարանական վեհաժողովի Եվրոպայի տարածաշրջանի նախագահների համաժողովի, Երևանում հյուրընկալված Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության անդամ երկրների արտգործնախարարների 31-րդ համաժողովի, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Գլխավոր համաժողովի 38-րդ նստաշրջանի, ԵԱՀԿ նախարարական խորհրդի 22-րդ նիստի ժամանակ:

2015թ.-ին Հայաստանը հյուրընկալեց նաև ՆԱՏՕ-ի խորհրդարանական վեհաժողովի 89-րդ «Ռոուզ-Ռոթ» սեմինարը, որին մասնակցեցին ՆԱՏՕ-ի խորհրդարանական վեհաժողովի անդամ երկրների պատվիրակությունները, դիտորդներ, այդ թվում՝ դիտորդներ ԼՂՀ-ից: Սեմինարի կարևորությունն այն էր, որ քննարկվող թեմաները ոչ միայն վերաբերում էին Հայաստանին, այլ նաև տարածաշրջանային խնդիրներին և միջազգային մարտահրավերներին:

Ինչ վերաբերում է ՀԱՊԿ-Հայաստան համագործակցությանը, ապա 2015թ.-ի սեպտեմբերին Դուշանբեում տեղի ունեցած ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի նստաշրջանի ժամանակ ՀԱՊԿ նախագահությունն անցավ Հայաստանին, և հենց այդ նստաշրջանի ժամանակ ՀՀ նախագահը ներկայացրեց ՀԱՊԿ-ում ՀՀ նախագահության գերակայությունները՝ հանդես գալով նաև գործնական առաջարկներով: Իսկ արդեն տարվա վերջին՝ դեկտեմբերին, տեղի ունեցան Էդվարդ Նալբանդյանի նախագահությամբ ՀԱՊԿ արտգործնախարարների խորհրդի նիստը և ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի նստաշրջանը, որը վարեց ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը: Նստաշրջանում անդրադարձ եղավ ՀԱՊԿ ՀԱԽ սեպտեմբերյան նստաշրջանում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների իրականացման ընթացքին, Կազմակերպությունում ՀՀ նախագահության առաջնայնություններին, ՀԱՊԿ շրջանակներում առաջիկայում նախատեսվող միջոցառումներին:

Հաշվի առնելով վերոնշյալները՝ պետք է փաստել, որ 2015թ.-ին ՀՀ-ն բավականին ակտիվ գործունեություն է ծավալել միջազգային կառույցներում՝ լինելով ոչ միայն այդ կառույցների ներքո կազմակերպվող նիստերի, վեհաժողովների մասնակից, այլև հանդես գալով սեփական նախաձեռնություններով, առաջարկություններով ու կոչերով: