Կատալոնիա, Իրաքյան Քրդստան, Արցախ. տեղին է արդյո՞ք համեմատությունը

Կատալոնիայում և Իրաքյան Քրդստանում կազմակերպված հանրաքվեները դարձան տարաբնույթ մեկնաբանությունների առիթ, որոնցում, այդ թվում՝ զուգահեռներ էին անցկացվում նաև Արցախի ինքնորոշման գործընթացի հետ: Նախևառաջ պետք է հստակ արձանագրել, որ ցանկացած միավորի ինքնորոշման գործընթաց յուրահատուկ է՝ պայմանավորված օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ մի շարք գործոններով, և անգամ որոշակի նմանությունները դեռևս բավարար չեն տարբեր գործընթացների համեմատության համար:
Կատալոնիայի և Իրաքյան Քրդստանի հանրաքվեների և Արցախի ինքնորոշման գործընթացի հետ կապված թերևս կարելի է առանձնացնել մի քանի դիտարկում՝
1. Կատալոնիայում և Իրաքյան Քրդստանում կազմակերպված հանրաքվեներն ինքնորոշման իրավունքի թեման կրկին ակտուալ դարձրեցին միջազգային օրակարգում: Այս ամենը ԼՂՀ-ի կամ Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացի վրա ուղղակի որևէ ազդեցություն չի կարող ունենալ: Սակայն, ստեղծված ֆոնը և միջազգային հանրության մոտ առկա հետաքրքրությունը բավական լավ հնարավորություն են Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման գործընթացի վերաբերյալ իրազեկման ակցիաներ կազմակերպելու համար:
2. Ե՛վ Կատալոնիայի, և´ Իրաքյան Քրդստանի ինքնորոշման գործընթացների ֆոնին առավել քան ընկալելի է դառնում Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման պայքարը: Ի տարբերություն կատալոնացիների, ովքեր բնակվում են արևմտյան ժողովրդավարության տիպիկ մոդել հանդիսացող Իսպանիայի կազմում, որտեղ սեփական իրավունքների պաշտպանության հետ կապված երբեք խնդիրների չեն բախվում, և, ի տարբերություն Իրաքյան Քրդստանի քրդերի, ովքեր 2005թ-ին Բաղդադից լայն ինքնավարություն ստացան և որոշ դեպքերում անգամ իրականացնում էին կենտրոնական իշխանությունների գործառույթները, Խորհրդային Ադրբեջանի մաս կազմող Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի բնակչությունը մշտապես ենթարկվել է խտրական քաղաքականության, և ավելին՝ Բաքվի կողմից հետևողականորեն իրականացվել է հայաթափման քաղաքականություն: Անշուշտ, նման պայմաններում ինքնորոշման գործընթացն առավել քան ընկալելի և տրամաբանական է, ավելին՝ այն ֆիզիկական անվտանգության երաշխիք է: Հատկանշական է նաև այն, որ Ադրբեջանի անկախացումից հետո հայատյացության քաղաքականությունը նոր թափ է ստացել, իսկ հայերի նկատմամբ անհանդուրժողականության սերմանումը ստացել է բավական համակարգված բնույթ:
3. Ինչ վերաբերում է Կատալոնիայի և Իրաքյան Քրդստանի հանրաքվեների և 1991թ Արցախում կազմակերպված հանրաքվեի միջև զուգահեռներին, ապա միանշանակ կարելի է պնդել, որ Արցախի հանրաքվեի իրավական հիմքերը և դրա անցկացման գործընթացն անհամեմատ ամուր են: Կատալոնիայի հանրաքվեն խնդիրներ ունի ոչ միայն լեգիտիմության հետ կապված, այլ անգամ գրանցված մասնակցության (հանրաքվեին մասնակցել է քվեարկության իրավունք ունեցողների 50%-ից պակաս մարդ), կազմակերպվածության հետ: Ինչ վերաբերում է Իրաքյան Քրդստանի հանրաքվեին, ապա բավական վիճելի է հանրաքվեի կազմակերպման գործընթացը, քանզի թե՛ կառավարության, թե՛ խորհրդարանի լիազորությունների ժամկետը վաղուց ավարտվել է (ընտրությունները հետաձգվել են ԻՊ դեմ պայքարի պատճառաբանությամբ): Բացի այդ, քիչ չեն նաև հանրաքվեի ժամանակ արձանագրված կոպիտ ընտրախախտումների դեպքերը:
Ամփոփելով կարելի է նշել, որ Կատալոնիայի և Իրաքյան Քրդստանի հանրաքվեները, անկախ արդյունքներից, հանդիսանում են այդ երկու միավորների ինքնորոշման գործընթացի բավական կարևոր հանգրվան, և անշուշտ փոխում են թե՛ այդ գործընթացների բնույթը, թե՛ միջազգային ընկալումները:
-
18:20
ՌԴ ԱԳՆ-ն սպասում է «Սուրմալուի» պայթյունի վերաբերյալ հրապարակման հետ կապված Երեւանին ուղարկված նոտայի պատասխանին
-
18:08
ՀՀ ԱԳ նախարարը հեռախոսազրույց է ունեցել Կիպրոսի ԱԳ նախարարի հետ
-
18:05
Չինաստանն ԱՄՆ-ից պահանջել է դադարեցնել բոլոր պաշտոնական շփումները Թայվանի հետ
-
17:15
Գուտերիշն այցելել է Լվովի համալսարան
-
17:00
Շվեդիան և Ֆինլանդիան չեն կատարել Թուրքիայի պահանջներն արտահանձնման հարցում
-
16:52
Խնդրում եմ զոհերի հարազատներին, անհետ կորածների ընտանքիներին փոխանցել մեր զորակցության խոսքերը. Ալեն Սիմոնյանը ցավակցական նամակներ է ստացել
-
16:00
Երևանում ԱՄԷ դեսպանությունը ցավակցություն է հայտնել «Սուրմալու»-ի ողբերգության կապակցությամբ
-
15:48
Կխստացվեն Երևանում փողոցային առևտրի դեմ պայքարի միջոցները
-
15:46
Կառավարությունը 757 մլն դրամ է հատկացրել սուբվենցիոն ծրագրերի իրականացման համար
-
15:45
ԱԱԾ-ն շրջանառության մեջ է դրել հայ-ադրբեջանական սահմանին անցակետեր ստեղծելու նախագիծ
-
15:34
Ահաբեկչական գործողության տրամաբանությունը բացառվում է, տեսնում եմ, որ ծուխ կա, փախնող մարդիկ կան. Փաշինյան
-
15:21
Եղանակը Հայաստանում. առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
15:00
Երուսաղեմի հայոց պատրիարքը ցավակցական ուղերձ է հղել «Սուրմալու»-ում տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով զոհվածների հարազատներին
-
14:31
Այս սգո օրերին ես միանում եմ ամբողջ հայությանը․ ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարը ցավակցություն է հայտնել
-
14:13
Կառավարության անդամները հարգանքի տուրք են մատուցել «Սուրմալու»-ի պայթյունի զոհերի հիաշատակին. անդրադարձ է կատարվել որոնողափրկարարական աշխատանքների ընթացքին
-
13:23
Իրան-Թուրքիա սահմանին գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Հայաստանում
-
13:22
Պայթյունի հետևանքով զոհվածների հոգիների խաղաղության համար Մայր Աթոռում հոգեհանգստյան արարողություն է կատարվել
-
13:14
Փաշինյանը երկու տարի անց հիշեց Բեյրութի պայթյունից հետո տված իր հանձնարարականի մասին
-
11:55
Ահաբեկչության վերաբերյալ որևէ փաստ չկա. ՔԿ նախագահը «Սուրմալու»-ի գործի մասին
-
11:11
Թուրքմենստանի նախագահը ցավակցական հեռագիր է հղել վարչապետ Փաշինյանին
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
16:54
Տնտեսությունը կախված է հանքարդյունաբերությունից
-
21:25
Օլիմպիադա․ Հայաստանի հավաքականը հաղթեց Մադագասկարի թիմին՝ 4:0
-
00:45
Աշխատում ենք դեէսկալացիայի ուղղությամբ․ Միշելը զրուցել է Փաշինյանի և Ալիևի հետ
-
10:28
Մոսկվան չի տեսել ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ օպերացիայի վերաբերյալ Երևանի առաջարկները․ Լավրով
-
10:51
Շփման գծի որոշ հատվածներում ադրբեջանական զինուժը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը․ Արցախի ՊՆ
-
11:00
Խաղաղապահների գործունեության վերաբերյալ առաջարկները հայկական կողմը ՌԴ ղեկավարությանն է փոխանցել 2021 թվականին․ ՀՀ ԱԳՆ
-
08:12
Ադրբեջանի ԶՈՒ-երը հրաձգային զենքից կրակ են բացել ԼՂ ԶՈՒ դիրքերի ուղղությամբ․ ՌԴ ՊՆ
-
14:08
Սեպտեմբերի 2-ին հրավիրում ենք համահայկական հանրահավաք․ Իշխան Սաղաթելյանը ներկայացրեց «Դիմադրություն» շարժման անելիքները
-
17:09
Ի՞նչ նպատակներ ունի Թուրքիան՝ ԲՐԻԿՍ-ի հետ կապված
-
11:57
Կան բոլոր հնարավորությունները փրկելու Արցախը․ Դավիթ Բաբայան
Խոնավություն՝ 9%
Քամի՝ 5,14 կմ/ժ