Կատալոնիա, Իրաքյան Քրդստան, Արցախ. տեղին է արդյո՞ք համեմատությունը

Կատալոնիայում և Իրաքյան Քրդստանում կազմակերպված հանրաքվեները դարձան տարաբնույթ մեկնաբանությունների առիթ, որոնցում, այդ թվում՝ զուգահեռներ էին անցկացվում նաև Արցախի ինքնորոշման գործընթացի հետ: Նախևառաջ պետք է հստակ արձանագրել, որ ցանկացած միավորի ինքնորոշման գործընթաց յուրահատուկ է՝ պայմանավորված օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ մի շարք գործոններով, և անգամ որոշակի նմանությունները դեռևս բավարար չեն տարբեր գործընթացների համեմատության համար:
Կատալոնիայի և Իրաքյան Քրդստանի հանրաքվեների և Արցախի ինքնորոշման գործընթացի հետ կապված թերևս կարելի է առանձնացնել մի քանի դիտարկում՝
1. Կատալոնիայում և Իրաքյան Քրդստանում կազմակերպված հանրաքվեներն ինքնորոշման իրավունքի թեման կրկին ակտուալ դարձրեցին միջազգային օրակարգում: Այս ամենը ԼՂՀ-ի կամ Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացի վրա ուղղակի որևէ ազդեցություն չի կարող ունենալ: Սակայն, ստեղծված ֆոնը և միջազգային հանրության մոտ առկա հետաքրքրությունը բավական լավ հնարավորություն են Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման գործընթացի վերաբերյալ իրազեկման ակցիաներ կազմակերպելու համար:
2. Ե՛վ Կատալոնիայի, և´ Իրաքյան Քրդստանի ինքնորոշման գործընթացների ֆոնին առավել քան ընկալելի է դառնում Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման պայքարը: Ի տարբերություն կատալոնացիների, ովքեր բնակվում են արևմտյան ժողովրդավարության տիպիկ մոդել հանդիսացող Իսպանիայի կազմում, որտեղ սեփական իրավունքների պաշտպանության հետ կապված երբեք խնդիրների չեն բախվում, և, ի տարբերություն Իրաքյան Քրդստանի քրդերի, ովքեր 2005թ-ին Բաղդադից լայն ինքնավարություն ստացան և որոշ դեպքերում անգամ իրականացնում էին կենտրոնական իշխանությունների գործառույթները, Խորհրդային Ադրբեջանի մաս կազմող Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի բնակչությունը մշտապես ենթարկվել է խտրական քաղաքականության, և ավելին՝ Բաքվի կողմից հետևողականորեն իրականացվել է հայաթափման քաղաքականություն: Անշուշտ, նման պայմաններում ինքնորոշման գործընթացն առավել քան ընկալելի և տրամաբանական է, ավելին՝ այն ֆիզիկական անվտանգության երաշխիք է: Հատկանշական է նաև այն, որ Ադրբեջանի անկախացումից հետո հայատյացության քաղաքականությունը նոր թափ է ստացել, իսկ հայերի նկատմամբ անհանդուրժողականության սերմանումը ստացել է բավական համակարգված բնույթ:
3. Ինչ վերաբերում է Կատալոնիայի և Իրաքյան Քրդստանի հանրաքվեների և 1991թ Արցախում կազմակերպված հանրաքվեի միջև զուգահեռներին, ապա միանշանակ կարելի է պնդել, որ Արցախի հանրաքվեի իրավական հիմքերը և դրա անցկացման գործընթացն անհամեմատ ամուր են: Կատալոնիայի հանրաքվեն խնդիրներ ունի ոչ միայն լեգիտիմության հետ կապված, այլ անգամ գրանցված մասնակցության (հանրաքվեին մասնակցել է քվեարկության իրավունք ունեցողների 50%-ից պակաս մարդ), կազմակերպվածության հետ: Ինչ վերաբերում է Իրաքյան Քրդստանի հանրաքվեին, ապա բավական վիճելի է հանրաքվեի կազմակերպման գործընթացը, քանզի թե՛ կառավարության, թե՛ խորհրդարանի լիազորությունների ժամկետը վաղուց ավարտվել է (ընտրությունները հետաձգվել են ԻՊ դեմ պայքարի պատճառաբանությամբ): Բացի այդ, քիչ չեն նաև հանրաքվեի ժամանակ արձանագրված կոպիտ ընտրախախտումների դեպքերը:
Ամփոփելով կարելի է նշել, որ Կատալոնիայի և Իրաքյան Քրդստանի հանրաքվեները, անկախ արդյունքներից, հանդիսանում են այդ երկու միավորների ինքնորոշման գործընթացի բավական կարևոր հանգրվան, և անշուշտ փոխում են թե՛ այդ գործընթացների բնույթը, թե՛ միջազգային ընկալումները:
-
21:08
ԱՄՆ չորս կենսալաբորատորիաներ են գործում Նիգերիայում, որտեղից առաջացել է կապիկի ջրծաղիկը. ՌԴ ՊՆ
-
20:01
Ուկրաինան պետք է որքան հնարավոր է շուտ ականազերծի իր նավահանգիստները. Պուտին
-
19:17
Արցախի նախագահն ընդունել է Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոյի գլխավորած ներկայացուցչական պատվիրակությանը
-
18:21
Ի՞նչ արժույթով պահել խնայողությունները
-
17:27
Հեռացած ՏՏ մասնագետների 85 տոկոսը վերադարձել են. Միշուստին
-
17:22
Պեկինն ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Բլինքենին մեղադրել Է Չինաստանին արատավորելու մեջ
-
17:20
ԵԱՏՄ երկրները պետք է օպերատիվ կերպով հարմարվեն արագ փոփոխվող արտաքին և ներքին պայմաններին. Նիկոլ Փաշինյան
-
16:12
Մհեր Գրիգորյանը կառուցողական է որակել սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հանձնաժողովների առաջին հանդիպումը
-
16:00
Դիլիջանում կանցկացվի «Տիեզերական ճամբար 2022»-ը. մասնակցության համար հայտերի ընդունման մեկնարկը տրված է
-
15:47
Արևմուտքը տոտալ պատերազմ է հայտարարել ողջ ռուսական աշխարհին. Լավրով
-
15:27
Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա 5-8 աստիճանով. առաջիկա 5 օրվա եղանակի կանխատեսում
-
15:19
ՀՀ պաշտպանության նախարարն ընդունել է Արցախում ՌԴ խաղաղապահ ուժերի հրամանատարին
-
14:54
Նիկոլ Փաշինյանն ընդունել է Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպան Անն Լույոյին
-
14:07
Հավանաբար ապագայում Իրանի և Հայաստանի միջև գազի սվոփի տեսքով նոր համագործակցություն կունենանք. ԻԻՀ դեսպան
-
13:44
Տիգրան Խաչատրյանն աշխատանքային քննարկում է ունեցել ԱԶԲ-ի Հայաստանի գրասենյակի տնօրենի հետ
-
13:27
Արցախի ԱԺ նախագահը հանդիպել է ՀՅԴ Լիբանանի կենտրոնական կոմիտեի անդամների հետ
-
13:23
Կապանում Իրանի հյուպատոսությունը տարբեր ոլորտներում նոր համագործակցությունների հնարավորություն կստեղծի. դեսպան
-
12:58
Ալեն Սիմոնյանն ընդունել է Չեռնոգորիայի նախագահ Միլո Ջուկանովիչի գլխավորած պատվիրակությանը
-
12:18
Արցախի ԱԺ նախագահի գլխավորած պատվիրակությունը Անթիլիասում հանդիպել է Արամ Ա․ Վեհափառ Հայրապետի հետ
-
12:13
Պաշտոնական այցով Հայաստան է ժամանել Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոն
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
20:35
«Դիմադրություն» շարժման հանրահավաքը Ֆրանսիայի հրապարակում (ուղիղ)
-
19:06
Փաշինյանը Զարեհ Սինանյանին գործուղում է Լիբանան, Սիրիա և Իրան
-
09:35
Կիրագործվե՞ն այս անգամ Իրանի հետ ծրագրերը
-
16:57
Բայդենը խոստացել է, բարեփոխումներ է նախապատրաստել Մեքսիկայից այցելուներին քաղաքացիության տրամադրման մասով
-
13:01
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը վարակվել է կորոնավիրուսով
-
09:04
Բաքուն պետք է կոնկրետացնի՝ որ տարածքներն է տեսնում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մեջ․ Արմեն Գրիգորյանը՝ Հաջիևին
-
19:09
Հղի կնոջը վրաերթի ենթարկած ավտոմեքենայի վարորդը պարտավոր էր կանգնել և օգնություն ցույց տալ. ՄԻՊ
-
18:23
Լևոն Արոնյանը վստահեցրել է, որ Հայաստանում իրավիճակի փոփոխման պարագայում, վերադառնալու է մեր կազմ․ Սերժ Սարգսյան
-
13:21
Տավուշի 7 գյուղերն ու Տիգրանաշենը եղել են Խորհրդային Հայաստանի անբաժան մասը, դրանք պատմական հայկական հողեր են. Թաթոյան
-
21:14
Մայիսի 1-ին լինելու է հատման կետը, և մենք բոլորս իրար հետ շարունակելու ենք մեր պայքարը․ ընդդիմությունը հստակ ծրագիր ունի․ Արթուր Վանեցյան
Խոնավություն՝ 32%
Քամի՝ 7,2 կմ/ժ