ԻՊ պարտությունից հետո ու՞ր են մեկնել Սիրիայի և Իրաքի ջիհադիստները

• 20.12.2017, 15:03
•  Աշխարհ

Սիրիայում և Իրաքում «Իսլամական պետության» պարտությունից հետո շատ իսլամիստներ դիմեցին փախուստի: Նրանցից ոմանք բնակություն հաստատեցին տարածաշրջանի այլ երկրներում, ոմանք վերադարձան Եվրոպա, գրում է Deutsche Welle լրատվամիջոցը:

«Ուր էլ որ լինեն, բրիտանական ջիհադիստները պետք է ի վերջո տուն վերադառնան: Անհրաժեշտ է անել ամեն ինչ, որպեսզի այդ մարդիկ չկարողանան վերադառնալ հայրենիք»,- դեկտեմբերի սկզբին հայտարարել է Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարար Գավին Ուիլյամսոնը: Նա ընդգծել է, որ Սիրիայի և Իրաքի տարածքում դեռևս բնակվում են Միացյալ Թագավորության շուրջ 270 քաղաքացի, որոնք նախկինում միացել էին «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբին: Ըստ նախարարի՝ նրանց դեմ կարող են օդային հարվածներ կիրառվել: «Իմ կարծիքով, ամեն ինչ պարզ է. մեռած ահաբեկիչը չի կարող վնասել Բրիտանիային», - ասել է Ուիլյամսոնը:

Նախարարի խիստ հռետորաբանությունը պատահական չի: Վերջին շաբաթների ընթացքում եվրոպական հետախուզական գործակալություններն ավելի շատ են մտահոգված այն հարցի շուրջ, թե Սիրիայում և Իրաքում ԻՊ պարտությունից հետո ու՞ր են ուղևորվելու զինյալները: Նշենք, որ ԻՊ դեմ հաղթանակի փաստը պաշտոնապես հաստատվել է երկու երկրների պաշտպանական գերատեսչությունների կողմից:

Այնուամենայնիվ, պաշտոնյաների ինքնավստահ հայտարարությունների հետևում կա մի կարևոր փաստ. ներկայումս հայտնի չէ, թե քանի ԻՊ զինյալ է կարողացել փախչել և որ ուղղությամբ:

«Սիրիայի ժողովրդավարական ուժեր» զինված ընդդիմության նախկին խոսնակ Թալալ Սալուի խոսքերով՝ նոյեմբերի կեսին՝ սիրիական Ռաքքա քաղաքի ազատագրումից հետո, մի քանի հազար զինյալ կարողացել է լքել իրենց տարածքը ԱՄՆ օգնությամբ:

Վաշինգտոնում, սակայն, ասում են, որ Սալույի հայտարարությունները իրականությանը չեն համապատասխանում: ԱՄՆ-ի զինված ուժերը հավաստիացնում են, որ ահաբեկիչների հետ որևէ գործ չունեն: Միևնույն ժամանակ, BBC-ի բրիտանական լրագրողները կարողացել են խոսել սիրիական բեռնատարների վարորդների հետ, որոնց համաձայն, 50 բեռնատար, 13 ավտոբուս և 100-ից ավելի ավտոմեքենա, որոնցում եղել են մեծ քանակությամբ զինամթերք և ԻՊ զինյալներ, կարողացել են լքել երկրի տարածքը:

Որտե՞ղ են կենդանի մնացած ջիհադիստները գտնվում այժմ, հնարավոր չէ պարզել: Անկարան անհանգստացած է, որ նրանցից ոմանք կարող են մտնել Թուրքիա: Աֆղանստանը ռազմական գործողությունների մեկ այլ հնարավոր թիրախ է: Միևնույն ժամանակ, աֆղանական աղբյուրները հայտնում են, որ երկրում նկատվում են նաև Ֆրանսիայի քաղաքացիություն ունեցող ջիհադիստներ:

Միևնույն ժամանակ, եվրոպական հետախուզական գործակալությունները չեն բացառում Եվրոպական միություն Սիրիայի և Իրաքի ջիհադիստների վերադարձի հնարավորությունը: Հոկտեմբերին Բրիտանական հետախուզական ծառայության ղեկավար Էնդրյու Պարկերը զգուշացրել է աճող ահաբեկչական սպառնալիքի մասին և նշել, որ իրենց կողմից ներկայումս ուսումնասիրվում է ահաբեկչության հետ կապված 500 դեպք: Ըստ Պարկերի՝ նման մեծության սպառնալիքի դիմաց Միացյալ Թագավորությունն առաջին անգամ է կանգնած:

Բրիտանական հետախուզության ղեկավարը նշել է նաև, որ այժմ ահաբեկիչները գործում են տարբեր մեթոդներով: Ահաբեկչական​​գործողությունները կազմակերպվում են ինչպես Մեծ Բրիտանիայում, այնպես էլ արտասահմանում: Երբեմն դա ներառում է մանրամասն պլանավորում, իսկ երբեմն էլ` ինքնաբուխ հարձակում:

Միևնույն ժամանակ, ծայրահեղականները լինում են թե՛ տղամարդ, թե՛ կին, բացի այդ ցանկացած տարիքի և սոցիալական ծագման: Նրանց համար միակ միավորող գործոնը իսլամիստական ​​գաղափարախոսությունն է, բացատրել է Պարկերը:

Ջիհադիստների պոտենցիալ  վերադարձը նաև անհանգստացնում է գերմանական հատուկ ծառայություններին: Ուշադրության կենտրոնում են հատկապես անչափահասները, ում վերադառնալու դեպքում Գերմանիան «կարող է իսկական ջիհադիստների սերունդ մեծացնել», - նշել է երկրի ՀԴԲ ներկայացուցիչը:

Ըստ գերմանական հատուկ ծառայությունների, Գերմանիայից Սիրիա և Իրաք է մեկնել ավելի քան 950 մարդ, որոնց մեկ հինգերորդը կանայք են, մոտ հինգ տոկոսը` անչափահասներ: Այս պահի դրությամբ մեկնածների մոտ մեկ երրորդը վերադարձել է Գերմանիա: Սահմանադրական դաշնային գործակալության տվյալներով` ներկայումս երկրում կա մոտ 1870 վտանգավոր իսլամիստ: