Վերին Լարսին այլընտրանքը և ՀՀ իշխանությունների խնդիրը

2011թ-ին Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև կնքված «Մաքսային վարչարարության և ապրանքի առևտրի մոնիթորինգի մեխանիզմի հիմնական սկզբունքների մասին» հիմնարար համաձայնագրի կյանքի կոչման հեռանկարները որոշակիորեն ուրվագծվում են: Ինչպես հայտնի է, համաձայնագիրը ենթադրում է Ռուսաստանից Վրաստան և հակառակ ուղղությամբ բեռներ տեղափոխելու (շվեյացարական ընկերության մոնիթորինգի ներքո) համար 3 տարանցիկ միջանցքի ստեղծում, ինչն, ըստ էության, հնարավորություն կտա ունենալ այլընտրանք Վերին Լարսին, որը եղանակային պայմանների կամ բնական աղետների հետևանքով պարբերաբար փակվում է՝ խոչընդոտներ ստեղծելով այդ թվում հայկական բեռների համար:
Համաձայնագրով նախատեսված է, որ կողմերը՝ Վրաստանը և Ռուսաստանը, առանձին պայմանագրեր են կնքելու չեզոք երրորդ կողմի, տվյալ դեպքում՝ SGS Société Générale de Surveillance SA շվեյցարական ընկերության հետ, որն էլ իրականացնելու է բեռների մոնիթորինգը: Վրացական կողմը շվեյցարական ընկերության հետ համաձայնագիրը ստորագրել էր 2017թ-ի դեկտեմբերի 19-ին, իսկ ռուսական կողմn ընդամենը օրեր առաջ՝ մայիսի 18-ին, նույնպես ստորագրեց համանման համաձայնագիր:
Ըստ էության շվեյցարական ընկերության հետ պայմանագրերի կքնմամբ կողմերն ավարտել են այն ընթացակարգերի իրականացումը, որոնք անհրաժեշտ են 2011թ համաձայնագրի գործնական իրականացման մեկնարկի համար:
Չնայած այս ամենին, 2011թ. համաձայնագրի լիարժեք կյանքի կոչման և առևտրային միջանցնքերի բացման մասին խոսելու համար դեռևս վաղ է: Այժմ ընթացակարգային փուլին հաջորդելու է տեխնիկական և քաղաքական պայմանավորվածությունների փուլը: Այս ուղղությամբ առաջին քայլն արվեց մայիսի 24-ին Պրահայում, որտեղ Վրաստանի վարչապետի հատուկ ներկայացուցիչ Զուրաբ Աբաշիձեի և Ռուսաստանի արտաքին գործերի փոխնախարար Գրիգորի Կարասինի միջև կայացած հանդիպման շրջանակներում համաձայնագրի կյանքի կոչման խնդիրը եղել է քննարկման գլխավոր թեման: Պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել ստեղծել համատեղ հանձնաժողով, որը կզբաղվի համաձայնագրի լիարժեք իրականացման խնդիրներով:
Չնայած կողմերը հայտարարում են, որ պատրաստ են համաձայնագրի իրականացմանը, և խնդիրը չպետք է քաղաքականացվի, այնուամենայնիվ համաձայնագրի շուրջ ձևավորված քաղաքական ֆոնը շարունակում է մնալ ակտուալ և լրջագույն մարտահրավեր դրա կյանքի կոչման ճանապարհին: Հաշվի առնելով, որ նախատեսվող 3 առևտրային միջանցքներից մեկը պետք է անցնի Աբխազիայի, իսկ մյուսը՝ Հարավային Օսիայի տարածքով, ժամանակին՝ համաձայնագրի պատրաստման փուլում, փորձ է արվել գտնել դրանց սահմանման փոխադարձաբար ընդունելի տարբերակ՝ փաստաթղթում ամրագրելով բոլոր միջանցքների միայն աշխարհագրական կոորդինատները՝ առանց որևէ տեղանվան:
Չնայած տվյալ մոտեցման ողջ ռացիոնալությանը, այնուամենայնիվ, թե՛ համաձայնագրի երկու կողմերից, թե՛ Աբխազիայից և Հվ. Օսիայից պարբերաբար հնչում են համաձայնագրի վերաբերյալ շահարկումներ պարունակող հայտարարություններ, ինչն, անշուշտ, առաջացնում է ոչ միանշանակ արձագանքներ: Հաշվի առնելով այա հանգամանքը, ինչպես նաև այն, որ վրացական ընդդիմությունը բավական քննադատական մոտեցում է որդեգրել տվյալ համաձայնագրի հետ կապված՝ հոկտեմբերին նախատեսված նախագահական ընտրություններին ընդառաջ համաձայնագրի կյանքի կոչման ուղղությամբ ցանկացած քայլ կատարելիս վրացական իշխանությունները ստիպված են լինել բավական զգուշավոր: Միևնույն ժամանակ, պետք է ընդգծել, որ 2011 թվականի ռուս-վրացական համաձայնագրի լիարժեք իրականացման հնարավորությունը և արագությունը կախված է նաև կողմերի միջև հնարավոր քաղաքական պայմանավորվածություններից:
Նման իրողությունների պարագայում որոշակի կառուցողական դերակատարում կարող են ստանձնել Հայաստանի նոր իշխանությունները՝ հաշվի առնելով մի կողմից այլընտրանքային առևտրային միջանցքների կարևորությունը մեր տնտեսության համար, մյուս կողմից՝ թե՛ Մոսկվայի, թե՛ Թբիլիսիի հետ հարաբերությունների բարձր մակարդակը: Ներկայիս պայմաններում բավական արդարացված կարող է լինել փակ ձևաչափով պարբերական խորհրդակցությունների անցկացումը երկու երկրների հետ՝ փորձելով նպաստել համաձայնագրի հնարավորինս արագ կյանքի կոչման գործընթացին և կողմերի միջև առկա հակասությունների հաղթահարմանը:
-
17:15
Գուտերիշն այցելել է Լվովի համալսարան
-
17:00
Շվեդիան և Ֆինլանդիան չեն կատարել Թուրքիայի պահանջներն արտահանձնման հարցում
-
16:52
Խնդրում եմ զոհերի հարազատներին, անհետ կորածների ընտանքիներին փոխանցել մեր զորակցության խոսքերը. Ալեն Սիմոնյանը ցավակցական նամակներ է ստացել
-
16:00
Երևանում ԱՄԷ դեսպանությունը ցավակցություն է հայտնել «Սուրմալու»-ի ողբերգության կապակցությամբ
-
15:48
Կխստացվեն Երևանում փողոցային առևտրի դեմ պայքարի միջոցները
-
15:46
Կառավարությունը 757 մլն դրամ է հատկացրել սուբվենցիոն ծրագրերի իրականացման համար
-
15:45
ԱԱԾ-ն շրջանառության մեջ է դրել հայ-ադրբեջանական սահմանին անցակետեր ստեղծելու նախագիծ
-
15:34
Ահաբեկչական գործողության տրամաբանությունը բացառվում է, տեսնում եմ, որ ծուխ կա, փախնող մարդիկ կան. Փաշինյան
-
15:21
Եղանակը Հայաստանում. առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
15:00
Երուսաղեմի հայոց պատրիարքը ցավակցական ուղերձ է հղել «Սուրմալու»-ում տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով զոհվածների հարազատներին
-
14:31
Այս սգո օրերին ես միանում եմ ամբողջ հայությանը․ ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարը ցավակցություն է հայտնել
-
14:13
Կառավարության անդամները հարգանքի տուրք են մատուցել «Սուրմալու»-ի պայթյունի զոհերի հիաշատակին. անդրադարձ է կատարվել որոնողափրկարարական աշխատանքների ընթացքին
-
13:23
Իրան-Թուրքիա սահմանին գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Հայաստանում
-
13:22
Պայթյունի հետևանքով զոհվածների հոգիների խաղաղության համար Մայր Աթոռում հոգեհանգստյան արարողություն է կատարվել
-
13:14
Փաշինյանը երկու տարի անց հիշեց Բեյրութի պայթյունից հետո տված իր հանձնարարականի մասին
-
11:55
Ահաբեկչության վերաբերյալ որևէ փաստ չկա. ՔԿ նախագահը «Սուրմալու»-ի գործի մասին
-
11:11
Թուրքմենստանի նախագահը ցավակցական հեռագիր է հղել վարչապետ Փաշինյանին
-
10:40
ՀՀ նախագահը ցավակցական ուղերձ է հղել «Սուրմալու»-ում տեղի ունեցած ողբերգության առնչությամբ
-
09:45
Քանի դեռ նոր ճանապարհը չի գործարկվել, ռուս խաղաղապահները գործող միջանցքից ոչ մի սանտիմետր չեն տեղաշարժվի. ՌԴ դեսպանորդ
-
09:22
ԱՄՆ պետդեպը վերահաստատել է ԼՂ խնդրի հետ կապված բոլոր հարցերը բանակցային ճանապարհով կարգավորելու անհրաժեշտությունը
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
16:54
Տնտեսությունը կախված է հանքարդյունաբերությունից
-
21:25
Օլիմպիադա․ Հայաստանի հավաքականը հաղթեց Մադագասկարի թիմին՝ 4:0
-
00:45
Աշխատում ենք դեէսկալացիայի ուղղությամբ․ Միշելը զրուցել է Փաշինյանի և Ալիևի հետ
-
10:28
Մոսկվան չի տեսել ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ օպերացիայի վերաբերյալ Երևանի առաջարկները․ Լավրով
-
10:51
Շփման գծի որոշ հատվածներում ադրբեջանական զինուժը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը․ Արցախի ՊՆ
-
11:00
Խաղաղապահների գործունեության վերաբերյալ առաջարկները հայկական կողմը ՌԴ ղեկավարությանն է փոխանցել 2021 թվականին․ ՀՀ ԱԳՆ
-
08:12
Ադրբեջանի ԶՈՒ-երը հրաձգային զենքից կրակ են բացել ԼՂ ԶՈՒ դիրքերի ուղղությամբ․ ՌԴ ՊՆ
-
14:08
Սեպտեմբերի 2-ին հրավիրում ենք համահայկական հանրահավաք․ Իշխան Սաղաթելյանը ներկայացրեց «Դիմադրություն» շարժման անելիքները
-
17:09
Ի՞նչ նպատակներ ունի Թուրքիան՝ ԲՐԻԿՍ-ի հետ կապված
-
11:57
Կան բոլոր հնարավորությունները փրկելու Արցախը․ Դավիթ Բաբայան
Խոնավություն՝ 11%
Քամի՝ 2,57 կմ/ժ