2018-ին Ադրբեջանում անակնկալների պակաս չզգացվեց

2018 թվականն Ադրբեջանի համար համեմատաբար կայուն, լուրջ ցնցումներից զուրկ տարի էր: Այո´, անակնկալներ անկասկած կային, և նրանք վերաբերում էին ինչպես ներքաղաքական, այնպես էլ արտաքին քաղաքական իրավիճակին: Ամենամեծ անակնկալը, սակայն, նախագահական ընտրությունների տեղափոխումն էր ավելի մոտ ժամկետի:
Ինչու Ալիևը նախագահական ընտրություններն անցկացրեց 7 ամիս շուտ
Դա անակնկալ էր ոչ միայն ժողովրդի, այլև Ալիևի մերձավոր շրջապատի համար: Ալիևը երկիրը կանգնեցրեց փաստի առաջ: Ընտրությունների ամսաթվի փոփոխության պաշտոնական վարկածի համաձայն` պատճառը 2018 թվականի երկրորդ կեսին ծրագրված այլ խորոշ միջոցառումների հետ համընկնումից խուսափելն էր: Ալիևի օգնական Ալի Հասանովը հայտարարել էր, որ խոսքը մայիսին Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետության 100-ամյակի և Միջազգային մարդասիրական համաժողովի շրջանակներում ծրագրված միջոցառումների մասին է: «Այդ միջոցառումների մեծ մասը ծրագրված է տարվա վերջին և կհամընկնեն ընտրությունների հետ», - հայտարարել էր պաշտոնյան: Սակայն և´ Ադրբեջանում, և´ դրսում պարզ էր ընտրությունների ամսաթվի փոփոխությամբ Ալիևը ցանկանում էր միանգամից մի քանի «նապաստակ» սպանել. թույլ չտալ իրական ընդդիմության` ընտրություններին նախապատրաստվելը և երկրում դժգոհության աճը, հաղթել ներադրբեջանական կլանների պատերազմում (կլանների միջև պայքարը սրվել է այն բանից հետո, երբ Ալիևն իր կնոջը` Մեհրիբան Ալիևային, նշանակեց երկրի փոխնախագահ: Բավականին ազդեցիկ պաշտոնյա Ռամիզ Մեհտիևին, ում դուր չէր եկել Մեհրիբանի նշանակումը, հաջողվեց պահպանել իր դիրքերը. նրան աջակցել է Հեյդար Ալիևի հին թիմը), ինչպես նաև ապահովել լիովին վերահսկելի հաղթանակ:
Ընդդիմությունը հրաժարվել է ճանաչել ընտրությունների արդյունքները: «Մուսավաթ» կուսակցության կարծիքով, ընտրություններն ազատ և թափանցիկ չէին, դրանց արդյունքները չեն արտահայտել ժողովրդի ազատ կամարտահայտումը: Այն փոքրաքանակ դիտորդները, ովքեր հասցրել էին մասնակցել արագ կազմակերպված ընտրություններին, վատ գնահատականներ են տվել դրանց: Սակայն Ադրբեջանի առաջնորդն, անտեսելով ամեն ինչ, 4-րդ անգամ գլխավորեց Ադրբեջանը:
Դժգոհություն
Նավթի գների անկումն ազդել է երկիր տնտեսական դրության վրա: Չնայած Ադրբեջանի հարստությունների մասին կարգախոսներին` բնակչության եկամուտների միջին վիճակագրական ցուցիչներն այնպիսին են, ինչպիսին Հայաստանում է (չնայած մեր երկրի շրջափակման). Դժգոհությունները մի քանի անգամ տարվա ընթացքում արտահայտվել են անկարգություններով: 2018 թվականին անկարգություններ են տեղի ունեցել Ադրբեջանի երկրորդ քաղաքում` Գյանջայում: Թեև ադրբեջանական ԶԼՄ-ները հնարավորինս կրճատել են իրադարձությունների իրական մասշտաբը, սակայն փաստերը այլ բանի մասին են խոսում` քաղաքապետի վրա մահափորձ է կատարել, անկարգությունների ժամանակ սպանվել են ոստիկանության սպաներ, ձերբակալվել է մոտ 40 մարդ: Ադրբեջանում հայտարարել են, որ տեղի ունեցածը իսլամիստների ձեռքի գործն է: Սակայն եղել են անհեթեթ վարկածներ ևս` Գյանջայի իրադարձություններում մեղադրել են հայերին (!): Ընդհանրապես, ամբողջ տարվա ընթացքում դժգոհություններն այս կամ այն չափով իրենց զգալ են տվել բողոքի ակցիաներով, ինչպես նաև միջազգային և եվրոպական կառույցների տարբեր հայտարարություններով, որոնք բավականին խոսուն էին Ադրբեջանում տիրող բռնապետության մասին:
Ադրբեջան-Եվրոպա. պահանջվում է ժողովրդավարություն
Ադրբեջանի և Եվրոպայի հարաբերությունները բազմաշերտ են` դրանք շահավետ տնտեսական և դժվար քաղաքական հարաբերություններ են: Եվրոպային ձեռնտու է գազ ստանալ Ադրբեջանից, ուստի ստիպված է աչք փակել այդ երկրում տիրող բռնատիրության, հակաժողովրդավարության և կառուպցիայի վրա: 2018 թվականի մայիսին կայացել է Հարավային գազային միջանցքի բացումը, որով ադրբեջանական Շահ-Դենիզ հանքավայրից գազը կմատակարարվի Եվրոպա: Սակայն, չնայած դրան` 2018 թվականին եվրոպացիներն Ադրբեջանի հանդեպ պահանջկոտություն են ցուցաբերել. Եվրամիության և Ադրբեջանի միջև գործընկերության համապարփակ համաձայնագիրը պատրաստ կլինի ստորագրելու միայն 2019 թվականին` 2017-ի փոխարեն: Ի թիվս այլ պահանջների կապված մարդու իրավունքների, ժողովրդավարության, կոռուպցիայի դեմ պայքարի վերաբերյալ` եվրախորհրդարանականները պնդում էին, որ մինչև համաձայնագրի կնքումը ազատ արձակվեն բոլոր քաղբանտարկյալները: Արդյունքում ՄԻԵԴ-ին հաջողվեց հասնել Ադրբեջանի գլխավոր քաղբանտարկյալի` Իլգար Մամեդովի ազատ արձակմանը:
2018 թվականը հատկանշական էր նաև նրանով, որ հրապարակվեցին փաստեր ապացուցող եվրոպացի քաղաքական գործիչների կողմից կաշառքի դիմաց Ադրբեջանի շահերի լոբբինգով զբաղվելու մասին: ԵԽԽՎ-ն այս սկանդալի կապակցությամբ պատժամիջոցներ սահմանեց Ադրբեջանի պատվիրակության ղեկավար Սամեդ Սեիդովի նկատմամբ:
Ադրբեջանը ձգտո՞ւմ է դեպի ՀԱՊԿ
Ամբողջ 2018 թվականին Ադրբեջանն իր հարաբերությունները կառուցել է նաև տարածաշրջանային կարևոր խաղացողների հետ: Օգոստոսին վերջապես սահմանվեց Կասպից ծովի իրավական կարգավիճակը` համապատասխան կոնվենցիա ստորագրվեց Ադրբեջանի, Իրանի, Ղազախստանի, Ռուսաստանի և Թուրքմենստանի միջև: Այս համաձայնագիրը կարելի է անվանել պատմական, քանի որ Կասպից ծովի կարգավիճակի մասին բանակցությունները շարունակվում են 1996 թվականից:
Թուրքիայի հետ հարաբերություններն ամբողջ տարին ինչպես միշտ եղել են եղբայրական: Ավելին, թուրք-ամերիկյան հարաբերություններում լարվածության շրջանում Բաքվում սկսեցին ամերիկյան դոլարներ վառել և iphone-ներ ջարդել, սակայն բանը չհասավ ԱՄՆ-Ադրբեջան հարաբերությունների վատացմանը:
Փոխարենը, Հայաստանում իշխանափոխության ֆոնին ակտիվացան Ադրբեջանի և Ռուսաստանի հարաբերությունները: Պուտինն ու Ալիևը հայտարարել են երկկողմ հարաբերությունների զարգացման 5 առաջնահերթությունների մասին: ԵԱՏՄ «հայր» Ալեքսանդր Դուգինը հայտարարել է, որ «Ռուսաստանը Հայաստանի դաշնակիցն է, սակայն իրականում Ռուսաստանը որպես ռազմավարական գործընկեր տեսնում է Ադրբեջանին»: Այս համատեքստում հետաքրքրական է ռուս հայտնի փորձագետների, ինչպես նաև Պետդումայի պատգամավորի մասնակցությունը «Ադրբեջանը Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակիցն է Հարավային Կովկասում» թեմայով ֆորումին: Հենց այդ ընթացքում ԶԼՄ-ները սկսեցին շրջանառել ՀԱՊԿ-ին Ադրբեջանի անդամակցության հնարավորությունը: Նույնիսկ, իրազեկ աղբյուրներին հղումով, հաղորդվում է, որ Ալիևը պատրաստ է եղել մասնակցել Աստանայում կայացած ՀԱՊԿ գագաթաժողովին, սակայն դրան դեմ է արտահայտվել Հայաստանը: Այս պահին առնվազն Բելառուսն ու Ղազախստանն աջակցում են Ադրբեջանի` ՀԱՊԿ անդամակցությանը:
ՀակաՀայաստան
Ամբողջ տարվա ընթացքում, ինչպես որ նախորդ տարի, շարունակել են Ադրբեջանում գերիշխել հակահայկական տրամադրությունները և ազդել այդ երկրի քաղաքականության վրա: Բնականաբար Հայաստանում տեղի ունեցած իշխանափոխությունն ազդել է ադրբեջանական իշխանությունների` Ղարաբաղյան հակամարտության թեմայով հռետորաբանության վրա: Միևնույն ժամանակ այն շոկային է դարձել ադրբեջանական հասարակության համար, որին պետք էր անհապաղ «զսպել»: Բանը հասավ նույնիսկ նրան, որ ադրբեջանցի ֆուտբոլիստը ստիպված էր ներողություն խնդրել Նիկոլ Փաշինյանի լուսանկարի տակ դրված լայքի համար: Հայ-վրացական ծագում ունեցող բելառուսցի բլոգերը, ով իր նյութերը հրապարակում է Влад Мага կեղծանվամբ, ենթարկվել է հետապնդումների Ադրբեջան այցելության համար: Ցանկը կարելի է դեռ երկար շարունակել, սակայն անվիճելի է մնում մեկ փաստ` ամբողջ 2018 թվականի ընթացքում հայաֆոբիան մնացել է ադրբեջանական քաղաքականության կարևոր մասը, որը դժվար թե 2019 թվականին փոխվի:
Հարկավոր է խաղաղություն
Ի հեճուկս Ադրբեջանի միլիտարիզացմանը, աճող ռազմական ծախսերին, Իլհամ Ալիևի ռազմատենչ հռետորաբանությանը` ադրբեջանցի ժողովրդին և այդ պետությանը խաղաղություն է հարկավոր: Խաղաղություն, որը տարածվում է ամբողջ տարածաշրջանում, խաղաղություն, որ կբերի բարիք, այլ ոչ թե չարիք:
այլ նյութեր այս թեմայով
- Խոշորացույց․ Բաքվի՝ ժողովրդավար ու խաղաղասեր լինելու իմիտացիան «Խոշորացույց» հաղորդման շրջանակներում անդրադարձել ենք Ադրբեջանում մարդու իրավունքների պաշտպանության, վերջին...
- Բաքվում բողոքի համր ցույց է Ձերբակալվել է երկու ակտիվիստ։
- «Բումերանգի էֆեկտը սպառնում է հարվածել ռեժիմին». Ադրբեջանում ակտիվանում է ընդդիմությունը Հունվարի 19-ին Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում բազմահազարանոց ցույց է կազմակերպվել՝ Մեհման Հուսեյնովին ու մյուս...
- Ադրբեջանում արգելափակվել է az24saat.org կայքը Ադրբեջանում խոսքի ազատությունն ու մամուլը գտնվում են ճնշումների տակ:
- ՄԻԵԴ-ն Ադրբեջանի վերաբերյալ նոր վճիռներ է հրապարակել ՄԻԵԴ վճիռներով Ադրբեջանը տուգանվել է մոտ 40 հազար եվրոյի չափով:
-
22:51
Իսպանիան խոստացել է Ղարաբաղից փախստականներին օգնելու համար 1 մլն եվրո հատկացնել
-
22:48
Արցախից բռնի տեղահանվածներն արդեն կարող են նաև ավտոբուսներով տեղափոխվել Հայաստան
-
22:39
Եվրախորհրդարանը կքննարկի ԼՂ վրա հարձակման համար Ադրբեջանին դատապարտող բանաձև
-
20:24
ԱՄՆ-ն հայտնում է Հարավային Կովկասում Աղետների արձագանքման թիմ տեղակայելու մասին
-
20:21
Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածների թիվը հասել է 74 հազար 400-ի
-
19:41
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի հեռախոսազրույցը ՄԹ Եվրոպայի հարցերով պետնախարար Լեո Դոքերթիի հետ
-
19:38
ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների հրատապ կարիքների համար նրանց կհատկացնենք միանվագ 100 հազարական դրամ․ Փաշինյան
-
18:21
Հայաստանը ընտրվել է Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության Կառավարիչների խորհրդի անդամ
-
18:05
Հայաստանի կողմից Հռոմի ստատուտի վավերացումը բացասաբար կանդրադառնա հայ-ռուսական հարաբերությունների վրա. ՌԴ ԱԳՆ
-
18:00
Դատախազությունն ուսումնասիրում է Սամվել Բաբայանի հայտարարությունը
-
17:40
ՄԱԿ-ն Ադրբեջանին կոչ է արել հարգել Ռուբեն Վարդանյանի իրավունքները
-
16:40
«Մայր Հայաստան» դաշինքը կոնսենսուսի բացակայության պայմաններում առաջարկում է Երևանի ավագանու նոր ընտրություններ
-
16:36
Արցախից դեպի Հայաստան բռնի տեղահանվածների թիվը 70 հազար 500 է
-
16:31
ԵԱՀԿ ԽՎ նախատեսվող արտակարգ նիստում կքննարկվեն տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման հեռանկարները. Պիա Կաումա
-
15:47
ԼՂ-ի համար համազգային աղոթքի օրվա առիթով դուրս կբերվեն տարբեր սրբություններ և սրբազան մասունքներ
-
15:34
Պեսկովը պատասխանել է Ղարաբաղում տիրող իրավիճակի մասին հարցին
-
15:26
Ադրբեջանական լրատվամիջոցները հայտնում են առաջիկա օրերին Եվլախում երրորդ հանդիպման մասին
-
15:17
Պուտինը չի նախատեսում այցելել Հայաստան. Կրեմլ
-
15:09
Պեսկովը Հռոմի ստատուտը վավերացնելու Հայաստանի որոշումը անվանել է «ծայրահեղ թշնամական» Ռուսաստանի նկատմամբ
-
15:00
Արմեն Աշոտյանը կմնա կալանքի տակ. դատարանը մերժեց բողոքները
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
12:59
ԵՄ ընդլայնում. գործընթաց ընդդեմ ԲՐԻԿՍ-ի՞
-
20:10
Սահմանային լարվածության աճն ու նախագահի ընտրություններն Արցախում
-
21:13
Մոսկվան Թուրքիայի հարցում «մտրակի և բլիթի» յուրօրինակ քաղաքականություն է վարում
-
18:48
Թուրքիա-Հայաստան ֆուտբոլային հանդիպումը կսպասարկեն իտալացի մրցավարները
-
17:00
Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա 4-6 աստիճանով. եղանակը Հայաստանում
-
16:47
Շնորհակալություն, Ֆրանսիա
-
18:17
Հնդկաստանի պատվիրակության համար տեղի է ունեցել նաև ՀՀ ռազմարդյունաբերական ոլորտի արտադրանքի ցուցադրություն
-
14:41
Եղանակը Հայաստանում․ առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
11:03
Սարգիս Ստեփանյանը՝ աշխարհի չեմպիոն
-
14:25
Հայաստանի հետ ոչ-ոքիից հետո Թուրքիայի հավաքականի մարզիչը պաշտոնանկ է արվել. ԶԼՄ
Խոնավություն՝ 40%
Քամի՝ 3,6 կմ/ժ