Թուրքիայում կայանալիք ՏԻՄ ընտրությունները կարևոր քաղաքական նշանակություն ունեն

• 26.03.2019, 15:27
•  Տարածաշրջան

2019թ. մարտի 31-ին Թուրքիայի գործող իշխանությունը՝ ԱԶԿ-ն, կրկին կկանգնի փորձության առջև՝ անելով ամեն ինչ Տեղական ինքնակառավարական մարմինների (այսուհետ՝ ՏԻՄ) ընտրություններում հնարավորինս շատ ձայն հավաքելու համար:

ՏԻՄ ընտրություններին ընդառաջ ձևավորվել է երկու քաղաքական դաշինք՝ «Ժողովրդի դաշինք» և «Ազգի դաշինք» անվանումներով: Առաջին՝ Ժողովրդի դաշինքում, համաձայնության են եկել ԱԶԿ և ԱՇԿ-ն են: Վերջիններս պայմանավորվել են համագործակցել խոշոր քաղաքային 30 և նահանգային 21 քաղաքապետարաններում պաշտոնների հետագա բաշխման հարցում: Իսկ երկրորդ՝ Ազգի դաշինքում, պայմանավորվածություն են ձեռք բերել ՀԺԿ և նորաստեղծ «Լավ» կուսակցությունը՝ խոշոր քաղաքային 23 և նահանգային 27 քաղաքապետարաններում համագործակցության շուրջ:

Ընտրություններին մասնակցող մյուս կուսակցություններից է նաև քրդական Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցությունը (ԺԴԿ): ԺԴԿ որոշել է մասնակցել ընտրություններին, սակայն չառաջադրել իր թեկնածուներին խոշոր քաղաքներում, ինչպիսիք են Անկարան, Իզմիրը, Ադանան: Հանաձայն «Ազգի դաշինքի» հետ ձեռք բերված պայմանավորվածության, ԺԴԿ-ն իր 6 քուրդ թեկնածուներին ներառել է դաշինքի ընտրական ցուցակում: Ակնհայտ է, որ ԺԴԿ-ն սատարելու է «Ազգի դաշինքին»՝ փորձելով անել հնարավորը՝ «Ժողովրդի դաշինքի» դիրքերը թուլացնելու համար:

Անդրադառնալով երկու քաղաքական դաշինքների տարբերություններին՝ նշենք, որ «Ժողովրդի դաշինքը» առավել ազգայնական և պահպանողական քաղաքական միավոր է: Դա արտահայտվում է թե՛ իրենց քաղաքական հայտարուրություններում, թե՛ գործելաոճում: Ի հակադրում «Ժողովրդի դաշինքի»՝ «Ազգի դաշինքը» հանդես է գալիս որպես ավելի աշխարհիկ քաղաքական արժեքներ կրող քաղաքական միավոր։ Նրանք իրենց քաղաքական ապագան տեսնում են արևմուտքի հետ սերտ բարեկամական հարաբերությունների հաստատման մեջ:

ՏԻՄ ընտրություններն կարևոր դեր են խաղում ներքին և արտաքին քաղաքականության համատեսքստում:

Խոշոր քաղաքներում կամ նահանգներում հաղթած քաղաքական ուժը փաստացի իրավունք է ստանում իրականացնել իր քաղաքական ծրագիրը տվյալ քաղաքում: ՏԻՄ ընտրություններում հաղթող թեկնածուն կարող է արմատական փոփոխություններ իրականանցել նահանգներում կամ խոշոր քաղաքներում: Բացի այդ, ՏԻՄ ընտրությունները համապատասխան հարթակ են ընձեռում բոլոր կողմերին՝ ցուցադրելու իրենց քաղաքական կուսակցության ազդեցությունն ու հնարավորությունները:

Այստեղ հարկ է հիշել Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի անցած քաղաքական ուղղին. 1994թ. մարտի 27-ին Էրդողանը դարձավ Ստամբուլի քաղաքապետ՝ իր հետ բերելով պահպանողական փոփոխություններ, մասնավորապես՝ արգելելով խմիչքի վաճառքը, կասեցնելով գիշերային ակումբների գործունեությունը, հաստատելով պահպանաողական բարքեր: Բացի այդ, հենց այդ հաղթանակի շնորհիվ Էրդողանը կարողացավ ամրապնդել իր քաղաքական դիրքերը և հետագայում հավակնել նախագահի պաշտոնին:

Յուրաքանչյուր խոշոր քաղաքում կամ նահանգում ընդդիմադիր ուժերի հաղթանակը փաստացի թույլ կտա «ականապատել» գործող իշխանության քաղաքական դաշտը, ինչը, իր հեթին, ներդրում է հետագա քաղաքական պայքարում առավել մեծ հաջողություններ գրացնելու համար:

Ամփոփելով փաստենք, որ ՏԻՄ ընտրություններն առաջին հայացքից քաղաքական առումով ոչ այնքան կարևոր իրադարձություն են թվում: Սակայն Թուրքիայի պարագայում ՏԻՄ ընտրությունները համարվում են ներքին քաղաքականության հիմնասյուն և անհրաժեշտ ուղի՝ ապագա նախագահական ընտրությունների ժամանակ ցանկալի արդյունքի հասնելու համար: