Արմենակ Խանփերյանց (Սերգեյ Խուդյակով). Խորհրդային միության մարշալ

Մայիսի 9-ին նշում ենք Հայրենական Մեծ պատերազմի հաղթանակի 70-ամյակը: Հայ ժողովուրդը մեծ ներդրում է ունեցել այդ հաղթանակի մեջ: Հայրենական մեծ պատերազմին մասնակցել է 600 հազար հայ: Սա իրոք պատկառելի թիվ է, եթե հաշվի առնենք, որ 1939թ. տվյալներով հայերի թիվը ողջ ԽՍՀՄ-ում մոտ 2 մլն էր: Նրանցից շուրջ 70 հազար հայ պարգևատրվել է մարտական շքանշաններով ու մեդալներով: Խորհրդային Միության հերոսի բարձր կոչման է արժանացել 107 հայ, ընդ որում՝ երկուսն արժանացել են կրկնակի հերոսի կոչման: 27 հայեր դարձել են Փառքի շքանշանի ասպետներ: Հայ ժողովուրդը Հայրենական մեծ պատերազմին ժամանակ տվել է 64 գեներալ, 5 մարշալ:
Խորհրդային միության հայ մարշալներից էր Սերգեյ Ալեքսանդրի Խուդյակով, իսկական անունը՝ Արմենակ Արտեմի Խանփերյանց:
Ծնվել է 1902թ. Արցախի Հադրութի շրջանի Մեծ Թաղլար գյուղում: 1916թ. տեղափոխվել է Բաքու, իսկ 1917թ. նոյեմբերին կամավոր անդամագրվել է Կարմիր գվարդիային: 1918 թ. մասնակցել է Բաքվի կոմունայի պաշտպանությանը, 1918–20 թթ.՝ Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմին։ Մարտերից մեկում մահացու վիրավորված ռուս ընկերոջ և հրամանատարի՝ Սերգեյ Խուդյակովի խնդրանքով Խանփերյանցը համաձայնել է նրա փոխարեն և նրա անունով ղեկավարել մարտը։ Ռազմավարական հմուտ գործողությունների շնորհիվ Խանփերյանց-Խուդյակովը ջոկատը դուրս է բերել շրջափակումից։ Խանփերյանցը 1922 թ. ավարտել է Թիֆլիսի հրամկազմի վերապատրաստման ու կատարելագործման հեծելազորային դասընթացները, 1931–1936 թթ.՝ Մոսկվայի Նիկոլայ Ժուկովսկու անվան ռազմաօդային ակադեմիան։ 1936–1941 թթ. ծառայել է Բելոռուսական հատուկ ռազմական օկրուգի ռազմաօդային ուժերի (ՌՕՈւ) շտաբում, եղել է նաև շտաբի պետ, 1938-1940-ին՝ Բելոռուսիայի հատուկ ռազմական օկրուգի ՌՕՈւ-ի թիկունքի պետ։ 1940 թ. Խանփերյանցը մասնակցել է Արևմտյան Բելառուսի և Արևմտյան Ուկրաինայի վերամիավորման համար մղված մարտերին։ Հայրենական մեծ պատերազմի (1941–45 թթ.) ժամանակ եղել է Արևմտյան ռազմաճակատի ՌՕՈւ-ի շտաբի պետ, 1942 թ. փետրվարից՝ ՌՕՈւ-ի հրամանատար, ապրիլից՝ խորհրդային բանակի ՌՕՈւ-ի շտաբի պետ, հունիսի 1-ից՝ Արևմտյան ռազմաճակատի Առաջին օդային բանակի հրամանատար, իսկ 1943 թ. մայիսից՝ խորհրդային բանակի ՌՕՈւ-ի շտաբի պետ և հրամանատարի տեղակալ։ Մասնակցել է ճապոնական զորքերի ջախջախմանը Հեռավոր Արևելքում։ Երկրորդ աշխարհամարտի ավարտից (1945 թվականի սեպտեմբերի 2) հետո ղեկավարել է Անդրբայկալյան-Ամուրյան զինվորական օկրուգի 12-րդ ՌՕՈւ-ն։ 1945 թվականի դեկտեմբերին անհիմն մեղադրանքով ձերբակալվել է և չորսուկես տարի ստալինյան զնդաններում անցկացնելուց հետո՝ 1950թ. ապրիլին, գնդակահարվել։ Արդարացվել է 1956 թվականի նոյեմբերին։ 1965 թվականին ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի և նախագահության որոշմամբ վերականգնվել է մարշալի կոչումը։
Ավելացնենք, որ ՀՀ պաշտպանության նախարարության ՌՕՈւ-ի ինստիտուտը 2005թ. անվանվել է Արմենակ Խանփերյանցի պատվին:
-
17:41
Պետք է զինվել ամուր համբերությամբ և չշեղվել Արցախի անկախության ուղուց. Արցախի նախագահ
-
16:00
Օդի ջերմաստիճանը կհասնի +40․․․+42 աստիճանի, սպասվում է բարձր կարգի հրդեհավտանգ իրավիճակ. առաջիկա 5 օրվա եղանակի կանխատեսում
-
15:15
Թուրքական լրատվամիջոցը նշել է Էրդողանի և Բայդենի հանդիպման հնարավոր ամսաթիվը
-
15:09
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության տարածած հաղորդագրությունը չի համապատասխանում իրականությանը․ Արցախի ՊՆ
-
14:48
Իրադրությունը հայ-ադրբեջանական սահմանին հարաբերականորեն կայուն է. ՀՀ ՊՆ
-
14:00
ԱՄՆ Կոնգրեսը հավանություն է տվել 430 մլրդ դոլարի նախաձեռնությունների փաթեթին՝ գնաճը նվազեցնելու համար
-
13:04
ԱՄՆ-ը զգուշացվել է Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում «կարմիր գծերի» մասին. ՌԴ ԱԳՆ
-
10:07
Տոն Շողակաթի` Ս. Էջմիածնի, ըստ Ս. Գրիգոր Լուսավորչի տեսիլքի
-
09:00
Իրոք, ոչ Ադրբեջանը, ոչ էլ նրա ղեկավարությունը երբևէ չեն թագցրել կամ խաբել Արցախի վերաբերյալ իրենց ծրագրերը․ Դավիթ Բաբայան
-
08:41
Մահացել է գեներալ Սեյրան Սարոյանը
-
22:59
Հայաստանը խնդրել է Վրաստանին ծովային տրանսպորտը որպես «Լարս» սահմանային անցակետի այլընտրանք դիտարկել
-
22:18
ԱՄՆ-ում սպառնացել են լրացուցիչ պատժամիջոցներով, եթե Ուկրաինայի շրջանները միանան Ռուսաստանի Դաշնությանը
-
20:17
Զելենսկիին սպասում է տրիբունալը կամ կատակերգական շոուներում երկրորդական դերերին վերադարձը
-
19:48
Ուկրաինայում սկսվել է թուրքական «Բայրաքթար»-ների արտադրության գործարանի շինարարությունը
-
19:10
Վարչապետը պարգևատրել է ՀՀ շախմատի տղամարդկանց հավաքականի անդամներին
-
18:40
Վահագն Խաչատուրյանը դեսպանների նշանակման հրամանագրեր է ստորագրել
-
18:22
Ծանրորդ Սերյոժա Բարսեղյանը՝ Եվրոպայի Մ15 տարեկանների չեմպիոն, Ժորա Գրիգորյանը՝ պատանիների փոխչեմպիոն
-
17:46
Հանգստյան օրերին օդի ջերմաստիճանը կհասնի +40․․․+42 աստիճանի
-
16:23
Թուրքիան և Պակիստանը առևտրային համաձայնագիր են ստորագրել
-
15:37
Տեսաուղերձով դիմել է Ալիևին և հայտարարել, որ հրաժարվում է ՀՀ քաղաքացիությունից․ Դատախազությունը մանրամասներ է հայտնում պետական դավաճանության և լրտեսության գործից
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
16:54
Տնտեսությունը կախված է հանքարդյունաբերությունից
-
21:25
Օլիմպիադա․ Հայաստանի հավաքականը հաղթեց Մադագասկարի թիմին՝ 4:0
-
00:45
Աշխատում ենք դեէսկալացիայի ուղղությամբ․ Միշելը զրուցել է Փաշինյանի և Ալիևի հետ
-
10:28
Մոսկվան չի տեսել ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ օպերացիայի վերաբերյալ Երևանի առաջարկները․ Լավրով
-
10:51
Շփման գծի որոշ հատվածներում ադրբեջանական զինուժը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը․ Արցախի ՊՆ
-
11:00
Խաղաղապահների գործունեության վերաբերյալ առաջարկները հայկական կողմը ՌԴ ղեկավարությանն է փոխանցել 2021 թվականին․ ՀՀ ԱԳՆ
-
18:11
Բայրամովի հետ հանդիպմանը Միրզոյանը վերահաստատել է՝ կարևոր է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության քաղաքական կարգավորումը․ ՀՀ ԱԳՆ
-
08:12
Ադրբեջանի ԶՈՒ-երը հրաձգային զենքից կրակ են բացել ԼՂ ԶՈՒ դիրքերի ուղղությամբ․ ՌԴ ՊՆ
-
09:12
Հայկական կողմի պատասխան գործողություններով ադրբեջանական ստորաբաժանումների կրակը լռեցվել է. ՊՆ
-
14:08
Սեպտեմբերի 2-ին հրավիրում ենք համահայկական հանրահավաք․ Իշխան Սաղաթելյանը ներկայացրեց «Դիմադրություն» շարժման անելիքները
Խոնավություն՝ 31%
Քամի՝ 6,69 կմ/ժ