Թուրքիա-Եգիպտոս. Անկարան շարունակում է պայքարը տարածաշրջանային ազդեցության համար

Թուրքիան սկսել է Եգիպտոսի հետ հարաբերությունները կարգավորելու գործընթաց: Անցած ամիս Անկարան վերջին 8 տարվա մեջ առաջին անգամ դիվանագիտական կապ է հաստատել Կահիրեի հետ: Նշենք, որ կողմերը հարաբերությունները խզել են 2013 թվականին Եգիպտոսում թուրքական աջակցություն վայելող Մուհամմեդ Մուրսիի իշխանության տապալումից հետո:
Թուրքիան վերջին ամիսներին, անգամ ամենաբարձր մակարդակով, մեղմացնում է Եգիպտոսի հանդեպ հռետորաբանությունը, մինչդեռ Կահիրեում թուրք-եգիպտական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ բավականին զգուշավոր են արտահայտվում:
Այսօր Թուրքիայի և Եգիպտոսի միջև տարաձայնությունները միայն գաղափարական չեն. Անկարան շարունակում է աջակցել քաղաքական իսլամի առաջմղմանը, ինչը Եգիպտոսը և արաբական մի շարք երկրներ համարում են իրենց վարչակարգերի գոյության համար ուղղակի սպառնալիք:
Կողմերն այսօր լուրջ տարաձայնություններ ունեն նաև Լիբիայի հարցում: Թուրքիան փորձում է իսլամականացնել հյուսիսաֆրիկյան այդ երկիրը՝ այդ թվում նաև այլ տարածաշրջաններից ահաբեկիչների տեղափոխելով այնտեղ: Թուրքիայի նման գործունեության ծավալումն իր հարևանությամբ, ինչպես նաև Լիբիայում թուրքական զորքերի առկայությունը, չեն կարող մտահոգություններ չառաջացնել Եգիպտոսի մոտ: Այդ ամենը ոչ միայն քաղաքական ազդեցության հարց է, այլև անվտանգային խնդիր:
Կողմերն ունեն նաև ջրային սահմանների հետ կապված տարաձայնություններ և տարածքային խնդիրներ Արևելամիջերկրականում, որտեղ հնարավոր է գազի մեծ պաշարներ կան:
Այս ամենին գումարվում է նաև Թուրքիայի ձգտումը դառնալ արաբական աշխարհի առաջնորդը, ինչը Եգիպտոսի, որպես արաբական արևելքի երբեմնի ամենածանրակշիռ երկրներից մեկի, կողմից սուր է ընկալվում:
Նման պայմաններում ի՞նչն է դրդում կողմերին 8 տարի անց գնալ հարաբերությունների կարգավորման:
2013 թվականին «Մուսուլման եղբայրների» իշխանության տապալումից հետո Եգիպտոսն իր հայացքն ուղղել էր Սաուդյան Արաբիային, որը Թուրքիայի հետ մրցակցության մեջ է տարածաշրջանային ազդեցության համար: Սակայն այսօր տեղի են ունենում նաև սաուդա-թուրքական հարաբերությունների բարելավման փորձեր: Ավելին, Սաուդյան Արաբիան գնաց Ծոցի ճգնաժամի կարգավորման, որտեղ Սաուդյան Արաբիան, ԱՄԷ-ն, Բահրեյն և Եգիպտոսը պայքարում էին Թուրքիայի դաշնակից Կատարի հետ: Սա որոշակիորեն թուլացրել է Թուրքիային հակազդելու Կահիրեի հնարավորությունները: Մյուս կողմից, Լիբիայում սկսվել է հակամարտության կարգավորման քաղաքական գործընթաց և առաջիկայում այդ երկրում ազդեցության համար անհրաժեշտ է նաև քաղաքական առևտուր, այսինքն՝ երկխոսություն:
Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի կողմից «Մուսուլման եղբայրներին» այդ թվում նաև ֆինանսապես աջակցելուն, ապա այստեղ պետք է նկատենք, որ վերջիններս այս պահին առանձնապես մեծ ազդեցություն չունեն Եգիպտոսի քաղաքական կյանքի վրա և եգիպտական իշխանություններն այստեղ առանձնապես մեծ վտանգներ չեն տեսնում: Միևնույն ժամանակ, այս ընթացքում Թուրքիայից գործող եգիպտական ընդդիմադիր ալիքները թուլացրել են Եգիպտոսի իշխանությունների քննադատությունը, ինչում թուրքական իշխանությունները բնականաբար չէին կարող դերակատարում չունենալ:
Ընդ որում, ոչ միայն Եգիպտոսի և Թուրքիայի կողմից հարաբերությունների կարգավորման փորձը պետք է դիտարկել վերջիններիս շուրջ տեղի ունեցող աշխարհաքաղաքական գործընթացների համատեքստում: Անկարայի հռետորաբանության փոփոխություն է նկատվում նաև տարածաշրջանային մյուս հակառակորդների՝ Սաուդյան Արաբիայի, Արաբական Միացյալ Էմիրությունների և Իսրայելի նկատմամբ: Հունվարին 5 տարվա դադարից հետո վերականգնվել են Թուրքիայի և Հունաստանի միջև շփումները: Թուրքիան փորձում է հարաբերությունները կարգավորել Եվրամիության հետ: Թուրքիայի այս քաղաքականության փոփոխությունից չի կարող անմասն մնալ նաև Հարավային Կովկասը: Առաջիկայում, ամենայն հավանականությամբ, մենք ականատես կլինենք Թուրքիայի հռետորաբանության փոփոխության նաև Հայաստանին առնչվող հարցերում:
Սակայն իրականում ի՞նչ նպատակ է հետապնդում Անկարայի այս քաղաքականությունը:
Թուրքիան վերջին տարիներին, այդ թվում նաև ռազմական ուժի կիրառման (Սիրիա, Լիբիա, Իրաք, Լեռնային Ղարաբաղ) և ապակառուցողական քաղաքականության շնորհիվ կարողացել է էականորեն մեծացնել իր դերը տարածաշրջանային գործընթացներում, սակայն ավելի երկարաժամկետ արդյունք ստանալու համար այժմ անհրաժեշտ է իրականացնել լուրջ դիվանագիտական աշխատանք: Միևնույն ժամանակ, տարածաշրջանում լարվածության թուլացմամբ Անկարան հնարավորություն է ստանում դիմակայելու Բայդենի վարչակազմի ճնշումներին:
Թուրքիայի այս քաղաքականությունն առնվազն այս փուլում միտված է ոչ թե տարածաշրջանում բարեկամներ ստեղծելուն, այլ ավելի շատ հակառակորդներին մրցակից դարձնելուն:
-
21:03
Տեղի է ունեցել պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ
-
20:05
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է ԵՄ արտաքին գործողությունների եվրոպական ծառայության գլխավոր քարտուղարի տեղակալին
-
19:26
Արցախի կանայք այսօր բաց նամակով դիմել են Եվրահանձնաժողովի նախագահին. Ռուբեն Վարդանյան
-
18:59
Տեղի է ունեցել հարկային պոտենցիալի գնահատմանը վերաբերող խորհրդակցություն
-
18:52
ՌԴ ԱԳՆ-ն մտավախություն ունի ԵՄ առաքելության՝ Հայաստանի սահմանամերձ շրջաններ ժամանելու հետևանքներից
-
18:29
Ռուսաստանում ստեղծվել է ԱԹՍ-ներից և նավերից արձակվող հրթիռ
-
18:07
ՀՀ քաղաքացիները Արաբական Միացյալ Էմիրություններ կայցելեն առանց մուտքի արտոնագրի
-
17:44
ԱՄՆ նախկին պետքարտուղարի հայտարարությունները «երկակի ստանդարտների» դրսևորում են. Չավուշօղլու
-
17:27
Wizz Air ավիաընկերությունը թռիչքներ կիրականացնի մի քանի նոր ուղղություններով
-
17:13
Զելենսկին վաղուց դադարել է լինել Պուտինի հնարավոր զրուցակիցը. Պեսկով
-
16:57
ԵՄ-ն ակտիվացնում է երկխոսությունը Հայաստանի հետ
-
16:45
Ստեփանակերտում կարծում են, որ Լաչինի միջանցքի ապաշրջափակմանը կարելի է հասնել միջազգային հակաահաբեկչական գործողությամբ
-
16:37
Կառավարությունը փոխհատուցման աջակցություն կտրամադրի Ջերմուկ համայնքում հյուրանոցային և հյուատնային գործունեություն իրականացնող տնտեսավարողներին
-
16:26
ՄԱԿ-ը կանխատեսել է, թե որքանով կկրճատվի ՌԴ տնտեսությունը 2023 թվականին
-
16:21
Կբարելավվի Հայրենիքի պաշտպանության ժամանակ հաշմանդամություն ստացած զինծառայողների առողջությանը պատճառված վնասների հատուցման գործընթացի արդյունավետությունը
-
16:16
Մենք պետք է կոտրենք պախարակելի փոխզիջումների և երկակի ստանդարտների այս շղթան. Արմեն Գևորգյանի ելույթը ԵԽԽՎ-ում
-
16:07
Հայաստանը հատուկ նշանակություն է տալիս Հնդկաստանի հետ հարաբերությունների խորացմանն ու զարգացմանը. Վահագն Խաչատուրյան
-
16:00
Երևանում անցկացվում է ՀՀ-ԵՄ Քաղաքական և անվտանգային հարցերով երկխոսության առաջին բարձր մակարդակի հանդիպումը
-
15:50
Նիկոլ Փաշինյանը նոր օգնական ունի
-
15:45
Ստեփանակերտի բնակչության համար գազի մատակարարումը կվերականգնվի
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
19:09
SOS - ԱՐՑԱԽ․ Հրատապ գործողությունների ծրագիր
-
19:13
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն այցելեց մարտական դիրքեր
-
00:08
Հուսառատությամբ համախմբվենք ազգային ու պետական շահերի շուրջ. Գարեգին Բ-ի ուղերձը
-
19:57
Տարին բարդ էր, գալիքը, ըստ ամենայնի, լինելու է էլ ավելի բարդ. Ռոբերտ Քոչարյան
-
15:06
Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրման համար ստեղծված են բոլոր պայմանները. Ալիև
-
18:05
Իրանը լայնածավալ զորավարժություններ է անցկացնում երկրի հարավում
-
17:48
Նոր տարում և հաջորդ տարիներին ևս միակ մաղթանքս ու հորդորս մեր ժողովրդին պայքարն է․ Սերժ Սարգսյան
-
20:09
Փաշինյանը ցավակցական հեռագիր է հղել Բենեդիկտոս XVI-ի մահվան կապակցությամբ
-
16:19
Եղանակը Հայաստանում․ առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
14:52
Հունվարի 1-ից բարձրացել են մինչև երկու տարեկան երեխայի խնամքի նպաստի չափերը
Խոնավություն՝ 50%
Քամի՝ 1,54 կմ/ժ