Թուրք-քրդական բախումներ արդեն Եվրոպայում

• 14.09.2015, 15:27
•  Եվրոպա,  Մերձավոր Արևելք,  Աշխարհ

Թուրքական իշխանությունների հրահրած պայքարը Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցության (PKK) դեմ դուրս է գալիս Թուրքիայի սահմաններից` տարածվելով ոչ միայն հարևան երկրներում, այլ նաև Եվրոպայում: Գերմանիայի մի շարք քաղաքներում` Ֆրանկֆուրտում, Շտուտգարտում, Բեռլինում, արյունալի բախումներ են գրանցվել թուրքերի և քրդերի միջև, որոնց արդյունքում տասնյակ մարդիկ են վիրավորվել: Ինչպես տեղեկացնում է Kurdistan.ru կայքը, ոստիկանությունը ստիպված է եղել արցունքաբեր գազ կիրառել՝ բռնությունը դադարեցնելու համար:

Նշենք, որ Գերմանիայում տարբեր տվյալներով շուրջ երկու միլիոն թուրք և մեկ միլիոն քուրդ է բնակվում: Վերջիններիս զգալի մասը Գերմանիայում հայտնվել է մերձավորարևելյան, հատկապես սիրիական հակամարտությունից փախչելու արդյունքում:

Գերմանիայում քրդերի և թուրքերի միջև բախումները սաստկացան այն բանից հետո, երբ թուրքական իշխանությունները հայտարարեցին Ջիզրայում պարետային ժամ մտցնելու և լարվածության գոտում «ահաբեկիչների զտումներ իրականցնելու մասին»: Թուրքիայի ներքին գործերի նախարարը հայտարարեց, որ գործողության արդյունքում PKK-ի 32 զինյալ է սպանվել և միայն մեկ խաղաղ բնակիչ: Սակայն քրդական ուժերը պնդում են, որ ավելի քան երկու տասնյակ խաղաղ բնակիչ է սպանվել, այդ թվում՝ երեխաներ:

Հատկանշական է, որ Բեռլինում «Գորշ գայլեր» թուրքական ծայրահեղ ազգայնական կազմակերպության հետ կապված ավելի քան 100 թուրքեր բախումների մեջ են մտել քրդերի հետ: Նշենք, որ «Գորշ գայլերը» (Bozkurt) ամենահայտնի թուրք ազգայնական կազմակերպություններից է, որը եվրոպական երկրներում հիմնականում գործում է սպորտային և մշակութային կազմակերպությունների միջոցով: Թուրք-քրդական բախումներում «Գորշ գայլերի» ներգրավվածությունն ապացուցում է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն ակտիվացնում է ազգայնական զանգվածներին քրդերի դեմ: Դրա վառ ապացույցն է նաև այն հանգամանքը, որ Թուրքիայի ողջ տարածքում ազգային փոքրամասնություների դեմ ոնտձգություններ են գրանցվում ազգայնականների կողմից:

Նման պայմաններում խաղաղություն հաստատելու հույսերն աստիճանաբար մարում են` թեև միջազգային կառույցները շարունակում են հայտարարել բռնությունը դադարեցնելու անհրաժեշտության մասին: Մասնավորապես, Եվրոպայի խորհուրդը կոչ է արել դադարեցնել Ջիզրայում լարվածությունը: «Ես կոչ եմ անում իշխանություններին ապահովել անկախ դիտորդների մուտքը Ջիզրա՝ պարզաբանելու այն տեղեկություններն, որ այդ քաղաքում թուրքական անվտանգության ուժերը ոտնահարում են մարդու իրավունքները», - հայտարարել է ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Նիլս Մույժնիեկսը: Ընդունելով PKK-ի դեմ գործողություններ իրականացնելու թուրքական իշխանությունների իրավունքը` ԵԽ հանձնակատարն ընդգծել է, որ «նման գործողությունների համաչափությունն ու օրինականությունը պետք է լավ ուսումնասիրվի»:

Թուրք-քրդական հակամարտության օրեցօր սրացումը և թուրքական իշխանությունների գործողություններում ազգայնականների մասնակցությունը գրեթե զրոյին են հավասարեցնում ճգնաժամի խաղաղ կարգավորման հույսերը: Քրդական ուժերը կարծում են, որ թուրքական ղեկավարության թիրախը ոչ թե PKK-ն է, այլ երկրի խորհրդարանում քրդական ներկայացվածությունը, որի հետ Էրդողանը մտադիր չէ հաշտվել: Եվ եթե առաջիկա ընտրություններում նրան հաջողվի բացառել քրդերի ներկայությունը խորհրդարանում, գուցե քրդական կարգավորման գործընթացը կրկին գործի դրվի, իսկ «թշնամի և անջատողական» քրդերն էլ կրկին «եղբայր» դառնան: