Սերժ Սարգսյան. Թուրքիան միշտ ուղղակի տպավորություն ստեղծել, թե, իբր, մենք երկխոսում ենք

Նախագահ Սերժ Սարգսյանը ԱՄՆ աշխատանքայինայցի շրջանակներում, հոկտեմբերի 1-ին մասնակցել է Միջազգային խաղաղության Քարնեգի հիմնադրամի կողմից կազմակերպված քննարկմանը: Միջոցառման ընթացքում նախագահ Սարգսյանը հանդես է եկել ելույթով և պատասխանել է քննարկման մասնակիցներին հետաքրքրող բազմաթիվ հարցերի:

Ստորև ներկայացնում են հայ-թուրքական հարաբերությունների վերաբերյալ հարցը և Նախագահի պատասխանը հարցին:

Նախագահ Սարգսյան. Ես, ընդհանրապես, լավատես մարդ եմ, և մեր քաղաքականությունը հիմնված է լավատեսության վրա: Բայց այդ լավատեսության հետ մենք փորձում ենք լինել նաև իրատես, իսկ իրատեսությունն ասում է այն մասին, որ տեսանելի ապագայում մենք հնարավորություն չենք տեսնում թուրքերի հետ որևէ հարաբերություն հաստատել: Պատճառը շատ պարզ է. թուրքերը չեն ցանկանում: Եվ եթե թուրքերը չեն ցանկանում, մենք ինչ էլ անենք, որևէ էական արդյունքի չենք կարող հասնել: Նորից եմ կրկնում. մենք թուրքերին ասում ենք՝ լավ, ասում եք՝ հաշտվեք, եկեք հաշտվենք: Ո՞րն է հաշտվելու ձևը: Եկեք հարաբերություններ հաստատենք, սահմանները բացվեն, եկեք շփվենք ու հետո խոսենք բոլոր այն հարցերի շուրջ, որոնք անհանգստացնում են թե՛ ձեզ, թե՛ մեզ: Եվ հենց այդ նպատակով, այո՛, մենք Ցյուրիխում ստորագրեցինք արձանագրություն, որն արդեն 6 տարի է՝ գտնվում է Թուրքիայի խորհրդարանում ու չի վավերացվում: Իհարկե, եթե ինչ-որ հրաշքով վաղը կամ մյուս օրը այդ արձանագրությունները վավերացվեն, որևէ գործընթաց կսկսվի: Բայց տեսնու՞մ եք՝ Թուրքիան ասում է՝ ոչ: Հաջորդն ենք ասում. ասում ենք՝ լավ, հիմա հաշտվենք, ինչպե՞ս հաշտվենք, ո՞րն է ձեր առաջարկած ձևը: Նրանք ասում են՝ պետք է Ադրբեջանի հետ գտնել խաղաղության բանալին: Ասում ենք՝ հասկացանք, մեզ էլ է դա խիստ անհրաժեշտ, բայց ի՞նչ կապ ունեն հայ-թուրքական հարաբերությունները հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների հետ…

 

Գիտե՞ք, երբ ամենադժվարին հարցերի շուրջ դիմացինիդ մոտ, բանավիճելիս կամ քննարկելիս, նկատում ես որոշակի անկեղծություն, դա հնարավորություն է տալիս առաջ գնալ: Բայց երբ քննարկումների ընթացքում քեզ հետ փորձում են խոսել ուսուցչի լեզվով, քեզ հետ փորձում են խոսել այլ քաշային կատեգորիայի լեզվով, քննարկումները շարունակելու ցանկությունը միանգամից նվազում է: Նորից եմ հայտարարում. եթե վաղը թուրքերը վավերացնեն ստորագրված արձանագրու­թյունները, վաղվանից մենք պատրաստ ենք սկսելու հարաբերություններ Թուրքիայի հետ: Բայց դա չի նշանակում, որ իմ ասածը հավերժ ուժի մեջ է: Կարող է՝ մեկ տարի, կես տարի հետո դրա անհրաժեշտությունը մենք այլևս չզգանք: Ի վերջո, ցանկացած քայլ, որը ձեռնարկվում էր, ձեռնարկվում էր՝ ելնելով առաջին հերթին սեփական ժողովրդի, սեփական պետության, սեփական տնտեսության շահերից ելնելով: Իհարկե, ես չեմ ասում՝ միայն այդ շահերը պետք է հաշվի առնել: Պետք է հաշվի առնել նաև շրջապատի շահերը, որպեսզի շրջապատն էլ քո շահերը հաշվի առնի, բայց կոնկրետ պարագայում չգիտեմ, թե թուրքերի հետ ինչպես կարելի է խոսել, ինչպես կարելի է, ինչպես իրենք են ասում՝ հաշտվել: Իրենց հետաքրքրում է տպավորությունը: Տպավորություն ստեղծել, թե, իբր, մենք երկխոսում ենք: Սա միշտ եղել է նրանց քաղաքականության անկյունաքարերից մեկը, այդպես էլ մնացել է, ցավոք սրտի: