Վրաստանում հայտնաբերված գազային պաշարները՝ մի՞ֆ, թե՞ իրականություն

Օրերս ամերիկյան «Frontera Resources» կազմակերպության ղեկավար Սթիվ Նիկարսոնը Վաշինգտոնում կայացած Ատլանտյան խորհրդի նիստին հանդես եկավ բավական ուշագրավ հայտարարությամբ, որը բուռն արձագանքներ առաջացրեց ինչպես Վրաստանում, այնպես էլ ողջ տարածաշրջանում: Վրաստանում դեռ 90-ականներից աշխատանքներ ծավալած ամերիկյան ընկերության տնօրենի խոսքով հետախուզական աշխատանքների արդյունքում Վրաստանում հայտնաբերվել են 5 տրիլիոն մ3-ի հասնող գազի պաշարներ: Նման ծավալները պատկերացնելու համար նշենք, որ եթե այդ տեղեկատվությունը հաստատվի, ապա Վրաստանն իր գազային ռեսուրսներով կլինի 10-րդն աշխարհում՝ առաջ անցնելով այնպիսի երկրներից, ինչպիսիք են Իրաքը, Չինաստանը, Նորվեգիան, Ավստրալիան: Ավելին՝ նման պաշարներով հնարավոր է բավարարել Վրաստանի գազի ներքին պահանջարկը տարբեր հաշվարկներով 10-15 տարով: Եթե փորձենք նման պաշարներն արտահայտել գումարային տարբերակով, ապա այն համարժեք է շուրջ 800 մլրդ դոլարի:
Ամերիկյան ընկերության հայտարարությունն, իրոք տպավորիչ է, սակայն այլ խնդիր է, թե որքանով է այն համապատասխանում իրականությանը: Խնդիրն այն է, որ «Frontera Resources» -ի նման սենսացիոն տեղեկությունն այդքան էլ վստահություն չի ներշնչում, քանզի առաջին անգամ չէ, որ ընկերությունն անում է նման հայտարարություն, ընդ որում՝ ամեն անգամ հայտարարված ծավալները միայն աճում են: Այսպես, 2014թ-ին «Frontera Resources» -ը հայտարարել է 40 մլրդ մ3-ի հասնող գազի պաշարների հայտնաբերման մասին, իսկ 2015թ-ի հոկտեմբերին ամերիկյան ընկերության ղեկավարը Վրաստանի գազային պաշարները գնահատել էր շուրջ 3.8 տրիլիոն մ3, և ահա 4 ամիս անց ընկերության գնահատականը հասել է 5մլրդ տրիլիոնի մ3-ի: Ավելին՝ նույն ընկերությունը խոստացել է 2020թ-ին Վրաստանում կազմակերպել նավթի և 2022թ-ին գազի արդյունահանում: Նշված բոլոր խոստումների և հայտարարությունների կյանքի կոչման կամ ապացուցման ուղղությամբ, սակայն, ընկերությունն էական քայլեր չի ձեռնարկել, ինչը որոշակի հիմնավոր կասկածներ է ստեղծում դրանց ճշմարտացիության հետ կապված:
Հենց այդ մասին է վկայում նաև Վրաստանի էներգետիկայի նախարարության որդեգրած դիրքորոշումը: Չնայած գազային տպավորիչ պաշարների վերաբերյալ հայտարարությունը բավական մեծ ցնծություն էր առաջացրել երկրում, գերատեսչությունը հայտարարեց, որ ամերիկյան ընկերությունից ակնկալում է հստակ ծրագիր՝ հայտարարված պաշարների վերաբերյալ տեղեկություններն ապացուցելու ուղղությամբ: Էներգետիկայի փոխնախարար Մարիամ Վալիշվիլիի խոսքով՝ ընկերությունն արդեն երեք տարի է անում է նման հայտարարություններ, սակայն այդ պաշարների առկայությունը և դրանց արդյունահանման հնարավորությունը դեռևս չեն ապացուցվել:
Վրացի փորձագետները ևս լիարժեքորեն չեն կիսում հանրային շրջանակներում առկա ոգևորվածությունը: Փորձագետների վերլուծություններում կարմիր թելի նման անցնում է այն գաղափարը, որ ընկերության գնահատականը (անկախ ծավալներից) վերաբերվում է հետախուզված պաշարներին, և քանի դեռ չկան ապացուցված պաշարների վերաբերյալ տվյալներ, վաղ է մտածել այդ գազի օգտագործման հնարավոր տարբերակների մասին: Ավելին, որոշ փորձագետներ անգամ այս «գազային սենցացիան» համարում են կեղծիք և ընկերության կողմից ստեղծված պատրվակ՝ ներդրումային միջոցներ ներգրավելու համար:
Մեկնաբանությունները տարբեր են, ամեն դեպքում, անկախ հայտարարված գազային ծավալներից, դեռևս վաղ է հստակ գնահատել, թե ինչ ազդեցություն այն կարող է ունենալ վրացական տնտեսության և ընդհանրապես տարածաշրջանային մատակարարումների կտրվածքով: Նման եզրակացությունների համար առնվազն անհրաժեշտ են այնպիսի տվյալներ, ինչպիսիք են գազի ապացուցված պաշարների ծավալը, գազի որակի վերաբերյալ տվյալներ, գազի արդյունահանման ծախսի և արդյունավետության վերաբերյալ հաշվարկներ (հատկապես հաշվի առնելով ռելիեֆի առանձնահատկությունները) և այլն:
-
18:20
ՌԴ ԱԳՆ-ն սպասում է «Սուրմալուի» պայթյունի վերաբերյալ հրապարակման հետ կապված Երեւանին ուղարկված նոտայի պատասխանին
-
18:08
ՀՀ ԱԳ նախարարը հեռախոսազրույց է ունեցել Կիպրոսի ԱԳ նախարարի հետ
-
18:05
Չինաստանն ԱՄՆ-ից պահանջել է դադարեցնել բոլոր պաշտոնական շփումները Թայվանի հետ
-
17:15
Գուտերիշն այցելել է Լվովի համալսարան
-
17:00
Շվեդիան և Ֆինլանդիան չեն կատարել Թուրքիայի պահանջներն արտահանձնման հարցում
-
16:52
Խնդրում եմ զոհերի հարազատներին, անհետ կորածների ընտանքիներին փոխանցել մեր զորակցության խոսքերը. Ալեն Սիմոնյանը ցավակցական նամակներ է ստացել
-
16:00
Երևանում ԱՄԷ դեսպանությունը ցավակցություն է հայտնել «Սուրմալու»-ի ողբերգության կապակցությամբ
-
15:48
Կխստացվեն Երևանում փողոցային առևտրի դեմ պայքարի միջոցները
-
15:46
Կառավարությունը 757 մլն դրամ է հատկացրել սուբվենցիոն ծրագրերի իրականացման համար
-
15:45
ԱԱԾ-ն շրջանառության մեջ է դրել հայ-ադրբեջանական սահմանին անցակետեր ստեղծելու նախագիծ
-
15:34
Ահաբեկչական գործողության տրամաբանությունը բացառվում է, տեսնում եմ, որ ծուխ կա, փախնող մարդիկ կան. Փաշինյան
-
15:21
Եղանակը Հայաստանում. առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
15:00
Երուսաղեմի հայոց պատրիարքը ցավակցական ուղերձ է հղել «Սուրմալու»-ում տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով զոհվածների հարազատներին
-
14:31
Այս սգո օրերին ես միանում եմ ամբողջ հայությանը․ ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարը ցավակցություն է հայտնել
-
14:13
Կառավարության անդամները հարգանքի տուրք են մատուցել «Սուրմալու»-ի պայթյունի զոհերի հիաշատակին. անդրադարձ է կատարվել որոնողափրկարարական աշխատանքների ընթացքին
-
13:23
Իրան-Թուրքիա սահմանին գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Հայաստանում
-
13:22
Պայթյունի հետևանքով զոհվածների հոգիների խաղաղության համար Մայր Աթոռում հոգեհանգստյան արարողություն է կատարվել
-
13:14
Փաշինյանը երկու տարի անց հիշեց Բեյրութի պայթյունից հետո տված իր հանձնարարականի մասին
-
11:55
Ահաբեկչության վերաբերյալ որևէ փաստ չկա. ՔԿ նախագահը «Սուրմալու»-ի գործի մասին
-
11:11
Թուրքմենստանի նախագահը ցավակցական հեռագիր է հղել վարչապետ Փաշինյանին
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
16:54
Տնտեսությունը կախված է հանքարդյունաբերությունից
-
21:25
Օլիմպիադա․ Հայաստանի հավաքականը հաղթեց Մադագասկարի թիմին՝ 4:0
-
00:45
Աշխատում ենք դեէսկալացիայի ուղղությամբ․ Միշելը զրուցել է Փաշինյանի և Ալիևի հետ
-
10:28
Մոսկվան չի տեսել ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ օպերացիայի վերաբերյալ Երևանի առաջարկները․ Լավրով
-
10:51
Շփման գծի որոշ հատվածներում ադրբեջանական զինուժը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը․ Արցախի ՊՆ
-
11:00
Խաղաղապահների գործունեության վերաբերյալ առաջարկները հայկական կողմը ՌԴ ղեկավարությանն է փոխանցել 2021 թվականին․ ՀՀ ԱԳՆ
-
08:12
Ադրբեջանի ԶՈՒ-երը հրաձգային զենքից կրակ են բացել ԼՂ ԶՈՒ դիրքերի ուղղությամբ․ ՌԴ ՊՆ
-
14:08
Սեպտեմբերի 2-ին հրավիրում ենք համահայկական հանրահավաք․ Իշխան Սաղաթելյանը ներկայացրեց «Դիմադրություն» շարժման անելիքները
-
17:09
Ի՞նչ նպատակներ ունի Թուրքիան՝ ԲՐԻԿՍ-ի հետ կապված
-
11:57
Կան բոլոր հնարավորությունները փրկելու Արցախը․ Դավիթ Բաբայան
Խոնավություն՝ 9%
Քամի՝ 5,14 կմ/ժ