Անհրաժեշտ է բանակցային գործընթացը բեռնաթափել ապակառուցողական բոլոր գործոններից

• 23.06.2016, 14:51
• Արփինե Հովսեփյան
•  Տարածաշրջան,  «Հայացք» վերլուծական կենտրոն,  Աշխարհ,  ԼՂՀ

Սանկտ Պետերբուրգում հունիսի 20-ին կայացած հանդիպումն, ըստ էության, բանակցային գործընթացը խթանող լրացուցիչ ձևաչափի ձևավորման հիմք դարձավ: Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների համատեղ հայտարարության համաձայն՝ այդ ձևաչափը լրացնելու է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների աշխատանքը: Սա նշանակում է, որ չբացառելով կամ չհակասելով Մինսկի խմբի գործունեությանը՝ այս փուլում առանցքային դերակատարումը փորձելու է կատարել հենց վերոնշյալ ձևաչափը:

Այս կամ այն ձևաչափով բանակցային գործընթացի արդյունավետության ապահովման տեսանկյունից նախևառաջ կարևոր է երկխոսության կայացման համար անհրաժեշտ պայմանների առկայությունը: Ցանկացած բանակցություն դատապարտված է տապալման, եթե այն ընթանում է ապակառուցողական մթնոլորտում: Այսինքն՝ անհրաժեշտ է բանակցային գործընթացը բեռնաթափել ապակառուցողական բոլոր գործոններից: Սա, առաջին հերթին, ենթադրում է սադրիչ գործողությունների իսպառ բացառում:

Սկսենք թերևս ամենակարևորից: Դա ուժի կամ ուժի սպառնալիքի կիրառումից հրաժարվելու անհրաժեշտությունն է: Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպման հենց նախօրեին Ադրբեջանում 25 հազար զինծառայողների և մեծ քանակով զինտեխնիկայի ներգրավմամբ լայնամասշտաբ զորավարժություններ սկսվեցին սահմանամերձ շրջաններում, այդ թվում` Նախիջևանի տարածքում։ Սրան զուգահեռ հունիսի 20-ին Թուրքիայի տարածքում մեկնարկեցին միջազգային որոնողափրկարարական զորավարժություններ, որոնց մասնակցելու համար Թուրքիայի Քոնիա նահանգի 3-րդ ավիաբազա են մեկնել Ադրբեջանի ԶՈւ Մի-17 և Մի-35 ռազմական ուղղաթիռներ: Վարժանքները շարունակվելու են մինչև հունիսի 30-ը: Նման պայմաններում, երբ բանակցող կողմերից մեկը զորավարժությունների անցկացմամբ փորձում է ճնշում գործադրել մյուս կողմերի կամ միջնորդների վրա, խոսել բանակցությունների արդյունավետության մասին անտրամաբանական է:

Երկրորդ, ադրբեջանական կողմը շարունակում է ռազմական հռետորաբանության գործածումը:  Չնայած տեղի ունեցող հանդիպումներին և հակամարտությունը խաղաղ կարգավորման դաշտ տեղափոխելու ջանքերին՝ Ադրբեջանը շարունակում է սպառնալ հակամարտությունը ռազմական ճանապարհով լուծելու հավանականությամբ:

Երրորդ, Բաքուն ոչ ադեկվատ մեկնաբանություններով և ապատեղեկատվությամբ լրջորեն վտանգում է բանակցությունների կայացման հնարավորությունը: Վերջին ակնհայտ սուտը Ալիևի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալի հայտարարությունն էր այն մասին, որ Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպման ժամանակ իբրև թե համաձայնություն է ձեռքբերվել Ղարաբաղյան հակամարտության փուլային կարգավորման շուրջ: Իհարկե, հայկական կողմը հերքեց այս ապատեղեկատվությունը, որը նպատակ ուներ հակասություններ առաջացնել հասարակության շրջանում: Եվ վերջապես, պետք է հրաժարվել ապակառուցողական քայլերից հարակից դաշտերում, այդ թվում նաև միջազգային հարթակներում մեղադրանքներ և վիրավորանքներ հնչեցնելուց:

Հակառակ պարագայում առնվազն պետք է չբացառել, որ հաջորդ անգամ հայկական կողմերը կարող են հրաժարվել բանակցություններից՝ ունենալով դրա համար բոլոր հիմնավոր արդարացումները: Հետևաբար, բանակցային գործընթացի շարունակության և կայացման համար կառուցողական մթնոլորտի ապահովումն այս փուլում առաջնային նշանակություն ունի: