Սփյուռքի հետ ի՞նչ հարաբերություններ ընտրեց ՀՀ քաղաքացին

• 12.04.2017, 22:19
• Լիլիա Ամիրխանյան
•  Հայաստան,  Սփյուռք

noravank.am

Ապրիլի երկուսին կայացած ՀՀ խորհրդարանական ընտրություններին մասնակից ինը քաղաքական ուժերը ներկայացրել էին իրենց նախընտրական ծրագրերը, որոնցում արտացոլված տարբեր դրույթներով, ցանկանում էին ստանալ ընտրողի աջակցությունը: Իհարկե, սխալ կլինի ընտրությունների արդյունքները պայմանավորել գլխավորապես արտաքին քաղաքականության այս կամ այն հարցի շուրջ կուսակցությունների/դաշինքների որդեգրած դիրքորոշումով՝ անտեսելով հարակից օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ գործոնները: Այնուամենայնիվ, նման զուգահեռները թույլ են տալիս որոշակի պատկերացում կազմել հանրության՝ տարբեր հարցերի շուրջ ունեցած ընդհանրական դիրքորոշումների մասին:

Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի կողմից արդեն իսկ հաստատված վերջնական արդյունքների համաձայն՝ նոր ԱԺ-ում ներկայացված կլինեն 4 քաղաքական ուժեր՝ ՀՀԿ-ն, «Ծառուկյան» դաշինքը, ՀՅԴ-ն և «Ելք» դաշինքը:

Վերլուծելով ինչպես անցած, այնպես էլ չանցած ուժերի նախընտրական ծրագրերը՝ կարող ենք պատկերացում կազմել, օրինակ Հայաստան-Սփյուռք հարաբերությունների մասով այդ ուժերի տեսլականի վերաբերյալ:

Նշենք, որ ընտրություններին մասնակից ինը կուսակցություններից միայն երկուսի՝ Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության և «Կոնգրես-ՀԺԿ» դաշինքի նախընտրական ծրագրերում չկար Սփյուռքի հետ կապված անդրադարձ: Մնացած կուսակցությունների պարագայում հիմնական թեզերը հետևյալն էին.

 Ներկայացված քաղաքական ուժերի մոտեցումներից առանձնանցնենք Խորհրդարան չանցած ուժերին: Մասնավորապես, Ազատ դեմոկրատներ կուսակցությունը, որը ներկայացրել է Սփյուռքի կապիտալի հաշվարկ և իր նախընտրական ծրագրում ՀՀ-Սփյուռք հարաբերությունները տեսնում է միայն այդ կապիտալը Հայաստան բերելու շրջանակներում, հավաքել է 14 հազար 739 ձայն:  Հայկական վերածնունդ կուսակցությունն, ի նախընտրական ծրագրում նշելով Համահայկական խորհուրդ և Համահայկական խորհրդարան ունենալու անհրաժեշտությունը՝ սակայն չմանրամասնելով դրանց գործունեության ոչ մի մեխանիզմ, հավաքել է ընտրողների 58 հազար 265 քվե: Եվս մի չբացատրված համակարգի մասին է ամրագրված «ՕՐՕ» դաշինքի նախընտրական ծրագրում՝ ի դեմս «համաշխարհային հայության ամբողջականացված համակարգի»: Հիշեցնենք, որ դաշինքն արժանացել է 32 հազար 508 ընտրողի համակրանքին:

Պետք է ուշադրություն դարձնել, որ Խորհրդարան չանցած այս երեք ուժերն էլ Սփյուռքի մասով նոր գաղափարներ են առաջարկել, մինչդեռ դրա հետ մեկտեղ անորոշության բավական բարձր մակարդակ, քանի որ նշվածներից ոչ մեկի պարագայում չի բացատրվում առաջարկվող էլեմենտների գոնե հակիրճ բացատրություն:

Պետք է նշել, որ նորարարական տարրով է հանդես եկել նաև մեկ այլ՝ «Ելք» դաշինքը, որը, սակայն, ի տարբերություն նախորդիվ նշված երեք ուժերի, ունի բացված փակագծեր: Դաշինքը, մասնավորապես, առաջարկում է  ստեղծել Հայաստանի խորհրդարանի երկրորդ պալատի ձևավորում, որը կազմված կլինի Սփյուռքի հայկական գաղութների ներկայացուցիչներից, ովքեր կընտրվեն հենց գաղթօջախներում անցկացվող ընտրությունների միջոցով: Խորհրդարանի երկրորդ պալատի բացառիկ իրավասությունը կլինի «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի տնօրենի նշանակումը, ինչպես նաև Ներգաղթի և Սփյուռքի ներդրումների հարցերով զբաղվող նախարարների նշանակման հարցը՝ վարչապետի ներկայացմամբ: Հիշեցնենք, որ «Ելք» դաշինքը կլինի ԱԺ 6-րդ գումարման քաղաքական ուժ՝ հավաքելով 122 հազար 065 ձայն:

Սա, իհարկե, ոչ ամբողջական եզրակացություն է, քանի որ ընտրության որոշման կայացման վրա ոչ միայն նախընտրական ծրագրերն են ազդում, սակայն որոշակի եզրահանգման կարելի է գալ առ այն, որ ՀՀ քաղաքացին  Սփյուռքի հետ նոր, լիովին չճշտված, անորոշ հարաբերությունների կառուցման կողմնակիցը չէ: