Ռուսական վարկից հրաժարումը որևէ կերպ չի տեղավորվում Կառավարության կողմից հիմնավորված տնտեսական էֆետկի տրամաբանության մեջ

Ատոմակայանի երկրորդ էներգաբլոկի սպասարկման ուղղված ռուսական վարկից հրաժարվելու հարցը խնդրահարույց է և սխալ բացառապես պետության տնտեսական շահի տեսանկյունից քննելը: Պատճառը հասկանալու համար հարցը դիտարկեք երկու հարթություններում: Լոկալ՝ անմիջապես այս ծրագրով պայմանավորված Կառավարության որոշումը՝ մոդեռնիզացման աշխատանքները շարունակել պետական գանձապետական պարտատոմսերի թողարկմամբ, և գլոբալ, հարակից գործընթացների տրամաբանության մեջ:
Առաջին հայացքից բավական գայթակղիչ է թվում ներքին ռեսուրսներով արտաքին պարտքի փոխակերպման գաղափարը: Ամենատրամանաբական սպասելիքն այս դեպքում վստահությունն է, որ այդ ներքին ռեսուրսներից ձևավորված պարտավորությունը պետք է էժան լինի եղածից, կամ եթե դրա ներքո դիտարկվում են որևէ կերպ օգտակար այլ գործոններ, ապա առնվազն պիտի լինի նույն գնով: Հիշեցնենք, որ ռուսական վարկը Հայաստանին տրամադրվել է տարեկան 3 %-ով: Պետական պարտատոմսերի արժեքի մասին այս պահին առավելագույնը կարող ենք հիմնվել պարտատոմսերի հայկական շուկայի ամենաթարմ զարգացումների վրա: Մասնավորապես, Հայաստանում պետական պարտատոմսերի վերջին ամենաթարմ նախադեպերը ցույց են տալիս, որ դրանք բավական բարձր են 3 %-ից: Ի դեպ, այդ մասին են վկայում նաև Հայաստանի ֆոնդային բորսայի գլխավոր տնօրեն Հայկ Եգանյանի ներկայացրած տվյալները:
Եթե անգամ դիտարկենք այն հավանականությունը, որ միջոցների խնայողությունն այստեղ կարող է լինել այլ շուկաներից մրցակցային ապրանքների գնման արդյունքում, ինչպես նշեց վարչապետը Կառավարության նիստում, ապա առնվազն պետք է ներկայացվեն այդ շուկաները՝ հստակ երաշխիքով, որ նախ դրանք իսկապես կան, և երկրորդ դրանք որևէ կերպ էժան չեն ի հաշիվ որակի: Այս մտահոգությունը հիմնավորված է առնվազն այն իրողությամբ, որ ատոմակայանների սպասարկման ու դրանց գործարկման համար նախատեսված ապրանքների շուկաներում Ռուսաստանն առաջատարներից է և դա չափորոշիչ է, այդ թվում՝ որակի:
Մյուս կողմից, տրամաբանական չէ այլ շուկաների գնումների ծրագրեր կազմելն այն դեպքում, երբ հայկական ԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկը տեխնոլոգիապես հարմարեցված է հենց ռուսական արդյունաբերության հետ, ինչով պայմանավորված էլ սպասարկման բոլոր աշխատանքները իրականացրել է «Ռոսատոմ»-ը և ի դեպ շարունակելու է իրակացնել, ինչի մասին նշում են նաև իշխանությունները:
Այս ամենի ներքո առաջանում են հարցեր: Մասնավորապես, արդյո՞ք Կառավարությունն ունի վստահություն, կամ դրա համար նախապես իրականացվե՞լ են կոնսուլտացիաներ, որ այլ շուկաներից ձեռքբերված ավելի «մրցակցային ապրանքներով», ինչպես իրենք են ասում, նույն «Ռոսատոմ»-ի մասնագետները կարող են աշխատել:
Եվ առհասարակ, Հայաստանը փաստորեն կասեցնում է գործող պայմանագիրը մասամբ. հրաժարվում է ռուսական վարկի բաղադրիչից՝ պահպանելով տեխնիկական սպասարկման և այլ տարրեր: Ուստի հաշվարկվա՞ծ է արդյոք հավանականությունը, որ ռուսական կողմը կարող է ստանալ բարոյական իրավուք պայմանագրի այլ բաղադրիչների մասով պայմանավորվածություններ կասեցնել, օրինակ Ատոմակայանի գործարկմանն անհրաժեշտ վառելիքի՝ ուրանի ձեռբերման գնի հետ կապված, որի շուկայական արժեքն աճի միտում ունի:
Արդյո՞ք այս ամենի համատեքստում մենք ուղղակի ռիսկեր չենք ստեղծում Ատոմակայանի գոյության համար: Արդյո՞ք այս դեպքում մեր պետությունը չի կանգնի այլընտրանքային լուծման առջև՝ համաձայնելով տարիներ ի վեր Եվրամիության կողմից առաջակվող «օգնությանը» ԱԷԿ-ը փակելու դիմաց:
Պետք չէ մոռանալ, որ հարևան Թուրքիան հստակ պարբերականությամբ Ատոմակայանը փակելու աղմուկ է առաջացնում:
Այլ գործոն է տարածաշրջանում էներգետիկ շուկայի վերջին տարիների փոփոխությունը, որն այս ամենի ֆոնին մտածելու տեղիք է տալիս: Բավական է հիշել, որ օրինակ Թուրքիան վերջին տարիներին մեծացրել է արևմտյան էներգակիրների ձեռքբերումը՝ նվազեցնելով ռուսական շուկայից սպառումը մոտ 35 տոկոսով:
Արդյունքում, իրականում անհասկանալիորեն ԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի մոդեռնիզացիայի համար ռուսական վարկից հրաժարումը, որն ի դեպ նաև երկրի ներդրումային գրավչությանը հարվածի ռիսկ է պարունակում, ի՞նչ նպատակ է հետապնդում:
Արդյո՞ք երաշխավորված ենք, որ խնդիրն «Ատոմակայանի փակման օպերացիայի» մեկնարկը չէ և տարածաշրջանում էներգետիկ շուկայում արևմտյան բաղադրիչի ավելացման միտումը:
-
17:41
Պետք է զինվել ամուր համբերությամբ և չշեղվել Արցախի անկախության ուղուց. Արցախի նախագահ
-
16:00
Օդի ջերմաստիճանը կհասնի +40․․․+42 աստիճանի, սպասվում է բարձր կարգի հրդեհավտանգ իրավիճակ. առաջիկա 5 օրվա եղանակի կանխատեսում
-
15:15
Թուրքական լրատվամիջոցը նշել է Էրդողանի և Բայդենի հանդիպման հնարավոր ամսաթիվը
-
15:09
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության տարածած հաղորդագրությունը չի համապատասխանում իրականությանը․ Արցախի ՊՆ
-
14:48
Իրադրությունը հայ-ադրբեջանական սահմանին հարաբերականորեն կայուն է. ՀՀ ՊՆ
-
14:00
ԱՄՆ Կոնգրեսը հավանություն է տվել 430 մլրդ դոլարի նախաձեռնությունների փաթեթին՝ գնաճը նվազեցնելու համար
-
13:04
ԱՄՆ-ը զգուշացվել է Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում «կարմիր գծերի» մասին. ՌԴ ԱԳՆ
-
10:07
Տոն Շողակաթի` Ս. Էջմիածնի, ըստ Ս. Գրիգոր Լուսավորչի տեսիլքի
-
09:00
Իրոք, ոչ Ադրբեջանը, ոչ էլ նրա ղեկավարությունը երբևէ չեն թագցրել կամ խաբել Արցախի վերաբերյալ իրենց ծրագրերը․ Դավիթ Բաբայան
-
08:41
Մահացել է գեներալ Սեյրան Սարոյանը
-
22:59
Հայաստանը խնդրել է Վրաստանին ծովային տրանսպորտը որպես «Լարս» սահմանային անցակետի այլընտրանք դիտարկել
-
22:18
ԱՄՆ-ում սպառնացել են լրացուցիչ պատժամիջոցներով, եթե Ուկրաինայի շրջանները միանան Ռուսաստանի Դաշնությանը
-
20:17
Զելենսկիին սպասում է տրիբունալը կամ կատակերգական շոուներում երկրորդական դերերին վերադարձը
-
19:48
Ուկրաինայում սկսվել է թուրքական «Բայրաքթար»-ների արտադրության գործարանի շինարարությունը
-
19:10
Վարչապետը պարգևատրել է ՀՀ շախմատի տղամարդկանց հավաքականի անդամներին
-
18:40
Վահագն Խաչատուրյանը դեսպանների նշանակման հրամանագրեր է ստորագրել
-
18:22
Ծանրորդ Սերյոժա Բարսեղյանը՝ Եվրոպայի Մ15 տարեկանների չեմպիոն, Ժորա Գրիգորյանը՝ պատանիների փոխչեմպիոն
-
17:46
Հանգստյան օրերին օդի ջերմաստիճանը կհասնի +40․․․+42 աստիճանի
-
16:23
Թուրքիան և Պակիստանը առևտրային համաձայնագիր են ստորագրել
-
15:37
Տեսաուղերձով դիմել է Ալիևին և հայտարարել, որ հրաժարվում է ՀՀ քաղաքացիությունից․ Դատախազությունը մանրամասներ է հայտնում պետական դավաճանության և լրտեսության գործից
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
16:54
Տնտեսությունը կախված է հանքարդյունաբերությունից
-
21:25
Օլիմպիադա․ Հայաստանի հավաքականը հաղթեց Մադագասկարի թիմին՝ 4:0
-
00:45
Աշխատում ենք դեէսկալացիայի ուղղությամբ․ Միշելը զրուցել է Փաշինյանի և Ալիևի հետ
-
10:28
Մոսկվան չի տեսել ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ օպերացիայի վերաբերյալ Երևանի առաջարկները․ Լավրով
-
10:51
Շփման գծի որոշ հատվածներում ադրբեջանական զինուժը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը․ Արցախի ՊՆ
-
11:00
Խաղաղապահների գործունեության վերաբերյալ առաջարկները հայկական կողմը ՌԴ ղեկավարությանն է փոխանցել 2021 թվականին․ ՀՀ ԱԳՆ
-
18:11
Բայրամովի հետ հանդիպմանը Միրզոյանը վերահաստատել է՝ կարևոր է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության քաղաքական կարգավորումը․ ՀՀ ԱԳՆ
-
08:12
Ադրբեջանի ԶՈՒ-երը հրաձգային զենքից կրակ են բացել ԼՂ ԶՈՒ դիրքերի ուղղությամբ․ ՌԴ ՊՆ
-
09:12
Հայկական կողմի պատասխան գործողություններով ադրբեջանական ստորաբաժանումների կրակը լռեցվել է. ՊՆ
-
14:08
Սեպտեմբերի 2-ին հրավիրում ենք համահայկական հանրահավաք․ Իշխան Սաղաթելյանը ներկայացրեց «Դիմադրություն» շարժման անելիքները
Խոնավություն՝ 31%
Քամի՝ 6,69 կմ/ժ