Ո՞ւմ է ձեռնտու պաղեստինա-իսրայելական ընթացիկ սրացումը

Պաղեստինա-իսրայելական հակամարտության գոտում իրավիճակը շարունակում է խիստ լարված մնալ: Մայիսի 7-ին Իսրայելի իրավապահների և պաղեստինցիների միջև բախումներ են սկսվել Արևելյան Երևուսաղեմի միաժամանակ երկու հատվածներում՝ Տաճարի լեռան վրա և Շեյխ Ջարահ հատվածում, որտեղ իսրայելական դատարանի որոշմամբ ուժայինները փորձում էին վտարել մի քանի արաբ ընտանիքների, ինչն ուղեկցվում էր տեղի արաբ բնակչության բողոքի ակցիաներով:
Մայիսի 11-ից Արևելյան Երուսաղեմում բախումները վերաճեցին հրթիռային «փոխհրաձգության» Իսրայելի և Գազայի հատվածի միջև, նախահաձակը Գազայի հատվածում իշխող ՀԱՄԱՍ շարժումն էր: Վերջինս Իսրայելին վերջնագիր էր ներկայացրել՝ պահանջելով դուրս հանել իր անվտանգության ուժերն ալ-Ակսա մզկիթից: Իսրայելի իրավապահները հատուկ գործողությունից հետո սահմանափակել են պաղեստինցի հավատացյալների մուտքն իսլամի՝ նշանակությամբ երրորդ սրբավայր հանդիսացող այս մզկիթ: Եվ այս ամենը տեղի է ունենում մուսուլմանների համար սրբազան Ռամադան ամսվա ընթացքում, ինչը, բնականաբար, էլ ավելի է սրում պատեստինցիների ընկալումները և դրանից բխող գործողությունները:
Վերջնագրի ժամկետի ավարտից հետո ՀԱՄԱՍ-ը հրթիռներ էր արձակել Իսրայելի ուղղությամբ: Կողմերն արդեն հասցրել են փոխանակվել հարյուրավոր հրթիռներով, որոնք ավերածություններ են հասցրել ինչպես Գազայի հատվածում, այնպես էլ Իսրայելում՝ հանգեցնելով տասնյակ զոհերի՝ այդ թվում երեխաների շրջանում, և հարյուրավոր վիրավորների:
Նշենք, որ մայիսյան սրացումները պաղեստինա-իսրայելական հակամարտության գոտում, կարելի է ասել, միանգամայն կանխատեսելի են: Այս ամիս հրեաների կողմից նշվող երկու իրադարձությունների՝ Երուսաղեմի օրվա և Իսրայել պետության հռչակման կապակցությամբ պաղեստինցիները որպես կանոն ակցիաներ են իրականացնում, որոնք վերածվում են անկարգությունների և իրավապահների հետ բախումների:
Սակայն այսօր տեղի ունեցողն էականորեն տարբերվում է նախորդ տարիների լարվածությունից: Այն, կարելի է ասել, ամենամեծն է 2014 թվականից ի վեր, երբ Իսրայելը Գազայի հատվածում իրականացնում էր «Անկոտրում ժայռ» ռազմական գործողությունը:
Ընթացիկ սրացումը տեղի է ունենում երկու կողմերի մոտ իշխանության ձևավորման գործընթացների ֆոնին: Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուն չկարողացավ սահմանված ժամկետում կառավարություն ձևավորել, և այդ մանդատը փոխանցվեց ընդդիմադիրներ Յաիր Լապիդին և Նավտալի Բեննետին: Նրանք մայիսի 10-ին հայտարարեցին կոալիցիա ձևավորելու բանակցությունների մոտալուտ ավարտի մասին: Խոսքն, ըստ էության, արաբական կուսակցություններից «ՌաաՄ»-ի հետ բանակցությունների մասին էր: Սակայն վերջինս հրթիռակոծություններից հետո հայտարարեց, որ սառեցնում է հնարավոր կոալիցիային միանալու շուրջ բանակցությունները:
Արդյունքում շատ հավանական է, որ Իսրայելը կրկին կանգնի արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ անցկացնելու անհրաժեշտության առաջ: Սա բավականին ձեռնտու է Նեթանյահուին, քանի որ այդ ընթացքում նա պահպանում է իշխանությունը: Ընթացիկ սրացումը Նեթանյահուին ձեռնտու է մեկ այլ տեսանկյունից ևս՝ այն հստակ ցույց է տալիս իսրայելցիներին, որ ընտրությունների ժամանակ անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել բացառապես անվտանգության հարցին, ինչը շատերի մոտ ասոցացվում է հենց Նեթանյահուիի հետ: Միևնույն ժամանակ, սա փորձ է արվում ներկայացնել որպես Իսրայել պետության անվտանգային համակարգի թուլացման արդյունք, որը պատճառ է երկրում այսքան երկար ժամանակ շարունակվող քաղաքական ճգնաժամի: Նման պայմաններում, ըստ էության, Նեթանյահուն ավելի կոշտ է արձագանքելու պաղեստինցիների գործողություններին, սակայն փորձելու է լարվածությունը պահել կառավարելի դաշտում:
Ստեղծված իրավիճակից դիվիդենտներ է քաղում նաև պաղեստինյան կողմը: Մասնավորապես, Արևմտյան ափում և Գազայի հատվածում ընտրությունների հետաձգումից հետո, որն, ի դեպ, պետք է լիներ առաջինը վերջին 15 տարվա մեջ, պաղեստինյան հիմնական քաղաքական ուժերը փորձելու են ամրապնդել իրենց դիրքերը: Ընդ որում, եթե Նեթանյահուի համար իր քաղաքական շահերի տեսանկյունից ցանկալի է կառավարելի սրացումը, ապա Արևմտյան ափում իշխող ՖԱԹՀ-ի համար լայնամասշտաբ գործողությունները ռիսկային են, քանի որ կարող է հանգեցնել Արևմտյան ափում ծայրահեղական տրամադրությունների և մասնավորապես ՀԱՄԱՍ-ի ազդեցության մեծացման:
Ամեն դեպքում, պետք է նշել, որ ընթացիկ լարվածությունը շատ արագ կարող է դուրս գալ վերահսկողությունից: Ավելին, չի բացառվում, որ այս սրացումը կարող է վերածվել պաղեստինյան երրորդ ինտիֆադայի (առաջին ինտֆադան (արաբերենից թարգմանաբար՝ ապստամբություն) եղել է 1987-1993, երկրորդը՝ 2000-2005 թվականերին): Թերևս որոշիչ է լինելու մայիսի 13-ից՝ Ռամադանի վերջին օրվա՝ այդ ալ Ֆիտրից հետո տեղի ունեցող զարգացումների դինամիկան:
այլ նյութեր այս թեմայով
- «Ալ Ջազիրա»-ի լրագրողուհուն գնդակահարել են Հորդանան գետի ափին Նշվում է, որ Աբու Ակլեն եղել է սաղավարտով և զրահաբաճկոնով՝ «Մամուլ» մակագրությամբ:
- Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ-ի միջև հրադադարն ուժի մեջ է մտել Ռազմական գործողությունների հետևանքով Գազայում զոհվել է 232 մարդ, Իսրայելում՝ 12:
- Հայաստանը սատարում է Պաղեստինյան հիմնահարցի` երկու պետության սկզբունքի հիման վրա կարգավորումը. ԱԳՆ Հայաստանը սատարում է Պաղեստինյան հիմնահարցի` երկու պետության սկզբունքի հիման վրա կարգավորումը: Այս մասին այսօր...
- «Դարի գործարք». ովքե՞ր են դեմ և ինչու՞ Բացի արաբական աշխարհից և արաբական երկրները միավորող կազմակերպություններից, «դարի գործարքի» դեմ արդեն հասցրել...
- ՀԱՅԱՑՔ Երևանից. պաղեստինյան հակամարտության կարգավորման «Դարի գործարքը» «Հայացք Երևանից. Երկրագունդ» հաղորդման շրջանակներում ԵՊՀ արաբագիտության ամբիոնի վարիչ Հայկ Քոչարյանի հետ քննարկել...
-
07:32
Երիտասարդական ԵԱ. Հայկ Պապիկյանը և Մուշեղ Մկրտչյանը՝ ոսկե մեդալակիրներ
-
01:31
Համբուրգի իշխանությունները չեն բացառել գազի դեֆիցիտի դեպքում տաք ջրի մատակարարման սահմանափակումը
-
01:31
Ուզբեկստանի նախագահը պարետային ժամ է սահմանել Կարակալպակստանում
-
23:57
Տղերքը գիտեն ինչի համար են այս պահին անազատության մեջ. Սաղաթելյան
-
23:52
Փաշինյանի որոշմամբ հաստատվել է Հայ-ռուսական միջպետական հանձնաժողովի հայկական մասի կազմը
-
22:48
Լուկաշենկոն հայտնել է, որ Ուկրաինայի ԶՈՒ-ն փորձել է հարվածել Բելառուսի ռազմական օբյեկտներին
-
21:35
«Գազպրոմ»-ը Ուկրաինայի տարածքով գազ է մատակարարում Եվրոպային «Սուջա» գազաչափ կայանի միջոցով
-
19:59
Վարչապետի և արտախորհրդարանական քաղաքական ուժերի ղեկավարների մասնակցությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցական ժողովի հերթական նիստը
-
18:34
ՌԴ ՊՆ-ն հայտնել է ուկրաինական կողմի զգալի կորուստների մասին բոլոր ուղղություններով
-
16:32
Երևանը ռուսաստանցի զբոսաշրջիկների համար ամենանախընտրելի ուղղություններից մեկն է
-
14:44
Օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 3-5 աստիճանով
-
14:31
Իլոն Մասկը հանդիպել է Հռոմի պապին
-
13:15
Իսրայելը հրթիռային հարվածներ է հասցրել Սիրիային
-
13:09
Վճռաբեկ դատարանի նոր դատավորներ են նշանակվել
-
12:13
«Ես կվերադառնամ»․ 50 Cent-ը Երևանից լուսանկար է հրապարակել
-
12:07
Լարսը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար
-
12:02
Իրանում մեկ օրում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել. կան զոհեր
-
11:45
ՀՀ ՏԿԵ նախարարը հետևել է Երևան-Երասխ-Գորիս-Մեղրի-Իրանի սահման ճանապարհին ընթացող աշխատանքներին
-
23:09
Սահմանադրության օրը՝ երթ, հուլիսի 8-ին՝ հանրահավաք․ «Դիմադրություն» շարժման առաջիկա անելիքները
-
22:02
ԼՂ-ում խաղաղապահների պատասխանատվության գոտում խախտումներ չեն արձանագրվել. ՌԴ ՊՆ
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
17:41
Ռուսական գազի էմբարգոն կկործանի Եվրոպայի տնտեսությունը. Հունգարիայի վարչապետ
-
17:41
Տեղի ունեցավ ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի նախագահությանը նվիրված նամականիշի մարման արարողությունը
-
19:16
ԱԱԾ-ն բացահայտել և կանխել է պետական դավաճանության դեպքեր
-
20:06
Արցախի նախագահը հանրային գործիչների և ՀԿ-ների ներկայացուցիչների հետ քննարկել է հանրային խորհրդի ձևավորման հարցեր
-
10:47
Քոթանջյանի ներդրումն անգնահատելի է հայ թատրոնի և կինոյի զարգացման գործում. Փաշինյանը ցավակցել է Ռաֆայել Քոթանջյանի մահվան կապակցությամբ
-
14:56
Վրաստանը ողջունում է ԵՄ աջակցությունն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության հաստատման հարցում. Զուրաբիշվիլի
-
18:42
«Ոսկե ծիրան»-ը «ԱՐՑԱԽ. չտեսնված հանրապետություն» խորագրով հատուկ ծրագիր կներկայացնի
-
18:33
Կհարկվե՞ն արդյոք մասնավոր տրանսֆերտները
-
19:49
Երկրները լինում են կա՛մ ինքնիշխան, կա՛մ գաղութ, միջանկյալ կարգավիճակ գոյություն չունի. Պուտին
-
15:37
Սերգեյ Լավրովը Մևլութ Չավուշօղլուի հետ կքննարկի նաև Լեռնային Ղարաբաղի հարցը․ Մարիա Զախարովա
Խոնավություն՝ 42%
Քամի՝ 2,06 կմ/ժ