Ո՞ւմ է ձեռնտու պաղեստինա-իսրայելական ընթացիկ սրացումը

Պաղեստինա-իսրայելական հակամարտության գոտում իրավիճակը շարունակում է խիստ լարված մնալ: Մայիսի 7-ին Իսրայելի իրավապահների և պաղեստինցիների միջև բախումներ են սկսվել Արևելյան Երևուսաղեմի միաժամանակ երկու հատվածներում՝ Տաճարի լեռան վրա և Շեյխ Ջարահ հատվածում, որտեղ իսրայելական դատարանի որոշմամբ ուժայինները փորձում էին վտարել մի քանի արաբ ընտանիքների, ինչն ուղեկցվում էր տեղի արաբ բնակչության բողոքի ակցիաներով:
Մայիսի 11-ից Արևելյան Երուսաղեմում բախումները վերաճեցին հրթիռային «փոխհրաձգության» Իսրայելի և Գազայի հատվածի միջև, նախահաձակը Գազայի հատվածում իշխող ՀԱՄԱՍ շարժումն էր: Վերջինս Իսրայելին վերջնագիր էր ներկայացրել՝ պահանջելով դուրս հանել իր անվտանգության ուժերն ալ-Ակսա մզկիթից: Իսրայելի իրավապահները հատուկ գործողությունից հետո սահմանափակել են պաղեստինցի հավատացյալների մուտքն իսլամի՝ նշանակությամբ երրորդ սրբավայր հանդիսացող այս մզկիթ: Եվ այս ամենը տեղի է ունենում մուսուլմանների համար սրբազան Ռամադան ամսվա ընթացքում, ինչը, բնականաբար, էլ ավելի է սրում պատեստինցիների ընկալումները և դրանից բխող գործողությունները:
Վերջնագրի ժամկետի ավարտից հետո ՀԱՄԱՍ-ը հրթիռներ էր արձակել Իսրայելի ուղղությամբ: Կողմերն արդեն հասցրել են փոխանակվել հարյուրավոր հրթիռներով, որոնք ավերածություններ են հասցրել ինչպես Գազայի հատվածում, այնպես էլ Իսրայելում՝ հանգեցնելով տասնյակ զոհերի՝ այդ թվում երեխաների շրջանում, և հարյուրավոր վիրավորների:
Նշենք, որ մայիսյան սրացումները պաղեստինա-իսրայելական հակամարտության գոտում, կարելի է ասել, միանգամայն կանխատեսելի են: Այս ամիս հրեաների կողմից նշվող երկու իրադարձությունների՝ Երուսաղեմի օրվա և Իսրայել պետության հռչակման կապակցությամբ պաղեստինցիները որպես կանոն ակցիաներ են իրականացնում, որոնք վերածվում են անկարգությունների և իրավապահների հետ բախումների:
Սակայն այսօր տեղի ունեցողն էականորեն տարբերվում է նախորդ տարիների լարվածությունից: Այն, կարելի է ասել, ամենամեծն է 2014 թվականից ի վեր, երբ Իսրայելը Գազայի հատվածում իրականացնում էր «Անկոտրում ժայռ» ռազմական գործողությունը:
Ընթացիկ սրացումը տեղի է ունենում երկու կողմերի մոտ իշխանության ձևավորման գործընթացների ֆոնին: Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուն չկարողացավ սահմանված ժամկետում կառավարություն ձևավորել, և այդ մանդատը փոխանցվեց ընդդիմադիրներ Յաիր Լապիդին և Նավտալի Բեննետին: Նրանք մայիսի 10-ին հայտարարեցին կոալիցիա ձևավորելու բանակցությունների մոտալուտ ավարտի մասին: Խոսքն, ըստ էության, արաբական կուսակցություններից «ՌաաՄ»-ի հետ բանակցությունների մասին էր: Սակայն վերջինս հրթիռակոծություններից հետո հայտարարեց, որ սառեցնում է հնարավոր կոալիցիային միանալու շուրջ բանակցությունները:
Արդյունքում շատ հավանական է, որ Իսրայելը կրկին կանգնի արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ անցկացնելու անհրաժեշտության առաջ: Սա բավականին ձեռնտու է Նեթանյահուին, քանի որ այդ ընթացքում նա պահպանում է իշխանությունը: Ընթացիկ սրացումը Նեթանյահուին ձեռնտու է մեկ այլ տեսանկյունից ևս՝ այն հստակ ցույց է տալիս իսրայելցիներին, որ ընտրությունների ժամանակ անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել բացառապես անվտանգության հարցին, ինչը շատերի մոտ ասոցացվում է հենց Նեթանյահուիի հետ: Միևնույն ժամանակ, սա փորձ է արվում ներկայացնել որպես Իսրայել պետության անվտանգային համակարգի թուլացման արդյունք, որը պատճառ է երկրում այսքան երկար ժամանակ շարունակվող քաղաքական ճգնաժամի: Նման պայմաններում, ըստ էության, Նեթանյահուն ավելի կոշտ է արձագանքելու պաղեստինցիների գործողություններին, սակայն փորձելու է լարվածությունը պահել կառավարելի դաշտում:
Ստեղծված իրավիճակից դիվիդենտներ է քաղում նաև պաղեստինյան կողմը: Մասնավորապես, Արևմտյան ափում և Գազայի հատվածում ընտրությունների հետաձգումից հետո, որն, ի դեպ, պետք է լիներ առաջինը վերջին 15 տարվա մեջ, պաղեստինյան հիմնական քաղաքական ուժերը փորձելու են ամրապնդել իրենց դիրքերը: Ընդ որում, եթե Նեթանյահուի համար իր քաղաքական շահերի տեսանկյունից ցանկալի է կառավարելի սրացումը, ապա Արևմտյան ափում իշխող ՖԱԹՀ-ի համար լայնամասշտաբ գործողությունները ռիսկային են, քանի որ կարող է հանգեցնել Արևմտյան ափում ծայրահեղական տրամադրությունների և մասնավորապես ՀԱՄԱՍ-ի ազդեցության մեծացման:
Ամեն դեպքում, պետք է նշել, որ ընթացիկ լարվածությունը շատ արագ կարող է դուրս գալ վերահսկողությունից: Ավելին, չի բացառվում, որ այս սրացումը կարող է վերածվել պաղեստինյան երրորդ ինտիֆադայի (առաջին ինտֆադան (արաբերենից թարգմանաբար՝ ապստամբություն) եղել է 1987-1993, երկրորդը՝ 2000-2005 թվականերին): Թերևս որոշիչ է լինելու մայիսի 13-ից՝ Ռամադանի վերջին օրվա՝ այդ ալ Ֆիտրից հետո տեղի ունեցող զարգացումների դինամիկան:
այլ նյութեր այս թեմայով
- Իսրայելացի զինվորականները ոչնչացրել են ՀԱՄԱՍ-ի թունելը Գազայի հատվածի հետ սահմանի շրջանում Բանակում ընդգծել են, որ «թույլ չեն տա Իսրայելի ինքնիշխանության խախտում ինչպես երկրի վրա, այնպես էլ դրա տակ»:
- «Ալ Ջազիրա»-ի լրագրողուհուն գնդակահարել են Հորդանան գետի ափին Նշվում է, որ Աբու Ակլեն եղել է սաղավարտով և զրահաբաճկոնով՝ «Մամուլ» մակագրությամբ:
- Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ-ի միջև հրադադարն ուժի մեջ է մտել Ռազմական գործողությունների հետևանքով Գազայում զոհվել է 232 մարդ, Իսրայելում՝ 12:
- Հայաստանը սատարում է Պաղեստինյան հիմնահարցի` երկու պետության սկզբունքի հիման վրա կարգավորումը. ԱԳՆ Հայաստանը սատարում է Պաղեստինյան հիմնահարցի` երկու պետության սկզբունքի հիման վրա կարգավորումը: Այս մասին այսօր...
- «Դարի գործարք». ովքե՞ր են դեմ և ինչու՞ Բացի արաբական աշխարհից և արաբական երկրները միավորող կազմակերպություններից, «դարի գործարքի» դեմ արդեն հասցրել...
-
00:18
Գերմանիայի կանցլերը խոստովանել է, որ Ուկրաինայում հակամարտությունը կարող է տևել մինչև 2027 թվականը
-
23:52
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ
-
22:54
Ստեփանակերտում սովորող ուսանողները զրկված են հարազատ գյուղում ապրող ծնողներին այցելելու հնարավորությունից
-
22:49
Պատրաստ եմ Արցախում ծառայել՝ անկախ որևէ պաշտոնից և դիրքից․ Արթուր Դավթյանի`«Արմենպրես»-ին տված հարցազրույցը
-
21:00
ԼՂ Մարտունու շրջանում արձանագրվել է հրադադարի ռեժիմի երկու խախտում. ՌԴ ՊՆ
-
20:56
Ստորագրվել է հայ-հունական ռազմական համագործակցության 2023թ. ծրագիրը
-
20:38
ՀՀ ԱԺ ընդդիմադիր պատգամավորները հեռավար քննարկում են ունեցել Արցախի պատգամավորների հետ
-
19:50
ՌԴ փոխարտգործնախարարը և Ադրբեջանի դեսպանը քննարկել են հայ- ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հեռանկարները
-
18:10
Ռուսաստանը ապրիլի 5-ից արգելել է Հայաստանից կաթնամթերքի մատակարարումները
-
17:23
Ի հեճուկս բոլոր մարտահրավերների՝ Հայաստանի զարգացման օրակարգից ոչ մի րոպե չպետք է շեղվենք. Վարչապետ
-
17:06
Պոլսո հայոց պատրիարքարանում որոշում է կայացվել լուծել երկրաշարժի հետեւանքով անտուն մնացած հայերի խնդիրը
-
16:50
Անվտանգության խորհրդի արտահերթ նիստ է հրավիրվել. քննակվել է Արցախի պաշտպանության հարցը
-
16:43
Դամասկոսի վրա Իսրայելի հարձակման հետեւանքով զոհվել է Իրանի ԻՀՊԿ-ի խորհրդականը
-
16:27
Ուկրաինայի հանդեպ մենք ոչ դիվանագիտություն ենք դրսևորել, ոչ խելամտություն, ոչ համերաշխություն. Զուրաբիշվիլի
-
16:25
Կփլուզվի՞ արդյոք Թուրքիայի տնտեսությունը
-
16:00
Սպասվում են տեղումներ նաև ձյան տեսքով. առաջիկա 5 օրվա եղանակի կանխատեսում
-
15:53
Իրանի ԱԳՆ-ն Ադրբեջանին կոչ է արել բացատրել Իսրայելի հետ հակաիրանական համագործակցությունը
-
15:45
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի կողմից հումանիտար բեռ է ուղարկվել Արցախ
-
15:41
Հայտնի է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում ավագ շաբաթվա արարողությունների ժամանակացույց
-
15:30
Ադրբեջանը հաստատել է մասնակցությունը Երևանում կայանալիք ծանրամարտի Եվրոպայի առաջնությանը
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
10:42
Արագ, որակյալ և հասանելի. ժամանակակից աշխարհի գեղեցկության ինդուստրիայի գլխավոր թրենդն է. ոճաբան-վարսահարդար
-
18:20
Հայաստանը կանգնած է «Հյուսիս-Հարավ» նախագծից իզոլացման ռիսկի առաջ
-
18:08
Պետական պարտքն ավելացել է
-
11:49
Արցախ-Ադրբեջան երկխոսության ստորջրյա քարերը
-
18:57
Լիրայի անկումը. Թուրքիայի ոչ ավանդական մոնետար քաղաքականության հետևանք
-
13:09
Հայաստանը դո՞ւրս է մնում «Հյուսիս-Հարավ» նախագծից
-
17:24
Հայ-ադրբեջանական բանակցություններ. առաջընթա՞ց, թե՞ ֆունդամենտալ տարաձայնություններ
-
19:27
Փաշինյան-Շոլց հանդիպման կարևոր ուղերձները
-
15:09
100 փաստ՝ մինուս մեկ. ՀՀ հետընթացը Տնտեսական ազատության ինդեքսում
-
14:59
Ադրբեջանը հող է նախապատրաստում նոր սադրանքների համար․ թիրախում ոչ միայն Արցախն է
Խոնավություն՝ 93%
Քամի՝ 0 կմ/ժ