Ջիակոմո Լուիջի Չամիչյան` հայազգի քիմիկոս, ով դարձավ արևային էներգիայի գաղափարի մարգարեն

Ջիակոմո Լուիջի Չամիչյան` հայազգի հայտնի քիմիկոս, գյուտարար, Իտալիայի Քիմիական ընկերության նախագահ, Իտալիայի Գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ, Պադուայի և Գենուայի թագավորական ակադեմիաների, Հռոմի դեի Լինչեի ազգային ակադեմիայի, Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ, Պետերբուրգի Գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան թղթակից, Իտալիայի Սենատի անդամ, Բոլոնիայի համալսարանի պրոֆեսոր:
Ջիակոմո Լուիջի Չամիչյանը ծնվել է 1857 թվականի օգոստոսի 27-ին Իտալիայի Տրիեստ քաղաքում` հայ վաճառականի ընտանիքում: Դպրոցական կրթությունը ստացել է Տրիեստում: Իր ուսուցչի` նյութաբանության մեթոդիկայի հիմնադիր Ավգուստո Վիերտհալերի շնորհիվ այս տարիներին նա սկսում է հետաքրքրվել քիմիայով:
Դպրոցն ավարտելուց հետո Չամիչյանն ուսումը շարունակել է Վիեննայի, ապա Գիսսենի համալսարաններում, որտեղ էլ 23 տարեկան հասակում ստացել է դոկտորի գիտական աստիճան:
Մեծ է Չամիչյանի դերը սպեկտրոսկոպիայի, օրգանական քիմիայի, բույսերի քիմիայի, բնական միացությունների, օրգանական ֆոտոքիմիայի ոլորտներում, հայտնում է academia.edu-ն:
Սպեկտրոսկոպիայով Չամիչյանը սկսել է զբաղվել դեռ ուսանող տարիներին։ Այդ ժամանակ նրա կատարած հայտնագործությունը հետագայում հանգեցրեց ատոմների էներգետիկ մակարդակների գաղափարի ստեղծմանը:
Օրգանական քիմիայի ոլորտում Չամիչյանը զբաղվել է բնական խեժերի կոմպոնենտների ուսումնասիրություններով։ 1885 թվականին նրա շնորհիվ հայտնագործվեց յոդոլ անունը կրող անտիսեպտիկ նյութը, ինչն էլ դեղագիտության ոլորտում կարևորագույն ներդրում համարվեց։
Բույսերի քիմիայի ոլորտում նրա գլխավոր ներդրում եղել է հայտնագործությունը, որ կոֆեինի կամ թեոբրոմինի (շոկոլադի կոֆեինը) ազդեցությամբ բույսերի մոտ խթանվում է քլորոֆիլի ակտիվությունը, որը հանգեցնում է օսլայի գերարտադրության: Դրանով ցույց տրվեց, որ ալկալոիդները հանդիսանում են ոչ թե բույսի կենսագործունեության թափոններ, այլ ունեն բավականին կարևոր դեր, ինչպես հորմոնները կենդանական աշխարհում։
Անգհանահատելի է Չամիչյանի նեդրումը նաև օրգանական ֆոտոքիմիայի բնագավառում: Նա հիմնականում ուսումնասիրել է լույսի քիմիական ազդեցությունը միացությունների վրա։ Հետազոտությունների արդյունքում հրատարակվել է 85 աշխատանք, որոնցից երկուսը կրում են Չամիչյանի անունը:
Օրգանական ֆոտոքիմիայում Չամիչյանի հայտնագործությունները բացարձակ նորույթ էին այդ ժամանակվա օրգանական քիմիայի ոլորտում: Դրանց շնորհիվ նա դասվեց իր ժամանակների մեծագույն քիմիկոսների շարքին:
Չամիչյանը նաև համարվում է արևային էներգիայի գաղափարի մարգարեն։ Երկար տարիներ ուսումնասիրելով լույսի ազդեցությունը քիմիական ռեակցիաների վրա՝ նա գիտակցեց արևային էներգիայի կիրառության ներուժը մարդկության և արդյունաբերության համար։ 1912թ. Չամիչյանը նույնիսկ կառուցեց արևային մարտկոց և տեղադրեց իր լաբորատորիայի տանիքին։ Դա բավարար էներգիա էր տալիս սենյակում մեկ լամպ սնուցելու համար։ Նրա այդ ուսումնասիրությունն ի վերջո հանգեցրեց այն մտքին, որ արեգակի լույսը կարելի է օգտագործել որպես էներգիայի աղբյուր, հաղորդում է auroraprize.com-ը:
Ավելին, Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Ջակոմո Չամիչյանը զբաղվել է քիմիական զենքի հետազոտությամբ ու դրանից պաշտպանվելու միջոցներ մշակել:
Բացի գիտական ոլորտից, Չամիչյանը ծավալել է նաև ակտիվ քաղաքական գործունեություն: 1910 թվականին նա նշանակվել է Իտալիայի Սենատի անդամ: Հանդիսացել է նաև Բոլոնիայի քաղաքային խորհրդի անդամ:
Հայազգի գյուտարարը մահացել է 1922 թվականի օգոստոսի 22-ին` 64 տարեկան հասակում:
Նրա մահվանից հետո Տրիեստ քաղաքի փողոցներից մեկը, որտեղ նա անցկացրել էր իր մանկությունը, վերանվանվել է «Ջիակոմո Չամիչյանի փողոց»։ Նրա անունն է կրում նաև Բոլոնիայի Համալսարանի քիմիայի ինստիտուտը: 1997 թվականին Ջիակոմո Լուիջի Չամիչյանի անունով է կոչվել նաև Երևանի կիրառական քիմիայի ուսումնարանը։
այլ նյութեր այս թեմայով
- Ալենուշ Տերյան` Իրանի առաջին կին աստղագետ, առաջին արևային աստղադիտարանի հիմնադիր Տերյանն իր բնակարանը կտակելով Ջուղայի հայերին և հայ ուսանողներին` կյանքի վերջին տարիներն անցկացրել է Թեհրանի...
- Հակոբ Մարթայան. հայ, ում մասին թուրքերը չեն կարող չխոսել «Հայերը ճիշտ են անում, որ հիշում են իրենց հերոսներին»,-ասել է Աթաթուրքը՝ հավելելով, որ միևնույնն է թուրքերն են...
- Ասատուր Սարաֆյան` մեքենաների ավտոմատ փոխանցման տուփի գյուտարարը Սարաֆյանին են պատկանում նաև բենզինի տարրայի պոմպի, ինչպես նաև շարժիչի յուղի չափիչի գյուտերը:
- Ալեքսանդր Քեմուրջյան` առաջին մոլորակագնացների հեղինակը Ալեքսանդր Քեմուրջյանը ծնվել է 1921 թվականի հոկտեմբերի 4-ին Վլադիկավկազում: Նրա հայրը սերում էր Տրապիզոնի հայերի...
- Աշխարհում առաջին կին օվկիանոսագետը եղել է հայազգի Անիտա Կարագոշյանը «Ծովի տիկին» անունը ձեռք բերած առաջին կին օվկիանոսագետն ուսումնասիրել և լուսանկարել է երկրագնդի բոլոր օվկիանոսները:
-
01:06
Վերսալի պալատի արքայական մատուռում տեղի կունենա համերգ՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 108-րդ տարելիցին
-
00:11
Չինաստանի ծրագիրը կարող է ընդունվել որպես հակամարտության լուծման հիմք. Պուտին
-
23:36
Ռուսաստանը պիտի վերադարձնի Կ. Պոլիսը. Սեմյոն Բաղդասարով
-
23:15
Զելենսկին Չինաստանից պատասխան չի ստացել Կիևի՝ «խաղաղության ծրագրին» միանալու առաջարկին
-
23:00
Աֆղանստանում 6,8 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել
-
22:02
Ադրբեջանը հերքում է հայ զինվորականի գերեվարման մասին տեղեկատվությունը
-
21:46
Մոսկվան կարձագանքի, քանի որ Արևմուտքը սկսում է միջուկային բաղադրիչով զենք կիրառել. Պուտին
-
21:19
Կայուն խաղաղության հասնելու միակ միջոցն ուղիղ բանակցություններն են. Բլինքեն
-
20:49
Վահագն Խաչատուրյանն ընդունել է «Հայաստան» հիմնադրամի Նիդերլանդների տեղական մարմնի ատենապետ Հարություն Սիմոնյանին
-
20:07
ՔՊ-ի ՄԻՊ թեկնածուն Անահիտ Մանասյանն է
-
20:01
Վարչապետն ընդունել է Գերմանիա-Հարավային Կովկաս պատգամավորական պատվիրակությանը
-
19:22
Ադրբեջանը վարում է Արցախի ժողովրդի ինքորոշման իրավունքն ուժի միջոցով ճնշելու հետևողական քաղաքականություն․ Արցախի ԱԳՆ
-
18:04
Լաչինի միջանցքի ապօրինի արգելափակումը, ոստիկանության ծառայողների սպանությունը հրամայական են դարձնում ԼՂ միջազգային փաստահավաք առաքելության գործուղումը. ԱԳ նախարարի տեղակալ
-
17:39
«Թաթոյան» հիմնադրամն ու Արցախի ՄԻՊ-ը Լաչինի միջանցքը փակած «էկոակտիվիստների» մասին պատրաստել են նոր զեկույց
-
17:33
Իրանը եւ Ռուսաստանը շահագրգռված են, որպեսզի Թեհրանը տնտեսական հաբ դառնա. Խանդուզի
-
17:22
ՀՀ-ում քաղաքացուն հնարավոր չի լինի աշխատանքից ազատել՝ կենսաթոշակային տարիքի անցնելու հիմքով. նախագիծ
-
17:05
Իրանի փոխարտգործնախարարը երկօրյա աշխատանքային այցով ժամանելու է Երևան
-
16:58
Մհեր Գրիգորյան ընդունել է ԱՄՀ հայաստանյան առաքելության ղեկավարի գլխավորած պատվիրակությանը
-
16:40
Զինծառայողը մոլորվել է ու հայտնվել ադրբեջանական վերահսկողության տակ գտնվող տարածքում. ՀՀ ՊՆ
-
16:31
Կար իմիտացիայի և ժամանակ շահելու էլեմենտ. Կ. Բեքարյանը՝ Մոսկվայում ՀԱՊԿ առաքելությանը Արարատ Միրզոյանի անդրադարձի վերաբերյալ
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
13:10
Ջիակոմո Լուիջի Չամիչյան` հայազգի քիմիկոս, ով դարձավ արևային էներգիայի գաղափարի մարգարեն
-
13:48
Անդամակցությունը Միջազգային քրեական դատարանին դրական կանդրադառնա Հայաստանի միջազգային վարկանիշի վրա․ Վ․Հակոբյան
-
10:42
Արագ, որակյալ և հասանելի. ժամանակակից աշխարհի գեղեցկության ինդուստրիայի գլխավոր թրենդն է. ոճաբան-վարսահարդար
-
20:03
Իսրայելը պատրա՞ստ է Իրանի դեմ պատերազմի
-
13:38
Կբացվի՞ արդյոք Լաչինի միջանցքը
-
12:35
Մոլդովայի շուրջ ՌԴ-Արևմուտք առճակատման խորացումը մեծացնում է ռիսկերը նաև Հարավային Կովկասի համար
-
18:08
Պետական պարտքն ավելացել է
-
11:49
Արցախ-Ադրբեջան երկխոսության ստորջրյա քարերը
-
18:20
Հայաստանը կանգնած է «Հյուսիս-Հարավ» նախագծից իզոլացման ռիսկի առաջ
-
19:27
Փաշինյան-Շոլց հանդիպման կարևոր ուղերձները
Խոնավություն՝ 81%
Քամի՝ 0,51 կմ/ժ