Պատմական համաձայնություն Իրանի և «վեցնյակի» միջև

• 03.04.2015, 13:01
•  Ամերիկա,  Տարածաշրջան,  Մերձավոր Արևելք,  Աշխարհ

Իրանի և միջազգային միջնորդների՝ Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի, Չինաստանի, Ֆրանսիայի, Միացյալ Թագավորության, Գերմանիայի և Եվրոպական միության միջև երկարատև բանակցությունները վերջապես հանգել են ցանկալի արդյունքի, որն առաջին քայլն է համապարփակ պայմանագրի ձեռքբերման ճանապարհին: Լոզանում կայացած բանակցությունների մասնակիցները հայտնել են, որ Իրանի և «վեցնյակի» միջև պայմանավորվածություններ են ձեռքբերվել միջուկային համաձայնագրի հիմնական կետերի շուրջ:

«ԵՄ-ն, ՄԱԿ-ի ԱԽ-ի 5 մշտական անդամները, Գերմանիան և Իրանն այժմ չափանիշներ ունեն իրանական միջուկային ծրագրի գլխավոր խնդիրների կարգավորման համար: Առաջիկայում կվերականգնենք աշխատանքը վերջնական պայմանագիրը նախապատրաստելու համար», - ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերիի խոսքերը մեջբերում է TASS-ը: Իր հերթին Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանին Twitter-ում հայտնել է, որ Լոզանի բանակցություններում հստակեցվել են ապագա միջուկային պայմանագրի առանցքային չափորոշիչները:

Reuters գործակալության տվյալներով Իրանն ու «վեցնյակը» պայմանավորվել են, որ իրանական ուրանի մեծ մասը դուրս է բերվելու երկրից: Գործակալության արևմտյան աղբյուրը հայտնել է, որ ձեռքբերված պայմանավորվածությունների համաձայն ավելի քան 1000 ցենտրիֆուգներ աշխատելու են Ֆորդոյի միջուկային կենտրոնում: Բացի այդ, Իրանն ու «վեցնյակը» պայմանավորվել են, որ Նաթանզ միջուկային կայանում ուրանը հարստացվելու է մինչև 3,67%: Իրանական իշխանությունները պատրաստակամություն են հայտնել պարտավորություն ստանձնել 25 տարով սահմանափակել ուրանի հաստացման ծրագիրը: Իրանը թույլատրելու է ԱԷՄԳ-ին առաջիկա 25 տարիների ընթացքում ստուգումներ անցկացնել իր միջուկային օբյեկտներում: Միջուկային ծրագրի սահմանափակման ծավալների և ժամկետների մասին բոլոր պայմանավորվածություններն ուժի մեջ կմտնեն համապարպակ պայմանագրի ստորագրումից հետո:

Ակնկալվում է, որ մինչև հունիսի 30-ը կողմերը կպատրաստեն ու կստորագրեն պայմանագիրը, որի շուրջ արդեն մի քանի տարի շարունակ բանակցում են:

Փոխարենը ԵՄ-ն և ԱՄՆ-ը ՄԱԿ-ի ԱԽ-ին զուգահեռ կսկսեն չեղյալ հայտարարել Իրանի նկատմամբ կիրառվող միակողմանի տնտեսական և քաղաքական պատժամիջոցները, ինչն իրանական տնտեսությանը վերականգնվելու և զարգանալու հնարավորություն կտա: Ինչպես նշել է ՀՀ ԱԳՆ ղեկավար Էդվարդ Նալբանդյանը, «համապարփակ կարգավորումը կնպաստի նաև տարածաշրջանում կայունության և համագործակցության ամրապնդմանը»:

Հատկանշական է, որ միջազգային միջնորրդների և Իրանի միջև համաձայնության ձեռքբերման մասին հայտնի դառնալուց անմիջապես հետո Brent նավթի գինը նվազել է 5%-ով: Սակայն մասնագետները կանխատեսում են, որ առնվազն մինչև 2016 թվականն Իրանը չի կարողանա վերականգնել նավթի արտահանման այն ծավալները, որոնք եղել են միչև Իրանի նկատմամբ սահմանափակող միջոցների կիրառումը: