Փոխզիջումային բանակցությունների մասին խոսելն այսօր տեղին չէ

Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացի մասին խոսելն այսօր անիմաստ է, իսկ դրա մեղավորը հենց Ադրբեջանն է, որը վերսկսեց ռազմական գործողությունները: Քառօրյա պատերազմը, բացի հանրային, քաղաքական տրանսֆորմացիաներից, նշանակալի փոփոխությունների պատճառ դարձավ նաև հակամարտության կարգավորման համատեքստում:
1995թ-ին այս ձևաչափով մեկնարկած բանակցությունները, որոնց հիմքում, ըստ էության, փոխզիջումների սկզբունքն էր, ռազմական գործողությունների վերսկսման արդյունքում անորոշ ժամանակով ընդհանրապես սառեցին: Այն, որ վերջին տարիներին բանակցային գործընթացը նշանակալի արդյունք չէր տալիս, որևէ մեկի համար գաղտնիք չէ: Նախագահների, արտգործնախարարների հանդիպումները կրում էին ավելի շատ ֆորմալ բնույթ, քանզի բանակցային կողմերի դիրքորոշումները (կամ դրանց կոշտացումը) հնարավորություն չէր տալիս որևէ դրական դինամիկա արձանագրել: Սակայն կողմերի դիրքորոշումների պատճառով բանակցային գործընթացի փակուղային իրավիճակն էականորեն տարբերվում է ներկայիս դրությունից: Այժմ բանակցային գործընթացի փակուղային իրավիճակը պայմանավորված է Ադրբեջանի կողմից ԼՂՀ նկատմամբ իրականացրած ագրեսիայով: Հենց այդ ագրեսիան, ինչպես և կարելի էր ակնկալել, հանգեցրեց նաև հայկական կողմի դիրքորոշման առավել կոշտացման, ինչը նկատվում է նաև հայկական կողմերի հայտարարություններում: Ադրբեջանական կողմի հետ փոխզիջումների սկզբունքի վրա հիմնված բանակցություններ վարելու մասին այսօր անգամ խոսք գնալ չի կարող, ինչը բավական հստակ ամրագրված է թե՛ ՀՀ նախագահի Bloomberg պարբերականին տված հարցազրույցում, թե՛ Սարգսյան-Լավրով առանձնազրույցում:
Այն, որ ստեղծված իրավիճակում բանակցությունների ակտիվ վերսկսում ակնկալելն իրատեսական չէ, գիտակցում են նաև ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահող երկրները: Ոչ մեկ անգամ ականատես լինելով, թե ինչպես է Ալիևը խախտում տարբեր մակարդակներով ձեռք բերված պայմանավորվածությունները՝ համանախագահները հասկանում են, որ չեն կարող տալ որևէ երաշխիք, որ բանակցային գործընթացի վերսկսման դեպքում Ադրբեջանը նոր արկածախնդրության չի դիմի:
Ավելին՝ ակնհայտ է, որ թե՛ Ադրբեջանում, թե՛ Հայաստանում, թե՛ Արցախում առկա է հանրային տրամադրությունների ռադիկալացում, ինչը, բնականաբար, չի կարող չազդել նաև իշխանությունների դիրքորոշման վրա, մասնավորապես՝ նպաստել կարմիր գծերի ընդգծմանը: Քանի դեռ թարմ են քառօրյա պատերազմի «վերքերը», փոխզիջումների հիման վրա բանակցությունների ակտիվացումն, առնվազն այս պահին, ընկալելի չէր լինի կողմերից և ոչ մեկին:
Ստեղծված իրավիճակում միակ տարբերակը թերևս գործընթացի անժամկետ սառեցումն է, ինչը մի կողմից համանախագահներին հնարավորություն կտա փորձել վստահության մթնոլորտ ձևավորել հակամարտության կողմերի միջև, մյուս կողմից՝ կհանգստացնի հանրային տրամադրությունները: Փոխվստահության միջավայրի ձևավորման համար հիմք կարող են դառնալ նաև նախկինում ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների կողմից ներկայացված առաջարկները, և այժմ առավել քան հավանական է, որ համանախագահները մեծացնեն ճնշումը հակամարտության կողմերի վրա (մասնավորապես՝ Ադրբեջանի, ով միշտ մերժել է առաջարկները)՝ պարտադրելով դրանց իրականացում: Այս հարցում, համանախագահներից բացի, որոշակի դերակատարում կարող է ստանձնել նաև Գերմանիան՝ որպես ԵԱՀԿ նախագահող երկիր, որը վերջին շրջանում հետաքրքրություն է ցուցաբերում հակամարտության կարգավորմամբ:
Բանակցային գործընթացի վերսկսման դեպքում՝ հնարավոր առաջընթացի ապահովման համար և հակամարտության կարգավորման գործընթացում ընդհանրապես, էական դերակատարում կարող է ունենալ նաև ժողովրդական դիվանագիտությունը: Այդ հնարավորությունը վերջին տարիներին գրեթե զրոյացվել էր՝ պայմանավորված ադրբեջանական իշխանությունների կողմից քաղաքացիական հասարակության նկատմամբ իրականացվող հալածանքներով:
Ամփոփելով ասվածը՝ կարող ենք նշել, որ քանի դեռ առկա է ադրբեջանական ագրեսիայի սպառնալիքը, իսկ ԵԱՀԿ ՄԽ-ի համանախագահող երկրներն առավել կոշտ դիրքորոշում չեն որդեգրել 1994թ. հրադադարի համաձայնագրի պահպանման հետ կապված, փոխզիջումային բանակցությունների մասին խոսելը կլինի ոչ տեղին:
այլ նյութեր այս թեմայով
- Ղարաբաղյան հակամարտությունը ռազմական լուծում չունի. Լին Թրեյսի ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքն առանցքային գործոն է, սակայն համապարփակ խաղաղության հասնելու համար միակ...
- Մայիսի 12-ից մեկ տարի անց դելիմիտացիա. առկա հարցերը Ուղիղ մեկ տարի առաջ այս օրը՝ մայիսի 12-ին Ադրբեջանի զինված ուժերը Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերում, խախտելով ՀՀ...
- Ինչպե՞ս կձևակերպի ԵՄ-ն իր դիրքորոշումն Արցախյան հարցի վերաբերյալ ԵՄ-Ադրբեջան համաձայնագրում Ադրբեջանում ԵՄ պատվիրակության ղեկավարը հայտարարել է, որ Ադրբեջանի և Եվրամիության միջև համապարփակ համագործակցության...
- Արցախյան հարցում Արևմուտքի և ՌԴ-ի մոտեցումները տարբերվում են Այսօրվա իրավիճակում փաստացի ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահության ինստիտուտը չի գործում՝ հաշվի առնելով Արևմուտքի և Ռուսաստանի...
- Արցախի ԱԺ հայտարարությանը սթափեցնող ահազանգ պետք է լինի գործընթացի բոլոր դերակատարների համար Արցախի Հանրապետության Ազգային Ժողովը ընդունեց հայտարարություն, որով արտահայտեց իր դիրքորոշումը «խաղաղության...
-
20:04
Վարչապետն աշխատանքային այցով կմեկնի Բրյուսել
-
20:02
Բելգորոդի շրջանի Սոլոխի գյուղում գնդակոծությունից վնասվել է գրեթե 60 տուն
-
19:41
Էրդողանը վերահաստատել է, որ Թուրքիան չի կարող հրաժարվել ռուսական գազից
-
19:27
Ադրբեջանի ՊՆ-ն կրկին ապատեղեկատվություն է տարածում. ՊՆ
-
19:12
Ղազախստանը դուրս է եկել ԱՊՀ-ի հարկային համաձայնագրից
-
18:57
Նախագահ Արայիկ Հարությունյանը հանդիպել է «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության ակտիվի հետ
-
18:41
Փաշինյանն ընդունել է Իտալիա-Հայաստան բարեկամական խմբի անդամներին
-
18:32
Ռուսաստանը դրական պատասխան կտա, հենց որ Ուկրաինան վերադառնա բանակցային սեղանի շուրջ. Ռուդենկո
-
18:13
Հայկական կողմը Ադրբեջանի հետ որևէ հանդիպում չի չեղարկել և չի մերժել. ՀՀ ԱԳՆ
-
18:00
Ճապոնիան Բայդենի այցի ընթացքում Տոկիոյում կկենտրոնացնի 18000 ոստիկան
-
17:35
Ալեն Սիմոնյանը Իտալիայի պատվիրակությանը երախտագիտություն է հայտնել ադրբեջանաթուրքական ագրեսիան դատապարտող բազմաթիվ հայտարարությունների և կոչերի համար
-
17:28
Արարատ Միրզոյանը կմեկնի Թուրին
-
16:44
Լավրովը Իրանի ԱԳ նախարարի հետ քննարկել է միջուկային գործարքի վերականգնման հեռանկարները
-
16:22
ՀԱՊԿ ԽՎ խորհուրդը հունիսին Երևանում կանցկացվի
-
16:15
Ճապոնիան ևս 300 մլն դոլար կտրամադրի Ուկրաինային
-
15:15
Ադրբեջանը միտումնավոր թաքցնում է հայ ռազմագերիների և գերեվարված քաղաքացիական անձանց թիվը. Արցախի ՄԻՊ
-
14:45
Արարատ Միրզոյանը Ժոզեպ Բորելին ներկայացրել է տարածաշրջանային խաղաղության վերաբերյալ Հայաստանի դիրքորոշումը
-
14:40
Գեղամ Փաշիկյանը նշանակվել է ՀՀ զինված ուժերի ռազմաբժշկական վարչության պետի պաշտոնում
-
14:34
Եղանակը Հայաստանում. առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
14:20
Հայկական կողմն ունի իրավական հիմնավորումներ՝ Ադրբեջանի տարածքում գործող անկլավների մասով. Արմեն Գրիգորյան
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
20:35
«Դիմադրություն» շարժման հանրահավաքը Ֆրանսիայի հրապարակում (ուղիղ)
-
19:06
Փաշինյանը Զարեհ Սինանյանին գործուղում է Լիբանան, Սիրիա և Իրան
-
11:41
Պուտին-Փաշինյան հանդիպում. ի՞նչ ուշագրավ արձանագրումներ ունենք (տեսանյութ)
-
08:54
Կրկնազատիկ (Նոր կիրակի)
-
09:04
Բաքուն պետք է կոնկրետացնի՝ որ տարածքներն է տեսնում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մեջ․ Արմեն Գրիգորյանը՝ Հաջիևին
-
11:20
Ցեղասպանության 107-րդ տարելից. աշխարհի արձագանքն ու Թուրքիայի ժխտողականությունը
-
18:23
Լևոն Արոնյանը վստահեցրել է, որ Հայաստանում իրավիճակի փոփոխման պարագայում, վերադառնալու է մեր կազմ․ Սերժ Սարգսյան
-
18:06
Սպառողական գների ինդեքսն այս տարվա առաջին եռամսյակում կազմել է 7,8 %
-
18:20
Արցախի ԱԳ նախարար Դավիթ Բաբայանը հանդիպել է ԱԺ խմբակցությունների ղեկավարների հետ
-
00:39
Պուտինն ասել է, որ Ռուսաստանը չի հրաժարվում Ուկրաինայի հետ բանակցություններից
Խոնավություն՝ 30%
Քամի՝ 2,57 կմ/ժ