Արաբական գարուն. երկրորդ «եթերաշրջանը» Սուդանում և Ալժիրում

Իրավիճակը Մաղրիբում շարունակում է լարված մնալ: Լիբիայում հակամարտության կողմերի միջև կատաղի մարտեր են մայրաքաղաք Տրիպոլիի համար, իսկ Ալժիրում և Սուդանում արդեն ամիսներ շարունակվող հակակառավարական ցույցերը չեն դադարում:
Եվ եթե Լիբիայում ստեղծված իրավիճակը 2011 թվականի արաբական գարնան հետևանք է, ապա Ալժիր և Սուդան արաբական գարունը նոր է գալիս:
Այսպես, Սուդանում ցույցերը սկսվել են դեռ 2018 թվականի դեկտեմբերին` հացի գներն իջեցնելու պահանջով, որն աստիճանաբար վերաճել է երկիրը 1989 թվականից ղեկավարող Օմար-ալ-Բաշիրի հրաժարականի պահանջի: Ցուցարարները ինչ-որ առումով հաջողության են հասել. տասնյակ զոհերի հանգեցրած երկարատև ցույցերից հետո ապրիլի 11-ին Սուդանի պաշտպանության նախարար Ավադ բեն Աուֆը հայտարարել է երկրում ռազմական հեղաշրջում իրականացնելու մասին: Նրա գլխավորությամբ Սուդանում ստեղծվեց ռազմական խորհուրդ, որը երկիրը ղեկավարելու է երկու տարվա ընթացքում: Անցումային այդ շրջանից հետո նախատեսվում է երկրի ղեկավարումը հանձնել քաղաքացիական իշխանությանը:
Սուդանցիների համար Օմար ալ-Բաշիրին գահընկեց անելու լուրն, իհարկե, շատ ուրախալի էր, մարդիկ նույնիսկ փողոց էին դուրս եկել` տոնելու այդ իրադարձությունը, սակայն ցույցերը հյուսիսաֆրիկյան այս երկրում շարունակվում են: Սուդանցիները ցանկանում են դեմոկրատական փոփոխություններ, այլ ոչ թե ռազմական հեղաշրջում` առավել ևս, որ այն իրականացվել է նախկին նախագահի համախոհի կողմից, ով ընդամենը շաբաթներ առաջ Բաշիրի կողմից նշանակվել էր երկրի փոխնախագահ: «Սա նոր շորերով հին ռեժիմն է», երկրում տեղի ունեցածի մասին նշում են սուդանցիները, ովքեր վճռական են շարունակելու պայքարը մինչև վերջ: Ճնշման ներքո Ավադ բեն Աուֆը հրաժարական ներկայացրեց, սակայն երկիրը շարունակում է ղեկավարել ռազմական խորհուրդը:
Կանխատեսել, թե ինչ զարգացումներ կլինեն Սուդանում, դժվար է` հաշվի առնելով այդ երկրում ներքաղաքական բարդ փոխհարաբերությունները` այդ թվում ուժայինների միջև, ինչպես նաև հասարակության վճռականությունը: Բացի այդ, պետք է նկատել, որ Բաշիրը, ով տարիների ընթացում իր երկաթե ձեռքերում էր պահում իշխանությունը, դեռևս շատ համախոհներ ունի Սուդանի քաղաքական էլիտայում և դեռ կարող է ազդել իրավիճակի վրա: Ի դեպ, Դարֆուրում ռազմական հանցագործությունների համար 2009 թվականից միջազգային հետախուզման մեջ գտնվող Բաշիրի ճակատագիրը հեղաշրջումից հետո անհայտ է. որոշ աղբյուրներ նշում են, որ նա փախել է Դամասկոս, Ավադ բեն Աուֆն էլ հայտատարել է, որ նա ապահով վայրում է, և իրենք չեն պատրաստվում արտահանձնել նախկին նախագահին:
Ցույցերի դինամիկան նույն է նաև Ալժիրում: Երկարատև ցույցերից հետո, ըստ էության ոչ առանց զինվորականների միջամտության, Ալժիրի երկարամյա նախագահ Աբդելազիզ Բուտեֆլիկան ապրիլի 2-ին հրաժարական ներկայացրեց: Սակայն ցույցերը շարունակվում են, քանի որ նախագահի պաշտոնակատար է նշանակվել Բուտեֆլիկայի մերձավորներից մեկը: Ալժիրցիները շարունակում են մնալ փողոցում` պահանջելով նոր ընտրությունների անցկացում:
Թեև հյուսիսաֆրիկյան այս երկու երկրներում զարգացումների դինամիկան գրեթե նույն է, սակայն իրավիճակն ունի խորքային տարբերություններ: Այսպես, սուդանցիներին փողոց դուրս գալ էր ստիպել այդ թվում Արևմուտքի կողմից սահմանված պատժամիջոցների արդյունքում առաջացած սոցիալ-տնտեսական բավականին ծանր դրությունը: Սա թերևս ավելի է բարդացնում իրավիճակը Սուդանում, քանի որ ժողովրդի դժգոհությունը վերացնելու համար ոչ միայն քաղաքական էլիտայի փոփոխություն է անհրաժեշտ, այլև խորքային փոփոխություններ պետական քաղաքականությունում:
Ալժիրում ցուցարարների պահանջները քաղաքական էին իսկբանե:Ալժիրցիները վերջին տարիների պարբերաբար ցույցեր էին անցկացնում Բուտեֆլիկայի նախագահության հնարավոր 5-րդ ժամկետի դեմ: Թերևս դրանով է պայմանավորված նաև, որ այս երկրում ցույցերը բացառապես խաղաղ բնույթ են կրում: Ընդ որում, նոր ընտրություններ անցկացնելու ալժիրցիների պահանջը երաշխավորված է սահմանադրությամբ. Բուտեֆլիկայի հրաժարականից 90 օր հետո, սահմանադրության համաձայն, երկրում պետք է նոր ընտրություններ տեղի ունենան: Փաստորեն, այսօր ալժիրցիները մնում են փողոցում ընտրություններն ավելի շուտ նշանակելու համար:
Անկախ ցույցերի պատճառներից և անգամ բնույթից, պետք է նկատել, որ իրավիճակն ինչպես 2011-ին, այժմ էլ բավականին պայթյունավտանգ է` ընդ որում ոչ միայն այդ երկրների, այլև տարածաշրջանի համար: Թեև հարևան երկրներում կառավարած երկարամյա ռեժիմները տապալված են, սակայն խորքային խնդիրները, որոնք, ըստ էության, հանգեցրեցին դրանց տապալմանը, լուծված չեն: Միաժամանակ, պահպանվում է միջազգային դերակատարների մեծ հետաքրքրությունը տարածաշրջանում: Այստեղ չպետք է մոռանալ նաև, որ և´ Սուդանը, և´ Ալժիրն ունեն նավթի և գազի պաշարները, ինչն այս երկրներին դրսի ուժերի համար բավականին գրավիչ է դարձնում:
-
16:12
Մհեր Գրիգորյանը կառուցողական է որակել սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հանձնաժողովների առաջին հանդիպումը
-
16:00
Դիլիջանում կանցկացվի «Տիեզերական ճամբար 2022»-ը. մասնակցության համար հայտերի ընդունման մեկնարկը տրված է
-
15:47
Արևմուտքը տոտալ պատերազմ է հայտարարել ողջ ռուսական աշխարհին. Լավրով
-
15:27
Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա 5-8 աստիճանով. առաջիկա 5 օրվա եղանակի կանխատեսում
-
15:19
ՀՀ պաշտպանության նախարարն ընդունել է Արցախում ՌԴ խաղաղապահ ուժերի հրամանատարին
-
14:54
Նիկոլ Փաշինյանն ընդունել է Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպան Անն Լույոյին
-
14:07
Հավանաբար ապագայում Իրանի և Հայաստանի միջև գազի սվոփի տեսքով նոր համագործակցություն կունենանք. ԻԻՀ դեսպան
-
13:44
Տիգրան Խաչատրյանն աշխատանքային քննարկում է ունեցել ԱԶԲ-ի Հայաստանի գրասենյակի տնօրենի հետ
-
13:27
Արցախի ԱԺ նախագահը հանդիպել է ՀՅԴ Լիբանանի կենտրոնական կոմիտեի անդամների հետ
-
13:23
Կապանում Իրանի հյուպատոսությունը տարբեր ոլորտներում նոր համագործակցությունների հնարավորություն կստեղծի. դեսպան
-
12:58
Ալեն Սիմոնյանն ընդունել է Չեռնոգորիայի նախագահ Միլո Ջուկանովիչի գլխավորած պատվիրակությանը
-
12:18
Արցախի ԱԺ նախագահի գլխավորած պատվիրակությունը Անթիլիասում հանդիպել է Արամ Ա․ Վեհափառ Հայրապետի հետ
-
12:13
Պաշտոնական այցով Հայաստան է ժամանել Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոն
-
11:38
Փաշինյանն ընդունել է ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանին
-
11:28
Մայիսի 30-ին տեղի կունենա «Շուշի. ԱմԷն» վավերագրական ֆիլմի պրեմիերան
-
11:15
Վարչապետը շնորհավորական ուղերձ է հղել Ուրուգվայի նախագահին
-
10:49
Արգելվել է պրիմատների և կրծողների կարգին պատկանող կենդանատեսակների ներմուծումը. ՍԱՏՄ
-
10:01
ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի են
-
09:46
Վահագն Խաչատուրյանը Դավոսի Համաշխարհային տնտեսական համաժողովի շրջանակում մի շարք հանդիպումներ է ունեցել
-
01:42
Մոսկվան զգուշացնում է Արևմուտքին. Լավրովը` Ուկրաինային վտանգավոր զենք մատակարարելու մասին
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
20:35
«Դիմադրություն» շարժման հանրահավաքը Ֆրանսիայի հրապարակում (ուղիղ)
-
19:06
Փաշինյանը Զարեհ Սինանյանին գործուղում է Լիբանան, Սիրիա և Իրան
-
09:35
Կիրագործվե՞ն այս անգամ Իրանի հետ ծրագրերը
-
16:57
Բայդենը խոստացել է, բարեփոխումներ է նախապատրաստել Մեքսիկայից այցելուներին քաղաքացիության տրամադրման մասով
-
13:01
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը վարակվել է կորոնավիրուսով
-
09:04
Բաքուն պետք է կոնկրետացնի՝ որ տարածքներն է տեսնում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մեջ․ Արմեն Գրիգորյանը՝ Հաջիևին
-
19:09
Հղի կնոջը վրաերթի ենթարկած ավտոմեքենայի վարորդը պարտավոր էր կանգնել և օգնություն ցույց տալ. ՄԻՊ
-
18:23
Լևոն Արոնյանը վստահեցրել է, որ Հայաստանում իրավիճակի փոփոխման պարագայում, վերադառնալու է մեր կազմ․ Սերժ Սարգսյան
-
13:21
Տավուշի 7 գյուղերն ու Տիգրանաշենը եղել են Խորհրդային Հայաստանի անբաժան մասը, դրանք պատմական հայկական հողեր են. Թաթոյան
-
21:14
Մայիսի 1-ին լինելու է հատման կետը, և մենք բոլորս իրար հետ շարունակելու ենք մեր պայքարը․ ընդդիմությունը հստակ ծրագիր ունի․ Արթուր Վանեցյան
Խոնավություն՝ 18%
Քամի՝ 1,54 կմ/ժ