Եվրամիությունը նոր փուլ է թևակոխում՝ առանց Մեծ Բրիտանիայի

• 01.02.2020, 15:14
• Աննա Կարապետյան
•  Եվրոպա,  Աշխարհ

GETTY IMAGES

Այսօրվանից Մեծ Բրիտանիան պաշտոնապես Եվրամիության անդամ չէ: Արդեն իջեցվել են Միացյալ Թագավորության դրոշները եվրոպական կառույցների պաշտոնական գրասենյակների շենքերից: Չորս տարի տևած երկար գործընթացը հասնում է իր վերջնակետին: Ի՞նչ պայմաններով է տեղի ունենում ապահարզանը, և ի՞նչ կփոխվի:

Եվրախորհրդարանում արդեն իսկ հրաժեշտ են տվել բրիտանացի պատգամավորներին: Այսուհետ Եվրախորհրդարանը կազմված կլինի ոչ թե 751, այլ 705 պատգամավորից: Բրիտանացի պատգամավորների հեռանալը փոխում է նաև քաղաքական ուժերի հարաբերակցությունը, հատկապես ամրապնդվում են Եվրապական ժողովրդական կուսակցության (ԵԺԿ) դիրքերը, որի կազմում բրիտանացիներ չկային: Զգալիորեն փոքրանում է եվրահոռետեսների քանակը:

Մինչև դեկտեմբերի 31-ն անցումային շրջան է սահմանվել, որն, ի դեպ, չի կարող երկարաձգվել: Այդ ընթացքում Մեծ Բրիտանիան կշարունակի դե-ֆակտո ԵՄ անդամ լինել, սակայն չի մասնակցի որոշումների կայացման գործընթացին: Այդ ընթացքում Մեծ Բրիտանիան և Եվրամիությունը պիտի բանակցություններ վարեն առևտրային համաձայնագրի շուրջ:

Եվրամիությունը տրամադրված է սերտ համագործակցություն պահպանել Լոնդոնի հետ, սակայն հարաբերություններն էլ առաջվանը չեն լինի: «Մենք հնարավորինս լավ հարաբերություններ կպահպանենք Մեծ Բրիտանիայի հետ, սակայն դրանք այնքան սերտ չեն լինի, ինչպես ԵՄ-ին անդամակցության ժամանակ էր»,- հայտարարել է Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա Ֆոն Դեր Լյայենը:

Բանակցությունները խոստանում են բավական բարդ լինել, քանի որ Մեծ Բրիտանիան իր տնտեսական քաղաքականությամբ ձգտելու է մրցակցել Եվրամիության հետ: Բրյուսելն, իր հերթին, չպետք է այնպիսի պայմաններ առաջարկի Լոնդոնին, որոնք գրավիչ կլինեն նաև ԵՄ մյուս անդամների համար և կմեծացնեն Բրիտանիայի օրինակին հետևելու ձգտումը:

Ի՞նչ պայմաններով հաջողվեց կնքել BREXIT-ի համաձայնագիրը.

• Պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց խուսափել Իռլանդիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի միջև կոշտ սահմանից և բավարարվել մաքսային ստուգումներով: Հյուսիսային Իռալանդիան կմնա ԵՄ միասնական շուկայում և, միաժամանակ, կմնա Միացյալ Թագավորության մաքսային տարածքում: Նախնական տարբերակում քննարկվում էր backstop-ի տարբերակը, որը թույլ էր տալու Հյուսիսային Իռլանդիային մնալ ԵՄ մաքսային գոտում, սակայն Բրիտանիայի խորհրդարանը կտրականապես մերժեց այդ տարբերակը: Այժմ հատուկ մաքսային կարգ է հաստատվել Հյուսիսային Իռլանդիա մուտք գործող ապրանքների համար՝ կախված նրանից՝ դրանք անցնելու են ԵՄ շուկա, թե մնալու են Հյուսիսային Իռլանդիայում:

• Մեծ Բրիտանիան և ԵՄ-ն կպահպանեն առանց վիզաների ռեժիմը, սակայն ԵՄ անդամ երկրների քաղաքացիներն առանց խոչընդոտների Բրիտանիայում մշտական բնակություն հաստատել կկարողանան միայն մինչև 2020թ. ավարտը, այնուհետև պայմանները նորեկների համար փոխվելու են, բոլոր «միգրանտների» համար գործելու է նույն համակարգը:

• Մեծ Բրիտանիան 33 մլրդ ֆունտ կվճարի Եվրամիությանը:

Ըստ էության, այսօր պատմության նոր էջ է սկսվում Եվրամիության կյանքում, որը շատերի կողմից ընկալվում է որպես կոնսոլիդացիայի դրդող մարտահրավեր: Իսկ Մեծ Բրիտանիայի հետ դեռ երկար բանակցությունների գործընթաց է սպասվում. այս պահին անորոշություններն ու բաց մնացած հարցերն ավելի շատ են, քան լուծվածները: Բրիտանիայում BREXIT-ի հետ կապված հանրային տրամադրությունները շատ տարբեր են՝ ուրախությունից մինչև տխրություն:

Մոտ ապագայում նոր թափ կարող են ստանալ նաև Շոտլանդիայում և Հյուսիսային Իռլանդիայում տիրող անջատողական տրամադրությունները: Շոտլանդիայի վարչապետն արդեն իսկ հայտարարել  է 2020 թ-ին անկախության նոր հանրաքվե անցկացնելու մտադրության մասին: