Իրանն ստանձնել է տարածաշրջանային երկրների միջև կապող օղակի դերը

Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի տարածաշրջանային այցը, որը ընթացքում նա այցելեց Ռուսաստան, Ադրբեջան, Հայաստան, Վրաստան և Թուրքիա, կոչված էր ապահովել Իրանի առավել ներգրավվածությունը Արցախյան վերջին պատերազմի արդյունքում տարածաշրջանում տեղի ունեցող վերաձևավորումներին:
Տարածաշրջանում նոր տնտեսական և քաղաքական կապերի ստեղծման հարցում Իրանը փորձում է ստանձնել տարածաշրջանային երկրների միջև կապող օղակի դերը: Թեհրանը բավականին լավ հարաբերություններ ունի երկրներից յուրաքանչյուրի հետ և կարող է էական դերակատարում ունենալ «3+3» ձևաչափով համագործակցության կյանքի կոչման հարցում, որը նախատեսում է Հարավային Կովկոսի երեք երկների և Ռուսաստանի, Թուրքիայի ու Իրանի միջև համագործակցության հաստատում՝ ելնելով տարածաշրջանում առկա իրողություններից և սպասվող ապաշրջափակման գործընթացից:
Զարիֆի այցի հիմնական նպատակների շարքում, ըստ էության, առանցքային էր այս վեցնյակի դիրքորոշումների մոտարկումը: Ռուսաստանը, Թուրքիան և Ադրբեջանը ընդհանուր առմամբ կողմ են նման ձևաչափում համագործակցությանը, սակայն այսօր Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խնդիրները դժվար է անվանել կարգավորված, Թուրքիան Հայաստանի նկատմամբ վարում է թշնամական քաղաքականություն՝ հարաբերությունների համար սահմանելով մի շարք նախապայմաններ, լուրջ խնդիրներ կան նաև Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև: Ուստի, չնայած նոյեմբերի 9-ի համատեղ հայտարարությամբ ստեղծված հնարավորություններին, առաջակվող, այսպես կոչված, Կովկասյան պլատֆորմը կյանքի կոչելը բավականին բարդ է լինելու:
Նշենք, որ Հայաստանի դիրքորոշումն այս կապակցությամբ անհասկանալի է: Ընդհանուր առմամբ, տպավորություն է, որ գործող իշխանությունը ստեղծված իրավիճակում ոչ թե փորձում է Հայաստանի պետական շահերի տեսանկյունից առավելագույնս ստանալ, այլ համաձայնում է այն ամենին, ինչն իրեն առաջարկվում է կամ իրենից պահանջվում է:
Ինչ վերաբերում է Վրաստանին, ապա նախաձեռնությունն արդեն քննադատության է արժանացել ադ երկրում: Թբիլիսին հայտարարել է, որ իրենք չեն պատրաստվում քննարկել Ռուսաստանի հետ որևէ պլատֆորմում համագործակցությանը վերաբերող հարցեր և առաջարկում են համագործակցությունը դիտարկել «3+1» ձևաչափում՝ Հարավային Կովկասի երկրների և Իրանի միջև:
Նշենք, որ տարածաշրջանում առաջացած տնտեսական հնարավորությունները իրացնելու ուղղությամբ այդ թվում նաև Իրանը, որի տնտեսությունը պատժամիջոցների հետևանքով չի կարողանում իրացնել ունեցած ողջ պոտենցիալը, ակտիվ աշխատում է ոչ միայն բազմակողմ ձևաչափեր ստեղծելու ուղղությամբ, այլև երկկողմ ձևաչափերում: Իրանն արդեն բավականին մեծ հետաքրքրություն է ցուցաբերում Լեռնային Ղարաբաղի՝ Ադրբեջանին անցած տարածքների վերականգման գործընթացին ներգրավվելու հարցում և փորձում են այս հարցում պայմանավորվածություններ ձեռք բերել Ադրբեջանի հետ: Ընդհանուր առմամբ, Իրանը հստակ ցույց է տալիս Ադրբեջանի հետ համագործակցության կարևորությունն իր համար: Բաքվում Զարիֆը շնոհրավորեց «Ադրբեջանին իր տարածքներն ազատագրելու համար», իսկ շրջայցը, որը նա սկսել էր Բաքվից, ավատեց Նախիջևանում՝ ցույց տալով այսօր տարածաշրջանում իր առաջնահերթությունները:
Սակայն ինչպես մյուս երկրների դեպքում, Իրանի համար ևս ստեղծված նոր իրողությունները միայն հնարավորություններ չէ, որ ստեղծում են: Լեռնային Ղարաբաղում հրադադարից հետո Իրանն առերեսվել է Թուրքիայի տարածաշրջանային դերի և իր սահմանների մոտ թուրքական ռազմական ներկայության մեծացման, պանթյուրքական տրամադրությունների աճի, գազի շուկայում մրցակցության մեծացման, իր սահմանների մոտ ահաբեկիչների առկայության և դրանից բխող մարտահրավերների, Իսրայելի և Ադրբեջանի բավականին սերտացած հարաբերությունների հետ:
Այս համատեքստում պետք է նայել նաև Երևանում Իրանի ԱԳ նախարարի հայտարարությունն այն մասին, որ Իրանի համար Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը կարմիր գիծ է: Չնայած Հայաստանի գործող իշխանությունը փորձում է հասարակության գլխի տակ փափուկ բարձ դնել՝ ասելով, որ իբր սյունիքում տարածքներ զիջելը բարձրացնում է մեր անվտանգությունը կամ էլ Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները Նախիջևանին կապող ճանապարհները մեզ համար որևէ մարտահրավեր չեն պարունակում, սակայն Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից Հայաստանի հարավի նկատմամբ պանթյուրքական նկրտումները ակնհայտ են, ընդ որում այն աստիճան, որ Իրանն ԱԳ նախարարի մակարդակով ստիպված է անդրադառնալ այդ հարցին, քանի որ դա լուրջ մարտահրավեր է իր Իրանի տարածաշրջանային ազդեցության համար:
-
19:50
Իրաքում փակ դռների հետևում կայացել է Հռոմի պապի և այաթոլլահ Ալի Սիստանիի հանդիպումը
-
19:13
Որոնողական աշխատանքների արդյունքում հայտնաբերվել է ևս 2 զինծառայողի աճյուն. Արցախի ԱԻՊԾ
-
18:48
Նախագահը «Հայրենիքի փրկության շարժման» ղեկավարների հետ հանդիպում է խնդրել. Իշխան Սաղաթելյան
-
18:42
Մարտի 5-ին և 6-ին հայ-ադրբեջանական շփման գծի ամբողջ երկայնքով սահմանային միջադեպեր չեն արձանագրվել. ՊՆ
-
17:13
ԱՀԿ-ն դեռ խորհուրդ չի տալիս օգտագործել ճանապարհորդների համար «իմունային անձնագրեր»
-
16:47
Օնիկ Գասպարյանին աջակցության ակցիայի մասնակիցները երթով միացան ընդդիմության հանրահավաքին
-
16:39
ԱՆ-ի կողմից սահմանափակումները հանելուց հետո մանկապարտեզները կընդունեն մոտ 7000 երեխայի. Հայկ Մարության
-
15:39
Հայաստանում օդի ջերմաստիճանը մարտի 8-ի ցերեկը կնվազի 5-7 աստիճանով
-
15:09
Արցախում ստացիոնար բուժում է ստանում կորոնավիրուսով վարակված 5 հիվանդ
-
14:33
ԱԳ նախարար Արա Այվազյանի հեռախոսազրույցը Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի հետ
-
13:06
Լեռնային Ղարաբաղում հրադադարը պահպանվում է շփման գծի ողջ երկայնքով. ՌԴ ՊՆ
-
12:13
Սյունիքի մարզում պետք է ստեղծվի անվտանգության ապառազմականացված գոտի` բնակիչների իրավունքների երաշխավորման նպատակով․ ՄԻՊ
-
11:47
Բայդենը երկարացրել է Իրանի դեմ պատժամիջոցները
-
11:00
Հայաստանում կորոնավիրուսի հաստատված դեպքերի թիվը հասել է 174257-ի
-
09:25
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ
-
08:45
Մարկոս Պիզելլին՝ Հարավային Ամերիկայում ՀՖՖ դեսպան
-
07:38
Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հետ
-
21:22
Ո՞վ էր կործանված ուղղաթիռի թուրք գեներալը և ի՞նչ կապ ուներ Արցախում կիրառված Bayraktar-ների հետ
-
21:03
Սերժ Սարգսյանը «Եռաբլուր» պանթեոնում հարգանքի տուրք է մատուցել Վազգեն Սարգսյանի հիշատակին
-
20:38
Վատիկանը կարևորում է Ռուսաստանի դերը Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործում
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
18:35
«Ամենաթափանցիկ» իշխանությունը փորձում է հանրությունից հնարավորիս գաղտնի պահել Սյունիքում տեղի ունեցող մտահոգիչ զարգացումները
-
16:26
ՀՀ-ԵՄ համաձայնագրի վավերացման ավարտը քաղաքական տեսանկյունից այսօր ոչինչ չի փոխում
-
17:25
Հայաստանը պետք է զերծ մնա ՌԴ-ԱՄՆ շահերի հակադրումից դիվիդենտներ քաղելու գայթակղությունից
-
16:51
Երկրագունդ. ԱՄՆ արտաքին քաղաքական գերակայություններն ու մեր տարածաշրջանը
-
18:05
Ի՞նչ է հակամենաշնորհային կոմպլաենսը և ի՞նչի մասին է ՀՀ ՄԻՊ նախաձեռնությունը
-
16:14
Թուրքիան սիրախաղ է սկսել ԱՄՆ-ի հետ. արտաքին քաղաքականության իրակա՞ն փոփոխություն, թե՞ իմիտացիա
-
15:05
Սերժ Սարգսյանի թողած իրական «ժառանգությունը»
-
18:31
Տնտեսություն. Եվրապարտատոմսերի թողարկում, գնաճ, մակրոտնտեսական վիճակ
-
20:10
Հակաթուրքական «Ֆիլիայի ֆորում». Ի՞նչ է այն և ինչո՞ւ Հայաստանը չմասնակցեց այդ համաժողովին
-
16:03
Վաշինգտոնն ու Թեհրանը նշել են միջուկային գործարքին վերադառնալու պայմանները. կողմերը փորձում են պահել դեմքը
Խոնավություն՝ 53%
Քամի՝ 4 կմ/ժ