Իրանն ստանձնել է տարածաշրջանային երկրների միջև կապող օղակի դերը

Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի տարածաշրջանային այցը, որը ընթացքում նա այցելեց Ռուսաստան, Ադրբեջան, Հայաստան, Վրաստան և Թուրքիա, կոչված էր ապահովել Իրանի առավել ներգրավվածությունը Արցախյան վերջին պատերազմի արդյունքում տարածաշրջանում տեղի ունեցող վերաձևավորումներին:
Տարածաշրջանում նոր տնտեսական և քաղաքական կապերի ստեղծման հարցում Իրանը փորձում է ստանձնել տարածաշրջանային երկրների միջև կապող օղակի դերը: Թեհրանը բավականին լավ հարաբերություններ ունի երկրներից յուրաքանչյուրի հետ և կարող է էական դերակատարում ունենալ «3+3» ձևաչափով համագործակցության կյանքի կոչման հարցում, որը նախատեսում է Հարավային Կովկոսի երեք երկների և Ռուսաստանի, Թուրքիայի ու Իրանի միջև համագործակցության հաստատում՝ ելնելով տարածաշրջանում առկա իրողություններից և սպասվող ապաշրջափակման գործընթացից:
Զարիֆի այցի հիմնական նպատակների շարքում, ըստ էության, առանցքային էր այս վեցնյակի դիրքորոշումների մոտարկումը: Ռուսաստանը, Թուրքիան և Ադրբեջանը ընդհանուր առմամբ կողմ են նման ձևաչափում համագործակցությանը, սակայն այսօր Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խնդիրները դժվար է անվանել կարգավորված, Թուրքիան Հայաստանի նկատմամբ վարում է թշնամական քաղաքականություն՝ հարաբերությունների համար սահմանելով մի շարք նախապայմաններ, լուրջ խնդիրներ կան նաև Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև: Ուստի, չնայած նոյեմբերի 9-ի համատեղ հայտարարությամբ ստեղծված հնարավորություններին, առաջակվող, այսպես կոչված, Կովկասյան պլատֆորմը կյանքի կոչելը բավականին բարդ է լինելու:
Նշենք, որ Հայաստանի դիրքորոշումն այս կապակցությամբ անհասկանալի է: Ընդհանուր առմամբ, տպավորություն է, որ գործող իշխանությունը ստեղծված իրավիճակում ոչ թե փորձում է Հայաստանի պետական շահերի տեսանկյունից առավելագույնս ստանալ, այլ համաձայնում է այն ամենին, ինչն իրեն առաջարկվում է կամ իրենից պահանջվում է:
Ինչ վերաբերում է Վրաստանին, ապա նախաձեռնությունն արդեն քննադատության է արժանացել ադ երկրում: Թբիլիսին հայտարարել է, որ իրենք չեն պատրաստվում քննարկել Ռուսաստանի հետ որևէ պլատֆորմում համագործակցությանը վերաբերող հարցեր և առաջարկում են համագործակցությունը դիտարկել «3+1» ձևաչափում՝ Հարավային Կովկասի երկրների և Իրանի միջև:
Նշենք, որ տարածաշրջանում առաջացած տնտեսական հնարավորությունները իրացնելու ուղղությամբ այդ թվում նաև Իրանը, որի տնտեսությունը պատժամիջոցների հետևանքով չի կարողանում իրացնել ունեցած ողջ պոտենցիալը, ակտիվ աշխատում է ոչ միայն բազմակողմ ձևաչափեր ստեղծելու ուղղությամբ, այլև երկկողմ ձևաչափերում: Իրանն արդեն բավականին մեծ հետաքրքրություն է ցուցաբերում Լեռնային Ղարաբաղի՝ Ադրբեջանին անցած տարածքների վերականգման գործընթացին ներգրավվելու հարցում և փորձում են այս հարցում պայմանավորվածություններ ձեռք բերել Ադրբեջանի հետ: Ընդհանուր առմամբ, Իրանը հստակ ցույց է տալիս Ադրբեջանի հետ համագործակցության կարևորությունն իր համար: Բաքվում Զարիֆը շնոհրավորեց «Ադրբեջանին իր տարածքներն ազատագրելու համար», իսկ շրջայցը, որը նա սկսել էր Բաքվից, ավատեց Նախիջևանում՝ ցույց տալով այսօր տարածաշրջանում իր առաջնահերթությունները:
Սակայն ինչպես մյուս երկրների դեպքում, Իրանի համար ևս ստեղծված նոր իրողությունները միայն հնարավորություններ չէ, որ ստեղծում են: Լեռնային Ղարաբաղում հրադադարից հետո Իրանն առերեսվել է Թուրքիայի տարածաշրջանային դերի և իր սահմանների մոտ թուրքական ռազմական ներկայության մեծացման, պանթյուրքական տրամադրությունների աճի, գազի շուկայում մրցակցության մեծացման, իր սահմանների մոտ ահաբեկիչների առկայության և դրանից բխող մարտահրավերների, Իսրայելի և Ադրբեջանի բավականին սերտացած հարաբերությունների հետ:
Այս համատեքստում պետք է նայել նաև Երևանում Իրանի ԱԳ նախարարի հայտարարությունն այն մասին, որ Իրանի համար Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը կարմիր գիծ է: Չնայած Հայաստանի գործող իշխանությունը փորձում է հասարակության գլխի տակ փափուկ բարձ դնել՝ ասելով, որ իբր սյունիքում տարածքներ զիջելը բարձրացնում է մեր անվտանգությունը կամ էլ Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները Նախիջևանին կապող ճանապարհները մեզ համար որևէ մարտահրավեր չեն պարունակում, սակայն Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից Հայաստանի հարավի նկատմամբ պանթյուրքական նկրտումները ակնհայտ են, ընդ որում այն աստիճան, որ Իրանն ԱԳ նախարարի մակարդակով ստիպված է անդրադառնալ այդ հարցին, քանի որ դա լուրջ մարտահրավեր է իր Իրանի տարածաշրջանային ազդեցության համար:
-
10:12
Հայաստանի Հանրապետություն կժամանի Հնդկաստանի ԱԳՆ Արևմտյան ուղղության քարտուղարը
-
09:27
Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը մանրամասներ է ներկայացրել Արցախում փաստահավաք առաքելությունից
-
09:24
Պապիկյանին պարտված ադրբեջանցուն որակազրկել են ՀՀ օրհներգի ժամանակ հարթակից իջնելու համար
-
07:32
Երիտասարդական ԵԱ. Հայկ Պապիկյանը և Մուշեղ Մկրտչյանը՝ ոսկե մեդալակիրներ
-
01:31
Համբուրգի իշխանությունները չեն բացառել գազի դեֆիցիտի դեպքում տաք ջրի մատակարարման սահմանափակումը
-
01:31
Ուզբեկստանի նախագահը պարետային ժամ է սահմանել Կարակալպակստանում
-
23:57
Տղերքը գիտեն ինչի համար են այս պահին անազատության մեջ. Սաղաթելյան
-
23:52
Փաշինյանի որոշմամբ հաստատվել է Հայ-ռուսական միջպետական հանձնաժողովի հայկական մասի կազմը
-
22:48
Լուկաշենկոն հայտնել է, որ Ուկրաինայի ԶՈՒ-ն փորձել է հարվածել Բելառուսի ռազմական օբյեկտներին
-
21:35
«Գազպրոմ»-ը Ուկրաինայի տարածքով գազ է մատակարարում Եվրոպային «Սուջա» գազաչափ կայանի միջոցով
-
19:59
Վարչապետի և արտախորհրդարանական քաղաքական ուժերի ղեկավարների մասնակցությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցական ժողովի հերթական նիստը
-
18:34
ՌԴ ՊՆ-ն հայտնել է ուկրաինական կողմի զգալի կորուստների մասին բոլոր ուղղություններով
-
16:32
Երևանը ռուսաստանցի զբոսաշրջիկների համար ամենանախընտրելի ուղղություններից մեկն է
-
14:44
Օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 3-5 աստիճանով
-
14:31
Իլոն Մասկը հանդիպել է Հռոմի պապին
-
13:15
Իսրայելը հրթիռային հարվածներ է հասցրել Սիրիային
-
13:09
Վճռաբեկ դատարանի նոր դատավորներ են նշանակվել
-
12:13
«Ես կվերադառնամ»․ 50 Cent-ը Երևանից լուսանկար է հրապարակել
-
12:07
Լարսը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար
-
12:02
Իրանում մեկ օրում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել. կան զոհեր
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
17:41
Ռուսական գազի էմբարգոն կկործանի Եվրոպայի տնտեսությունը. Հունգարիայի վարչապետ
-
17:41
Տեղի ունեցավ ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի նախագահությանը նվիրված նամականիշի մարման արարողությունը
-
19:16
ԱԱԾ-ն բացահայտել և կանխել է պետական դավաճանության դեպքեր
-
20:06
Արցախի նախագահը հանրային գործիչների և ՀԿ-ների ներկայացուցիչների հետ քննարկել է հանրային խորհրդի ձևավորման հարցեր
-
10:47
Քոթանջյանի ներդրումն անգնահատելի է հայ թատրոնի և կինոյի զարգացման գործում. Փաշինյանը ցավակցել է Ռաֆայել Քոթանջյանի մահվան կապակցությամբ
-
14:56
Վրաստանը ողջունում է ԵՄ աջակցությունն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության հաստատման հարցում. Զուրաբիշվիլի
-
18:42
«Ոսկե ծիրան»-ը «ԱՐՑԱԽ. չտեսնված հանրապետություն» խորագրով հատուկ ծրագիր կներկայացնի
-
18:33
Կհարկվե՞ն արդյոք մասնավոր տրանսֆերտները
-
19:49
Երկրները լինում են կա՛մ ինքնիշխան, կա՛մ գաղութ, միջանկյալ կարգավիճակ գոյություն չունի. Պուտին
-
15:37
Սերգեյ Լավրովը Մևլութ Չավուշօղլուի հետ կքննարկի նաև Լեռնային Ղարաբաղի հարցը․ Մարիա Զախարովա
Խոնավություն՝ 32%
Քամի՝ 1,03 կմ/ժ