Ավելի շատ խուճապ է առաջացնում ոչ թե բուն գնաճն, այլ այսպիսի իշխանություն ունենալն՝ իր մակերեսային պատկերացումներով

• 15.03.2021, 19:13
• Լիլիա Ամիրխանյան
•  «Հայացք» վերլուծական կենտրոն,  Հայաստան,  Վերլուծություն

Էկոնոմիկայի նախարարի հորդորը՝ խուճապի չմատնվել, ինչպես ինքն է ձևակերպում, «ինչ-որ մեկ ամսվա գնաճից», առաջացնում է մի շարք հարցեր ու մտահոգություններ առնվազն մի քանի հարթությունում:

Նախ, ազգային վիճակագրությունն է ֆիքսում գների հետ կապված բավական բացասական միտումներ, որոնք փաստում են՝ խոսքն ընդհանրապես ինչ-որ մեկ ամսվա գնաճի մասին չէ: Մասնավորապես, սպառողական գների 12-ամսյա աճը՝ 2021թ.-ի փետրվարի տվյալը 2020թ.-ին փետրվարի նկատմամբ, կազմել է 5,3 %: Ընդ որում սննդամթերքի գնաճը կազմել է 7,8 %, հագուստի և կոշիկի գնաճը կազմել է 5,2 %, առողջապահությանը՝ 5,6 %: Մեկ տարվա կտրվածքով առաջին անհրաժեշտությանն առնչվող ապրանքների և ծառայությունների այս մակարդակի գնաճը դժվար է պատկերացնելը մեկ ամսվա տրամաբանության ներքո և առավել ևս՝ ոչ միայն դժվար, այլև որևէ կերպ բարոյական չէ պատկերացնելը, թե ինչպես, օրինակ, թոշակառուն այս պայմաններում խուճապի չմատնվի:

Խնդիրն ավելի սուր է դառնում հատկապես նույն ժամանակահատվածի համար բնակչության եկամուտների նվազման ֆոնին: Կրկին միայն պաշտոնական տվյալներով մեկ տարվա ընթացքում միջին անվանական աշխատավարձը մեր երկրում նվազել է  3,8 %-ով, որից պետական ոլորտում անկումը կազմել է 0,1 %, ոչ պետականում՝ 5,4 %: Եթե այս ամենին հավելենք նաև հանգամանքը, որ մեր երկրում պաշտոնական տվյալներով միայն նախորդ տարվա ընթացքում 20 հազարին մոտ տնտեսվարող սուբյեկտներ են դադարեցրել իրենց գործունեությունը, իսկ դա նշանակում է գործազրկության կտրուկ աճ,  ապա եկամուտների հետ կապված վիճակն ավելի ակնհայտ է դառնում:

Էկոնոմիկայի նախարարի այդ հայտարարությունն, ամեն ինչից զատ, նաև ինքն իրեն հակասող է: Քերոբյանը մի կողմից խորհուրդ է տալիս խուճապի չմատնվել, մյուս կողմից պնդում, որ պետք է հասկանանք թանկացումների ֆունդամենտալ հիմքերը: Իսկ թանկացումների ֆունդամենտալ հիմքերն են դրամի շարունակական արժեզրկումը, տնտեսական հակաճգնաժամային քաղաքականության բացակայությունը, այսպիսով՝ անորոշության բարձր մակարդակ, քաղաքական տարատեսակ բացասական ազդակները բիզնեսին, ապրանքների ու ծառայությունների գնագոյացման համար որոշիչ համարվող գազի ու հոսանքի սակագների բարձրացումը և այլն: Այսինքն հենց միայն ֆունդամենտալ հիմքերը իրապես պատկերացնողները պիտի հասկանային, որ առնվազն մտահոգվելու շատ մեծ առիթ ունեն ու մարդկանց հանգստացնելու անհաջող փորձերի հեղինակներն առաջին անհանգստացնողները պիտի լինեն: Հայաստանի տնտեսական քաղաքականության պատասխանատուների նմանատիպ և հանրությանը հայտնի այլ մոտեցումները ստեղծում են մի իրավիճակ, երբ ավելի շատ խուճապ է առաջացնում ոչ թե բուն գնաճն, այլ այսպիսի իշխանություն ունենալն՝ իր մակերեսային պատկերացումներով: