Ռուսական ցուցանակները՝ որպես սպառնալիք Վրաստանի տրանզիտային պոտենցիալին

Հուլիսի 10-11-ին Հարավային Օսիայի սահմանների մոտ ռուս սահմանապահները տեղադրել են նոր սահմանային ցուցանակներ, ինչն առաջ է բերել բուռն արձագանք վրացական կողմի մոտ: Վրացական ղեկավարությունն, ըստ վարչապետ Ղարիբաշվիլիի, ձեռնարկել է բոլոր հնարավոր դիվանագիտական քայլերը միջադեպի հետ կապված, մասնավորապես՝ վրացական կողմը պատրաստվում է սահմանի տեղաշարժի հարցը բարձրացնել ՄԱԿ-ում, ԵԱՀԿ-ում և այլ միջազգային կառույցներում: Վրացական կողմն անգամ բողոքի նոտա է ներկայացրել Ռուսաստանին՝ Շվեյցարիայի միջնորդությամբ:
Հատկանշական է, որ վրացական ընդդիմությունը և հասարակական շրջանակները ևս սահմանային խնդրի հետ կապված բավական ակտիվացել են: Վրացական ընդդիմությունն իշխանություններից պահանջում է առավել գործնական և վճռական քայլեր, իսկ հասարակական տարբեր կազմակերպություններ հանդես են գալիս Ռուսաստանի հասցեին քննադատություն պարունակող համատեղ հայտարարություններով, բավական լուրջ արշավ է ծավալվել նաև Facebook սոցիալական ցանցում:
Թեև սահմանային ցուցանակների տեղափոխման, անգամ փշալարերի անցկացման աշխատանքներ նախկինում ևս կատարվել են, այնուամենայնիվ այս անգամ վրացական կողմի արձագանքն ակնհայտորեն ավելի բուռն է: Դա թերևս բացատրվում է մի քանի հանգամանքներով:
Նոր ցուցանակները հայտնվել են Գորիի շրջանի Ցիտելուբանի գյուղի և Ախալգորյան շրջանի Օրչոսանի գյուղի մոտ, ինչի արդյունքում նոր սահմանից այն կողմ է մնացել այդ շրջանով անցնող Բաքու-Սուփսա նավթամուղի մի հատված: 830 կմ երկարություն ունեցող նավթամուղը տարեկան շուրջ 31 մլն բարել ադրբեջանական նավթ է Վրաստանի տարածքով հասցնում մինչև Սևծովյան Սուփսա նավահանգիստ: Սահմանային ցուցանակների արդյունքում խողովակաշարի շուրջ 1605 մետրանոց հատվածը հայտնվել է Հարավային Օսիայի սահմանապահների վերահսկողության տակ, ինչը բավական լուրջ մարտահրավերներ է պարունակում դրա հետագա շահագործման հետ կապված: Ստեղծված իրավիճակը հարվածում է ինչպես Վրաստանի՝ որպես տրանզիտային երկրի հեղինակությանն, այնպես էլ երկրի էներգետիկ անվտանգությանը: Թերևս հենց այդ ռիսկերն են դրդել վրացական ղեկավարությանն արդեն իսկ մտածել «գերության մեջ հայտնված» խողովակաշարի հատվածի այլընտրանքային երթուղու կառուցման մասին: Հատկանշական է, որ հարավօսական իշխանությունները ևս հայտարարությամբ անդրադարձել են խողովակաշարի ճակատագրին և նշել, որ խողովակաշարի շահագործման հետ կապված որևէ խնդրի դեպքում դրա օպերատոր հանդիսացող British Petrolium ընկերությունը կարող է դիմել իրենց:
Վրացական բուռն արձագանքի մյուս հնարավոր պատճառն այն է, որ նոր սահմանագիծն ընդամենը 500 մետր հեռավորության վրա է գտնվում Վրաստանի Արևելք-Արևմուտք ավտոմայրուղուց, որով անցնում են ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային տրանզիտային մեծ հոսքեր: Անշուշտ, միջազգային տրանզիտային լուրջ հանգույց դառնալու հավակնություններ ունեցող երկրի համար նման զարգացումները բավական ռիսկային են և լրջորեն հարվածում են տվյալ երկրի վարկանիշին:
Վրացական կողմի կոշտ արձագանքն ունի նաև հումանիտար դրդապատճառներ: Ինչպես նախկինում, այնպես էլ այժմ սահմանային ցուցանակների տեղափոխման արդյունքում տեղի վրացական գյուղերի մի շարք բնակիչների հողատարածքներ մնացել են սահմանագծից այն կողմ: Իշխանությունները գիտակցում են, որ սեփական բնակիչներին, նրանց ունեցվածքը պաշտապանելու անկարողությունը բավական լուրջ իմիջային հարված է իրենց համար: Բացի այդ, չնայած Հարավային Օսիայի սահմանապահների հավաստիացումներին, թե գյուղացիները կարող են օգտվել սեփական հողատարածքերից, փորձը ցույց է տալիս, որ սահմանային ցուցանակների հայտնվելուն հաջորդում են սահմանի ամրացման՝ փշալարերի անցկացման աշխատանքները:
Բացի վրացական կողմի նման արձագանքի պատճառներից, բավական հետաքրքիր է հասկանալ նաև ռուսական կողմի՝ սահմանային ցուցանակներն առաջ տանելու որոշումը: Նախևառաջ նշենք, որ պաշտոնական Մոսկվան կտրականապես դեմ է այս հարցով ցանկացած քննադատության և պնդում է, որ սահմանային խնդիրների լուծման համար Վրաստանը պետք է կապ հաստատի ոչ թե Ռուսաստանի, այլ Հարավային Օսիայի հետ: Նման մոտեցումը լավ մտածված է, քանի որ ակնհայտ է, որ Վրաստանը, որը Հարավային Օսիան և Աբխազիան դեռևս համարում է իր անբաժան մաս, չի գնա նման քայլի:
Այն, որ հենց ռուսական կողմն է կանգնած այս ամենի հետևում վկայում է թեկուզև նախորդ տարի Ռուսաստանի և Հարավային Օսիայի միջև կնքված պայմանագիրը, որի համաձայն Ռուսաստանն իր վրա է վերցրել Հարավային Օսիայի անվտանգության ապահովման, այդ թվում՝ սահմանների պաշտպանության խնդիրը: Ինչ վերաբերում է ռուս սահմանապահներին նման հրաման տալու Մոսկվայի դրդապատճառներին, ապա այս առումով կարևոր ենք համարում դիտարկել վերջին մեկ ամսվա ընթացքում Վրաստանի կնքած երկու ռազմական պայմանագրերը:
Խոսքը մասնավորապես գնում է Ֆրանսիական ThalesRaytheonSystems (TRS) ընկերության և MBDA տիպի հրթիռներ արտադրող եվրոպական ընկերության հետ Վրաստանի կնքած պայմանագրերի մասին, որոնց արդյունքում Վրաստանը պետք է ստանա հակաօդային պաշտպանության ժամանակակից միջոցներ: Անշուշտ, ռուսական կողմը գիտակցում է, որ եվրոպական զենքն առաջին հերթին ուղղված է իր դեմ և, բնականաբար, չէր կարող որևէ կերպ չարձագանքել այդ ռազմական գործարքներին:
Բացի այդ, նման ռազմավարական առաջխաղացմամբ (Բաքու-Սուփսա նավթամուղի մի հատվածն իր վերահսկողության տակ վերցնելով և Արևելք-Արևմուք մայրուղու նկատմամբ կարևոր դիրք գրավելով) Ռուսաստանը մի կողմից փորձեց լուծել մարտավարական-տակտիկական խնդիր, մյուս կողմից՝ հստակ հաղորդագրություն ուղարկեց ինչպես վրացական իշխանություններին, այնպես էլ նրանց արևմտյան դաշնակիցներին, որ ներկա հակամարտության պայմաններում որևէ ստատուս-քվո երաշխավորված չէ:
այլ նյութեր այս թեմայով
- Վրաստանի ԱԳՆ-ն կոչ է արել ՌԴ-ին դուրս բերել զինված ուժերը երկրի «օկուպացված» տարածքներից «Օկուպացիայի 14-րդ տարելիցի դրությամբ Ռուսաստանն առաջվա պես չի իրագործում 2008 թվականի օգոստոսի 12-ի հրադադարի համաձայնագիրը,...
- Ռուսաստանի և Արևմուտքի հարաբերություններում «ձնհալ» է նկատվում Վերջին ամսվա ընթացքում Ռուսաստանի և Արևմուտքի հարաբերություններում որոշակի «ձնհալ» է նկատվում:
- Պատերազմից 11 տարի անց. Վրաստանի հայտարարությունների տողատակերը Դատապարտելի է վրացական էլիտայի հարաբերությունները Ռուսաստանի Դաշնության հետ:
- Լրագրողի ստեղծած սկանդալը ինչ-որ առումով հալեցրե՞ց տարիներով կարծրացրած վրաց-ռուսական սառույցը Վերջին շրջանում բավական անկանխատեսելի են զարգանում ռուս-վրացական հարաբերությունները:
- Մոսկվան չի խստացնի Վրաստանի դեմ սահմանափակումներն ընթացիկ իրադրության պահպանման դեպքում Վրաստանի նկատմամբ վերջին տարիների քաղաքականությունը համարվում է հաջող:
-
18:20
ՌԴ ԱԳՆ-ն սպասում է «Սուրմալուի» պայթյունի վերաբերյալ հրապարակման հետ կապված Երեւանին ուղարկված նոտայի պատասխանին
-
18:08
ՀՀ ԱԳ նախարարը հեռախոսազրույց է ունեցել Կիպրոսի ԱԳ նախարարի հետ
-
18:05
Չինաստանն ԱՄՆ-ից պահանջել է դադարեցնել բոլոր պաշտոնական շփումները Թայվանի հետ
-
17:15
Գուտերիշն այցելել է Լվովի համալսարան
-
17:00
Շվեդիան և Ֆինլանդիան չեն կատարել Թուրքիայի պահանջներն արտահանձնման հարցում
-
16:52
Խնդրում եմ զոհերի հարազատներին, անհետ կորածների ընտանքիներին փոխանցել մեր զորակցության խոսքերը. Ալեն Սիմոնյանը ցավակցական նամակներ է ստացել
-
16:00
Երևանում ԱՄԷ դեսպանությունը ցավակցություն է հայտնել «Սուրմալու»-ի ողբերգության կապակցությամբ
-
15:48
Կխստացվեն Երևանում փողոցային առևտրի դեմ պայքարի միջոցները
-
15:46
Կառավարությունը 757 մլն դրամ է հատկացրել սուբվենցիոն ծրագրերի իրականացման համար
-
15:45
ԱԱԾ-ն շրջանառության մեջ է դրել հայ-ադրբեջանական սահմանին անցակետեր ստեղծելու նախագիծ
-
15:34
Ահաբեկչական գործողության տրամաբանությունը բացառվում է, տեսնում եմ, որ ծուխ կա, փախնող մարդիկ կան. Փաշինյան
-
15:21
Եղանակը Հայաստանում. առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
15:00
Երուսաղեմի հայոց պատրիարքը ցավակցական ուղերձ է հղել «Սուրմալու»-ում տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով զոհվածների հարազատներին
-
14:31
Այս սգո օրերին ես միանում եմ ամբողջ հայությանը․ ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարը ցավակցություն է հայտնել
-
14:13
Կառավարության անդամները հարգանքի տուրք են մատուցել «Սուրմալու»-ի պայթյունի զոհերի հիաշատակին. անդրադարձ է կատարվել որոնողափրկարարական աշխատանքների ընթացքին
-
13:23
Իրան-Թուրքիա սահմանին գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Հայաստանում
-
13:22
Պայթյունի հետևանքով զոհվածների հոգիների խաղաղության համար Մայր Աթոռում հոգեհանգստյան արարողություն է կատարվել
-
13:14
Փաշինյանը երկու տարի անց հիշեց Բեյրութի պայթյունից հետո տված իր հանձնարարականի մասին
-
11:55
Ահաբեկչության վերաբերյալ որևէ փաստ չկա. ՔԿ նախագահը «Սուրմալու»-ի գործի մասին
-
11:11
Թուրքմենստանի նախագահը ցավակցական հեռագիր է հղել վարչապետ Փաշինյանին
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
16:54
Տնտեսությունը կախված է հանքարդյունաբերությունից
-
21:25
Օլիմպիադա․ Հայաստանի հավաքականը հաղթեց Մադագասկարի թիմին՝ 4:0
-
00:45
Աշխատում ենք դեէսկալացիայի ուղղությամբ․ Միշելը զրուցել է Փաշինյանի և Ալիևի հետ
-
10:28
Մոսկվան չի տեսել ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ օպերացիայի վերաբերյալ Երևանի առաջարկները․ Լավրով
-
10:51
Շփման գծի որոշ հատվածներում ադրբեջանական զինուժը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը․ Արցախի ՊՆ
-
11:00
Խաղաղապահների գործունեության վերաբերյալ առաջարկները հայկական կողմը ՌԴ ղեկավարությանն է փոխանցել 2021 թվականին․ ՀՀ ԱԳՆ
-
08:12
Ադրբեջանի ԶՈՒ-երը հրաձգային զենքից կրակ են բացել ԼՂ ԶՈՒ դիրքերի ուղղությամբ․ ՌԴ ՊՆ
-
14:08
Սեպտեմբերի 2-ին հրավիրում ենք համահայկական հանրահավաք․ Իշխան Սաղաթելյանը ներկայացրեց «Դիմադրություն» շարժման անելիքները
-
17:09
Ի՞նչ նպատակներ ունի Թուրքիան՝ ԲՐԻԿՍ-ի հետ կապված
-
11:57
Կան բոլոր հնարավորությունները փրկելու Արցախը․ Դավիթ Բաբայան
Խոնավություն՝ 8%
Քամի՝ 4,12 կմ/ժ