Իրան-ԱՄՆ. ճնշման քաղաքականության հնարավոր հետևանքները

Միացյալ Նահանգները մայիսի 2-ից չեղարկել է իրանական նավթ ներմուծող երկրներին տրված Իրանի դեմ նավթային պատժամիջոցներից բացառությունները: Այսուհետ եթե Չինաստանը, Հնդկաստանը, Ճապոնիան, Հարավային Կորեան և Թուրքիան շարունակեն նավթ գնել Իրանից, ԱՄՆ-ի վարչակազմը պատժամիջոցներ կսահմանի նրանց դեմ: ԱՄՆ կողմից արտոնություն ստացած մյուս երկրները` Հունաստանը, Իտալիան և Թայվանն, արդեն դադարեցրել են իրանական նավթի ներմուծումը:
Վաշինգտոնն իրանական նավթի խոշոր ներկրող այս երկրների համար նոյեմբերին արտոնություն էր սահմանել՝ պատժամիջոցներ կիրառելու հարցում բացառություն անելով, որպեսզի ժամանակ տա նրանց այլընտրանք գտնելու համար:
Միացյալ Նահանգները հույս ունի, Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցները խստացնելով, ստիպել վերջինիս վերադառնալ բանակցությունների սեղան և ընդունել ամերիկյան պայմանները, ինչպես նաև տնտեսական ճնշման միջոցով հասնել իրանական իշխանությունների տապալման:
Առաջինի հետ կապված հեռանկարներն այդքան էլ հուսադրող չեն. Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամմադ Զարիֆն արդեն հայտարարել է, որ, որպես հակաքայլ ամերիկյան պատժամիջոցներին, Իրանը դիտարկում է այդ թվում նաև Միջուկային զենքի չտարածման համաձայնագրից դուրս գալը: Մյուս պատասխան քայլը, որ դիտարկում են Իսլամական Հանրապետությունում, Օրմուզի ջրանցքը փակելն է: Նշենք, որ սա բավականին վտանագավոր սցենար է, քանի որ կարող է հանգեցնել կողմերի ռազմական առճակատման:
Չի բացառվում նաև, որ Իրանը դուրս գա 2015 թվականին կնքված միջուկային գործարքից: Փաստացի, եվրոպական գործընկերներն այս մեկ տարվա ընթացում արդյունավետ որևէ մեխանիզմ չեմ մշակել ամերիկյան պատժամիջոցների ազդեցությունն իրանական տնտեսության վրա մեղմելու համար: Պատժամիջոցների խստացումն Իրանի համար տնտեսական նոր դժվարություններ է ստեղծելու և իրանական իշխանությունները, այդ թվում հասարակական տրամադրությունների արդյունքում, կարող են դուրս գալ միջուկային գործարքից, ինչի մասին բազմիցս նախազգուշացրել են գործընկերներին:
Ինչ վերաբերում է տնտեսական դժվարություններ ստեղծելու միջոցով Իրանի իշխանությունների տապալման հնարավորությանը, չպետք է մոռանալ, որ Իրանը նման խիստ սահմանափակումների պայմաններում է արդեն տասնամյակներ, և իրանական իշխանությունները տնտեսությունը բավականին հարմարեցրել են այդ պայմաններին` այն դարձնելով, հիմնականում, ինքնաբավ: Անկասկած, պատժամիջոցների արդյունքում առաջացած դժվարությունները հասարակության շրջանում կմեծացնեն սոցիալ-տնտեսական դժգոհությունները, սակայն քիչ հավանական է, որ դա կհանգեցնի Իրանի վարչակարգի տապալմանը:
Ընդ որում, կարծես թե իրանական նավթի ամենամեծ ներկրողները` Չինաստանը և Հնդկաստանը, այդքան էլ համաձայն չեն ամերիկյան քաղաքականության հետ, և հնարավոր է, որ չերկնչեն ամերիկյան պատժամիջոցներից և մասնակիորեն շարունակեն իրանական նաթվի ներմուծումը: Նշենք, որ Թուրքիան ևս դեմ է հանդես գալիս ամերիկյան միակողման պատժամիջոցներին, սակայն դժվար է ասել` կշարունակի իրանական նավթի ներմուծումը, թե ոչ:
Նշենք, որ իրանական նավթի ներմուծման նկատմամբ ամերիկյան արգելքը դժվարություններ է ստեղծում ոչ միայն Իրանի և նրա հիմնական գործընկերների համար, այլ նաև նավթի համաշխարհային շուկայի: Թեև Սաուդյան Արաբիան և Արաբական Միացյալ Էմիրությունները համաձայնել են ավելացնել նավթի արդյունահանումը` շուկայում գնաճ թույլ չտալու համար, գործնականում դա կարող է դժվարություններ առաջացնել` հատկապես, որ նավթարդյունահանող երկու երկրում` Վենեսուելայում և Լիբիայում, իրավիճակը բավականին անկայուն է, և դա կարող է ազդել նավթի մատակարարումների վրա:
Իրանի նկատամաբ ամերիկյան այս քաղաքականությունը թեև լուրջ տարաձայնություններ է առաջացնում դաշնակիցների հետ ԱՄՆ հարաբերություններում, սակայն Թրամփը չի պատրաստվում հրաժարվել Իրանի նկատմամբ առավելագույն ճնշում գործադրելու քաղաքականությունից: Թրամփն Իրանի նկատամաբ ճնշումը մեծացնելու նպատակով նույնիսկ Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսն է ճանաչել ահաբեկչական: Սա պատմության մեջ առաջին դեպքն է, երբ որևէ երկրի զինված ուժեր ճանաչվում են ահաբեկչական: Ամերիկյան այս քայլին, իհարկե, արդեն հետևել է Իրանի արձագանքը. Թեհրանը ահաբեկչական է ճանաչել Ամերիկյան կենտրոնական հարմանատարությանը:
Այս ամենը դեռևս գործնականում որևէ դրսևորում չի ստացել, մասնավորապես ԻՀՊԿ կամ ԱՄՆ կենտրոական հրամանատարության հետ համագործակցող կառույցները, ուժերը չեն դիտարկվելու որպես ահաբեկչություն հովանավորողներ, սակայն առանց այդ էլ բավականի լարված իրանա-ամերիկյան հարաբերությունների վրա դա կունենա բացասական մեծ ազդեցություն:
Իրան-ԱՄՆ տարաձայնությունները, բնականաբար, չեն կարող չանդրադառնալ նաև Հայաստանի վրա: Նախկինում Հայաստանի նկատմամբ պատժամիջոցներ չեն կիրառվել իրանական նավթ-գազ գնելու համար, քանի որ դրանց ծավալներն Իրանի տնտեսության համար էական նշանակություն չեն կարող ունենալ, բացի այդ, ամերիկյան գործընկերներն ըմբռնումով են մոտեցել Հայաստանի համար Իրանի հետ հարաբերությունների կարևորությանը: Անհրաժեշտ է, որ ՀՀ իշխանություններն այս ուղղությամբ շարունակեն աշխատել ամերիկյան գործընկերների հետ:
այլ նյութեր այս թեմայով
- Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը մշակել է Իրանի հետ միջուկային գործարքին լիակատար վերադարձի պլան «Մեր դաշնակիցների և տարածաշրջանային գործընկերների հետ համակարգմամբ մենք մշակեցինք ԳՀՀՊ-ի իրականացմանը լիակատար...
- ՄԱԳԱՏԷ-ն մեկնաբանել է պարտավորություններից Իրանի աստիճանական հրաժարումը Իրանն աստիճանաբար և հետևողականորեն հրաժարվում է միջուկային ծրագրի վերաբերյալ իր ստանձնած տարբեր պարտավորություններից:
- Պուտինը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի նախագահի հետ Անդրադարձ է կատարվել նաև տարածաշրջանային կայունության և անվտանգության ապահովման հարցերին։
- Իրանը ՄԱԳԱՏԷ-ի երկու տեսախցիկներ Է անջատել իր միջուկային օբյեկտներից մեկում. ԶԼՄ Հունիսի 8-ին այդ մասին հայտնել Է IRIB հեռուստառադիոհաղորդումների կորպորացիան: Թե որ օբյեկտի մասին Է խոսքը, չի ճշտվում:...
- Իրանը սպասում է ԱՄՆ պատասխանին՝ միջուկային բանակցությունների հարցում Իրանի հետ միջուկային բանակցությունների գծով Եվրամիության համակարգող Էնրիկե Մորան անցած շաբաթ Թեհրանում երկօրյա...
-
12:29
Երևանում և մի շարք այլ մարզերում ցերեկային ժամերին օդի ջերմաստիճանը կհասնի +40․․․+42 -ի
-
12:16
Հայ հրաձիգները 1 ոսկե և 3 բրոնզե մեդալ են նվաճել գնդակային հրաձգության վազող թիրախ մրցաձևի աշխարհի առաջնությունում
-
12:03
Արցախում մասնակի զորահավաքով զինվորական ծառայության զորակոչվածները կզորացրվեն
-
11:28
Վարչապետը շնորհավորական ուղերձ է հղել Էկվադորի նախագահին
-
11:00
Հրադադարի պահպանման ռեժիմի էական խախտումներ և միջադեպեր չեն արձանագրվել. Արցախի ՊՆ
-
10:51
ԼԺՀ-ում հայտնել են, որ Ռուսաստանի կազմի մեջ մտնելու հանրաքվեն հնարավոր է միայն ԴԺՀ-ի ազատագրումից հետո
-
09:20
Հայաստանում նախատեսում են վրացական «Փոթի» նավահանգստից դեպի «Կովկաս» լաստանավային հաղորդակցություն գործարկել (Sputnik Արմենիա)
-
08:31
Արմեն Փամբուխչյանը օգոստոսի 17-20-ը կգործուղվի Ռուսաստանի Դաշնություն
-
00:23
Բայդենն ստորագրել է Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի՝ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու արձանագրությունները
-
23:02
ԼՂ-ում խաղաղապահ զորախմբի պատասխանատվության գոտում խախտումներ չեն արձանագրվել. ՌԴ ՊՆ
-
20:30
Հրամայական է համազգային համախմբումը՝ Հայաստան, Արցախ, Սփյուռք եռամիասնությամբ․ «Հայաստան» դաշինք
-
20:18
Ադրբեջանն Իրանի միջոցով Նախիջեւանի հետ կապի այլընտրանք ունի՝ Հայաստանի շրջանցմամբ. Բայրամով
-
18:20
Նոր միջանցքի գործարկմամբ Աղանուս համայնքի տարածքը դուրս կգա Ադրբեջանի վերահսկողությունից. Խանումյանը մանրամասներ է ներկայացրել
-
17:48
Եվրոպա այցելելը արտոնություն է, ոչ թե մարդու իրավունք. Էստոնիայի վարչապետը կոչ է արել` ռուսաստանցիներին զրկել ԵՄ այցելելու արտոնությունից
-
17:00
Բայդենն օգոստոսի 9-ին փաստաթղթեր կստորագրի ՆԱՏՕ-ին Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի անդամակցության վերաբերյալ
-
16:52
ՀՀ պաշտպանության նախարարն ընդունել է Բելառուսի Հանրապետության դեսպանին
-
16:38
Օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա. առաջիկա 5 օրվա եղանակի կանխատեսում
-
16:16
Իլհամ Ալիևը աշխատանքային այցով Թուրքիայում է
-
16:03
«Հարավկովկասյան երկաթուղի» ՓԲԸ գլխավոր տնօրենը «Համագործակցություն, փոխգործակցություն» մեդալով է պարգևատրել ԱԻ նախարարին
-
15:29
Վահագն Խաչատուրյանն Ազգային տոնի կապակցությամբ շնորհավորական ուղերձ է հղել Սինգապուրի նախագահին
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
10:45
Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորական նամակ է հղել Էմանուել Մակրոնին
-
16:54
Տնտեսությունը կախված է հանքարդյունաբերությունից
-
21:25
Օլիմպիադա․ Հայաստանի հավաքականը հաղթեց Մադագասկարի թիմին՝ 4:0
-
16:16
Հող հայրենին շեն պահելու լավագույն բանաձևը այն մշակելով ապրեցնելն է. Արցախի նախագահ (տեսանյութ)
-
00:45
Աշխատում ենք դեէսկալացիայի ուղղությամբ․ Միշելը զրուցել է Փաշինյանի և Ալիևի հետ
-
10:28
Մոսկվան չի տեսել ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ օպերացիայի վերաբերյալ Երևանի առաջարկները․ Լավրով
-
10:51
Շփման գծի որոշ հատվածներում ադրբեջանական զինուժը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը․ Արցախի ՊՆ
-
20:38
Խաչիկ գյուղի բնակչին երեք ադրբեջանցիներ, նրա կամքին հակառակ, տեղափոխել են Նախիջևան, իսկ հետո վերադարձրել․ ՔԿ
-
18:11
Բայրամովի հետ հանդիպմանը Միրզոյանը վերահաստատել է՝ կարևոր է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության քաղաքական կարգավորումը․ ՀՀ ԱԳՆ
-
11:00
Խաղաղապահների գործունեության վերաբերյալ առաջարկները հայկական կողմը ՌԴ ղեկավարությանն է փոխանցել 2021 թվականին․ ՀՀ ԱԳՆ
Խոնավություն՝ 28%
Քամի՝ 2,57 կմ/ժ