ԱՄՆ-Չինաստան նոր առճակատում՝ ույղուրների հարցի շուրջ
ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն Սինցզյան-Ույղուրական ինքնավար մարզում ույղուրների դեմ Չինաստանի գործողությունները որակել է որպես «ցեղասպանություն» և «մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն»:
«Առկա փաստերը մանրակրկիտ ուսումնասիրելուց հետո ես եկա այն համոզման, որ առնվազն 2017 թվականի մարտից սկսած ՝ Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունը, Չինաստանի Կոմունիստական կուսակցության ղեկավարությամբ և վերահսկողությամբ, հանցագործություններ է իրականացրել մարդկության դեմ հիմնականում՝ Սինցզյան քաղաքում գտնվող մահմեդական ույղուրների և էթնիկ ու կրոնական փոքրամասնությունների այլ անդամների նկատմամբ…
Բացի այդ, առկա փաստերը մանրակրկիտ ուսումնասիրելուց հետո եկա այն եզրահանգման, որ ՉԺՀ-ն, ՉԿԿ-ի ղեկավարության և վերահսկողության ներքո, ցեղասպանություն է իրականացրել Սինցզյանում հիմնականում մահմեդական ույղուրների և էթնիկ և կրոնական փոքրամասնությունների այլ խմբերի նկատմամբ: Կարծում եմ, որ այս ցեղասպանությունը շարունակվում է, և որ մենք ականատես ենք լինում չինական կուսակցության կողմից ույղուրներին ոչնչացնելու համակարգված փորձին»,- նշել է Պոմպեոն իր տարածած հայտարարությունում:
Պոմպեոն հայտնել է, որ շարունակվող հանցագործությունները ներառում են.
- ավելի քան մեկ միլիոն ույղուրի կամայական բանտարկություն,
- հարկադիր ստերիլիզացում,
- ձերբակալվածների խոշտանգումներ,
- հարկադիր աշխատանք,
- դավանանքի, խոսքի ազատության և տեղաշարժի ազատության սահմանափակումներ:
Այս որոշմամբ, ԱՄՆ-ը փաստացի դարձավ առաջին երկիրը, որը Չինաստանի գործողություններն ույղուրների նկատմամբ որակեց որպես «ցեղասպանություն»: Սպիտակ տան բարձրաստիճան պաշտոնյաները հույս ունեն, որ մոտ ապագայում մյուս երկրները նույնպես կհետևեն ԱՄՆ-ի օրինակին:
Առաջին հայացքից հետաքրքրականն այն է, որ Պոմպեոն ույղուրների «ցեղասպանության» մասին հայտարարեց իր լիազորությունների ժամկետի ավարտից ընդամենը մեկ օր առաջ: Սակայն հարկ է նշել, որ ույղուրների հարցը մշտապես եղել է Թրամփի վարչակազմի օրակարգում: 2018թ.-ին Պոմպեոյի կողմից նախաձեռնված Կրոնական ազատության հարցերով նախարարական ամենամյա համաժողովի (Ministerial to Advance Religious Freedom) , ինչպես նաև 2019թ.-ին կրկին վերջինիս կողմից նախաձեռնված Միջազգային կրոնական ազատությունների դաշինք նախաձեռնության (International Religious Freedom Alliance) ընթացքում Չինաստանի ույղուրների խնդիրը եղել է օրակարգի կարևորագույն կետերից մեկը:
Ավելին, 2019թ.-ին Միացյալ Նահանգները «սև ցուցակում» ներառեց չինական 28 կազմակերպությունների, որոնք, ԱՄՆ Առևտրի նախարարության փոխանցմամբ, Չինաստանի Սինծյանի նահանգում ներգրավված են եղել ույղուրների իրավունքների ոտնահարմանն ուղղված գործողությունների մեջ:
Բացի այդ, 2020թ.-ի առաջին կեսին ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատն, այնուհետև՝ Սենատը հավանության արժանացրեց «Ույղուրների իրավունքների պաշտպանության ակտ 2020» օրենքը, որով դատապարտվում էր Չինաստանի կոմունիստական կուսակցությանը «համակենտրոնացման ճամբարների» համար և խորհուրդ էր տրվում ավելի կոշտ արձագանքել տարածաշրջանում ույղուրների, էթնիկ ղազախների և այլ մահմեդական փոքրամասնությունների նկատմամբ մարդու իրավունքների խախտումներին: Օրենքը ԱՄՆ արդեն նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից հաստատվել և ստորագրվել է նույն թվականի հունիս ամսին:
Նշենք, որ իսկզբանե օրենքի նախագծին իր աջակցությունն էր ցույց տալիս ավելի քան 50 սենատորներից բաղկացած երկկուսակցական կոալիցիան: Հատկանշականն այն է, որ այս օրենքի նախագիծը ներկայացվել էր Ֆլորիդա նահանգի հանրապետական սենատոր Մարկո Ռուբիոյի և Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի գլխավոր դեմոկրատ սենատոր Բոբ Մենենդեսի կողմից:
Հարկ է այստեղ նկատել, որ ույղուրների հարցում դեմոկրատների և հանրապետականների դիրքորոշումը նույնական է: Դրա վառ ապացույցը նաև այն է, որ ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Ջո Բայդենն իր նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ մեկ անգամ չէ, որ նշել է, որ «Չինաստանի կառավարության կողմից Սինցզյան հյուսիս-արևմուտքում գտնվող ույղուր մահմեդականների և այլ էթնիկ փոքրամասնությունների նկատմամբ բռնաճնշումները ոչ այլ ինչ է, քան «ցեղասպանություն»»:
Ինչ վերաբերվում է Չինաստանին, ապա նշենք, որ Չինաստանի իշխանություններն ամենայն խստությամբ քննադատում են Միացյալ Նահանգների մեղադրանքները՝ դրանք անհիմն համարելով: Մեկնաբանելով ԱՄՆ պետքարտուղարի հայտարարությունը՝ Չինաստանի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Հուա Չունին վերջինիս անվանել է «ծաղրածու»՝ նշելով, որ Պոմպեոյի մեկնաբանությունն «անհեթեթ ստի հերթական օրինակն է, և որ Չինաստանում ցեղասպանություն երբեք չի եղել և չի լինի»:
-
16:17
ՀԱՐԳԵԼԻ՛ ԸՆԹԵՐՑՈՂ
-
16:16
Հանրապետությունում առաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 8-10 աստիճանով
-
16:11
Հոկտեմբերի 7-ին ԱՊՀ-ի ոչ պաշտոնական գագաթնաժողով նախատեսված չէ. Պեսկով
-
16:10
Ադրբեջանի ԶՈՒ կրակի հետևանքով հայկական կողմում կան տուժածներ․ ՀՀ ՊՆ
-
16:00
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված առանց ուղեկցողի մնացած 20 երեխա և 216 տարեց գտնվում են ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության հոգածության ներքո
-
15:30
Իրանը կողմ է տարածաշրջանի համար շահավետ տրանսպորտային հաղորդակցությունների զարգացմանը, սակայն ոչ՝ միջազգային սահմանների փոփոխությանը
-
15:10
Պետք է միջոցներ ձեռնարկել Ադրբեջանի կողմից սպառնալիքները կասեցնելու համար. իսպանացի պատգամավորը Գորիսում է
-
14:54
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն կրակ է բացել Կութի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի անձնակազմի համար սնունդ տեղափոխող մեքենայի ուղղությամբ
-
14:46
Մեր երկրները միևնույն մարտահրավերներն ունեն. կիպրոսցի խորհրդարանականը՝ Ալեն Սիմոնյանին
-
12:00
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը կայցելի Հայաստան
-
11:30
Սամվել Շահրամանյանն ու մի խումբ պատասխանատուներ կմնան ԼՂ-ում՝ մինչև որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը
-
11:03
ՄԱԿ-ի առաքելությունը շատ, շատ, շատ օգտակար է Արցախի անապատում. Ժան-Քրիստոֆ Բյուսոն
-
10:43
Ադրբեջանի փոխվարչապետն այսօր կմեկնի Ստեփանակերտ
-
10:07
Սենատոր Գարի Փիթերսը ներկայացրել է օրինագիծ, որն արգելում է ԱՄՆ օգնությունն Ադրբեջանին
-
09:38
Խումբն Արցախում կմնա` մինչև զոհվածների աճյունների ու անհետ կորածների որոնողափրկարարական աշխատանքների ավարտը. Թադևոսյան
-
20:26
Ժամը 18։00-ի դրությամբ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված 100․480 անձ արդեն Հայաստանում է
-
19:54
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունն ապատեղեկատվություն է տարածել
-
15:25
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 7-10 աստիճանով, սպասվում է անձրև և ամպրոպ
-
13:16
Միացյալ Թագավորությունը 1 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ կհատկացնի՝ աջակցելու Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածներին
-
12:25
Հայաստան է ժամանել բռնի տեղահանված 100 հազար 417 արցախցի
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
Խոնավություն՝ 87%
Քամի՝ 2,57 կմ/ժ