Որքանո՞վ է ԿԲ-ի կողմից վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումն այս իրավիճակում արդյունավետ

Կենտրոնական բանկը փետրվարի 2-ին որոշեց բարձրացնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 0,25 տոկոսային կետով: Արդյունքում Հայաստանում սահմանվեց 5,5 տոկոս վերաֆինանսավորման տոկոսադրույք:
Հիշեցնենք, որ սա վերջին երկու ամիսների ընթացքում ԿԲ նմանատիպ երկրորդ գործողությունն է: Նախորդն արվեց 2020թ.-ին դեկտեմբերի 15-ին՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը բարձրացավ 1 %-ով:
Հաշվի առնելով հանգամանքը, որը ՀՀ Կենտրոնական բանկը որդեգրել է գնաճի կայուն մակարդակը պահելու քաղաքականությունն, ապա որպես այդ ուղղությամբ արվող գործողություն, ամենաընդունվածն աշխարհում՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, ինչ-որ իմաստով օրինաչափ գործողություն է: Բայց օրինաչափությանը զուգահեռ խիստ անհրաժեշտ է գնահատել այդ գործողության արդյունավետությունը, հատկապես հաշվի առնելով, որ գործ ունենք անգամ ճգնաժամի տեսանկյունից ոչ այնքան օրինաչափ իրավիճակի հետ:
Նախ հիշեցնենք, որ վերաֆինսավորան տոկոսադրույքն այն փողի գինն է, որը ԿԲ-ն ուղղում է առևտրային բանկերին՝ տնտեսությանն ու անհատներին հետագա վերավարկավորման նպատակով:
Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի տնտեսական էֆեկտը կայանում է հետևյալում. այն բարձրանալով, փաստացի թանկանում են տնտեսությունում շրջանառվող միջոցները, հետևաբար՝ նվազում է դրանց հասանելիությունը: Քիչ հասանելի միջոցները զսպում են տնտեսական գործընթացները: Օրինակ, քաղաքացիների համար վարկային միջոցների հասանելիության կրճատման արդյունքում նվազում է նրանց կողմից իրականացվող ծախսերը բարիքների կամ ծառայությունների ձեռքբերման համար: Արդյունքում, կրճատվում է վերջիններիս պահանջարկը, ինչը նվազեցնում է գները:
Այսօր փաստացի գործ ունենք ԿԲ-ի կողմից այս պրոցեսի իրականացման հետ, ինչի վերջնանպատակը գների աճը զսպելն է:
Երկու հանգամանքի վրա կարծում ենք արժե ուշադրություն դարձնել: Առաջինը գրեթե երկու ամսվա ընթացքում երկրորդ անգամ այս գործիքին դիմելու հանգամանքն է, որը զուգորդվում է գների կայունացման հետ կապված մեղմ ասած ոչ այնքան մխիթարական պատկերով: Հետևաբար գործիքի կիրառման արդյունավետությունը հարցականի ներքո է:
Մյուս կողմից ևս մեկ անգամ վերաֆինասնավորման տոկոսադրույքի գործիքով կարելի է զսպել շուկայական գործնթացներով պայմանավորված գների աճը, օրինակ՝ գների համաշխարհային աճի ազդեցությունը: Մինչդեռ մեզ մոտ ներկայիս գնաճի պատճառների թվում զուտ շուկայական գործոնները միակը չեն, կամ նույնիսկ՝ փոքր մասնաբաժին ունեն: Փոխարենը մեծ է այնպիսի գործոնների ազդեցությունն, ինչպիսին են գազի սակագնի թանկացումը, հոսանքի թանկացումը, որոնց ազդեցությունը փոքր չէ գների վրա: Գնաճի այսօրվա տեմպին մեծապես նպաստում է դրամի արժեզրկումն ու առհասարակ տնտեսությունում պահպանվող անորոշությունն ու բացասական սպասումները, բայց դրանք առանձին խնդիր են և դժվար թե նույն վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքով լուծվող:
Այս ամենը հաշվի առնելով, դժվար է սպասել, որ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի՝ այս կարճ ժամանակահատվածում ևս մեկ անգամ բարձրացումն առանձնապես լուրջ ազդեցություն կունենա գների աճի տեմպի վրա:
Փոխարենն այն հղի է տնտեսության համար առանց այդ էլ առկա խնդիրներն է՛լ ավելի խորացնելու վտանգով: Մասնավորապես, 2020թ.-ին տարեսկզբից երկու անգամ վերանայվեցին բյուջեի տարեկան սպասվող հարկային եկամուտները, ինչի արդյունքում, ելնելով տնտեսությունում ստեղծված իրավիճակից, սպասվող հարկային եկամուտների թիվը նվազեցվեց: Բայց անգամ այդ պարագայում հարկային եկամուտների հավաքագրումը խնդիրների առաջ կանգնեց՝ գրացելով բյուջետային ճեղք:
Իհարկե, ԿԲ-ն իրականացնում է իր ֆունկցիաները, բայց դրանք այսօր փաստացի ստեղծված տնտեսական իրավիճակի հետ, կարծես, գործնական առնչություններ քիչ ունեն:
Հասկանալի է, որ գնաճի պայմաններում ԿԲ-ի կողմից իր հիմնական գործիքների չկիրառումը պետք է ունենա հստակ հիմնավորում, որից բխում է պատասխանատվություն ստանձնելու խնդիրը: Մյուս կողմից այս գործիքակազմի չկիրառումն արդարացված լինելու համար պետք է ունենա երկընտրանք: Իսկ լավագույն երկընտրանքը ճգնաժամային կառավարման նորմալ տրամաբանության ներքո պետական կառույցների միջև արդյունավետ փոխգործակցությունն է:
Արդյո՞ք վերջին մեկ տարվա ընթացքում նման փոխգործակցության կամ առհասարակ ճգնաժամային կառավարման նշույլ անգամ նկատվել է մեզ մոտ: Կամ արդյո՞ք կարելի է պատերացնել, ԿԲ ղեկավարության ու, օրինակ, Էկոնոմիկայի նախարարի միջև փոխադարձ համագործակցություն, որի արդյունքում հնարավոր է գտնել ոչ օրինաչափ լուծումներ:
Մնում է միայն արձանագրել, որ Հայաստանի ավերված տնտեսությունում խիստ պահանջարկ ունեցող փողը թանկացավ ևս 0,25 տոկոսային կետով:
այլ նյութեր այս թեմայով
- «Ռոսատոմը» ներկայացրել է Հայաստանում միջուկային բնագավառի իրավասությունները Կայացել է 2022թ․ ապրիլի 19-ին ստորագրված Ռուս-հայկական համագործակցության համապարփակ ծրագիր էներգետիկ և ոչ էներգետիկ...
- 2022 թվականի հուլիսի 1-ից ուժի մեջ է մտնում «Անկանխիկ գործառնությունների մասին» ՀՀ օրենքը Ինչպես հայտնում են ՊԵԿ-ից, առաջացած օբյեկտիվ խնդիրների պարագայում (եթե այդպիսիք առաջանան), վարչարարություն չի...
- ԿԲ հայտարարությունը՝ «Անկանխիկ գործառնությունների մասին» օրենքն ուժի մեջ մտնելու վերաբերյալ Օրենքի համաձայն՝ 2022թ-ի հուլիսի 1-ից Հայաստանի Հանրապետության տարածքում 300 հազար ՀՀ դրամը գերազանցող օրենքով սահմանված...
- Ի՞նչ է ենթադրում դրամի վաճառքը Մոսկվայի բորսայում Միաժամանակ, չենք կարող շրջանցել որոշակի ռիսկերը: Դրանց թվում, առաջին հերթին, ինչ-որ փուլում արևմտյան ածանցյալ...
- ՀԱԷԿ-ը միացել է ՀՀ միասնական էներգահամակարգին ՀԱԷԿ-ի թիվ 2 էներգաբլոկի գործարկումը ՊՆՎ-2022-ի ծրագրով նախատեսված էր ս/թ հունիսի 27-ին, սակայն անձնակազմի արդյունավետ...
-
09:27
Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը մանրամասներ է ներկայացրել Արցախում փաստահավաք առաքելությունից
-
09:24
Պապիկյանին պարտված ադրբեջանցուն որակազրկել են ՀՀ օրհներգի ժամանակ հարթակից իջնելու համար
-
07:32
Երիտասարդական ԵԱ. Հայկ Պապիկյանը և Մուշեղ Մկրտչյանը՝ ոսկե մեդալակիրներ
-
01:31
Համբուրգի իշխանությունները չեն բացառել գազի դեֆիցիտի դեպքում տաք ջրի մատակարարման սահմանափակումը
-
01:31
Ուզբեկստանի նախագահը պարետային ժամ է սահմանել Կարակալպակստանում
-
23:57
Տղերքը գիտեն ինչի համար են այս պահին անազատության մեջ. Սաղաթելյան
-
23:52
Փաշինյանի որոշմամբ հաստատվել է Հայ-ռուսական միջպետական հանձնաժողովի հայկական մասի կազմը
-
22:48
Լուկաշենկոն հայտնել է, որ Ուկրաինայի ԶՈՒ-ն փորձել է հարվածել Բելառուսի ռազմական օբյեկտներին
-
21:35
«Գազպրոմ»-ը Ուկրաինայի տարածքով գազ է մատակարարում Եվրոպային «Սուջա» գազաչափ կայանի միջոցով
-
19:59
Վարչապետի և արտախորհրդարանական քաղաքական ուժերի ղեկավարների մասնակցությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցական ժողովի հերթական նիստը
-
18:34
ՌԴ ՊՆ-ն հայտնել է ուկրաինական կողմի զգալի կորուստների մասին բոլոր ուղղություններով
-
16:32
Երևանը ռուսաստանցի զբոսաշրջիկների համար ամենանախընտրելի ուղղություններից մեկն է
-
14:44
Օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 3-5 աստիճանով
-
14:31
Իլոն Մասկը հանդիպել է Հռոմի պապին
-
13:15
Իսրայելը հրթիռային հարվածներ է հասցրել Սիրիային
-
13:09
Վճռաբեկ դատարանի նոր դատավորներ են նշանակվել
-
12:13
«Ես կվերադառնամ»․ 50 Cent-ը Երևանից լուսանկար է հրապարակել
-
12:07
Լարսը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար
-
12:02
Իրանում մեկ օրում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել. կան զոհեր
-
11:45
ՀՀ ՏԿԵ նախարարը հետևել է Երևան-Երասխ-Գորիս-Մեղրի-Իրանի սահման ճանապարհին ընթացող աշխատանքներին
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
17:41
Ռուսական գազի էմբարգոն կկործանի Եվրոպայի տնտեսությունը. Հունգարիայի վարչապետ
-
17:41
Տեղի ունեցավ ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի նախագահությանը նվիրված նամականիշի մարման արարողությունը
-
19:16
ԱԱԾ-ն բացահայտել և կանխել է պետական դավաճանության դեպքեր
-
20:06
Արցախի նախագահը հանրային գործիչների և ՀԿ-ների ներկայացուցիչների հետ քննարկել է հանրային խորհրդի ձևավորման հարցեր
-
10:47
Քոթանջյանի ներդրումն անգնահատելի է հայ թատրոնի և կինոյի զարգացման գործում. Փաշինյանը ցավակցել է Ռաֆայել Քոթանջյանի մահվան կապակցությամբ
-
14:56
Վրաստանը ողջունում է ԵՄ աջակցությունն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության հաստատման հարցում. Զուրաբիշվիլի
-
18:42
«Ոսկե ծիրան»-ը «ԱՐՑԱԽ. չտեսնված հանրապետություն» խորագրով հատուկ ծրագիր կներկայացնի
-
18:33
Կհարկվե՞ն արդյոք մասնավոր տրանսֆերտները
-
19:49
Երկրները լինում են կա՛մ ինքնիշխան, կա՛մ գաղութ, միջանկյալ կարգավիճակ գոյություն չունի. Պուտին
-
15:37
Սերգեյ Լավրովը Մևլութ Չավուշօղլուի հետ կքննարկի նաև Լեռնային Ղարաբաղի հարցը․ Մարիա Զախարովա
Խոնավություն՝ 32%
Քամի՝ 1,03 կմ/ժ