Որքանո՞վ է ԿԲ-ի կողմից վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումն այս իրավիճակում արդյունավետ

Կենտրոնական բանկը փետրվարի 2-ին որոշեց բարձրացնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 0,25 տոկոսային կետով: Արդյունքում Հայաստանում սահմանվեց 5,5 տոկոս վերաֆինանսավորման տոկոսադրույք:
Հիշեցնենք, որ սա վերջին երկու ամիսների ընթացքում ԿԲ նմանատիպ երկրորդ գործողությունն է: Նախորդն արվեց 2020թ.-ին դեկտեմբերի 15-ին՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը բարձրացավ 1 %-ով:
Հաշվի առնելով հանգամանքը, որը ՀՀ Կենտրոնական բանկը որդեգրել է գնաճի կայուն մակարդակը պահելու քաղաքականությունն, ապա որպես այդ ուղղությամբ արվող գործողություն, ամենաընդունվածն աշխարհում՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, ինչ-որ իմաստով օրինաչափ գործողություն է: Բայց օրինաչափությանը զուգահեռ խիստ անհրաժեշտ է գնահատել այդ գործողության արդյունավետությունը, հատկապես հաշվի առնելով, որ գործ ունենք անգամ ճգնաժամի տեսանկյունից ոչ այնքան օրինաչափ իրավիճակի հետ:
Նախ հիշեցնենք, որ վերաֆինսավորան տոկոսադրույքն այն փողի գինն է, որը ԿԲ-ն ուղղում է առևտրային բանկերին՝ տնտեսությանն ու անհատներին հետագա վերավարկավորման նպատակով:
Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի տնտեսական էֆեկտը կայանում է հետևյալում. այն բարձրանալով, փաստացի թանկանում են տնտեսությունում շրջանառվող միջոցները, հետևաբար՝ նվազում է դրանց հասանելիությունը: Քիչ հասանելի միջոցները զսպում են տնտեսական գործընթացները: Օրինակ, քաղաքացիների համար վարկային միջոցների հասանելիության կրճատման արդյունքում նվազում է նրանց կողմից իրականացվող ծախսերը բարիքների կամ ծառայությունների ձեռքբերման համար: Արդյունքում, կրճատվում է վերջիններիս պահանջարկը, ինչը նվազեցնում է գները:
Այսօր փաստացի գործ ունենք ԿԲ-ի կողմից այս պրոցեսի իրականացման հետ, ինչի վերջնանպատակը գների աճը զսպելն է:
Երկու հանգամանքի վրա կարծում ենք արժե ուշադրություն դարձնել: Առաջինը գրեթե երկու ամսվա ընթացքում երկրորդ անգամ այս գործիքին դիմելու հանգամանքն է, որը զուգորդվում է գների կայունացման հետ կապված մեղմ ասած ոչ այնքան մխիթարական պատկերով: Հետևաբար գործիքի կիրառման արդյունավետությունը հարցականի ներքո է:
Մյուս կողմից ևս մեկ անգամ վերաֆինասնավորման տոկոսադրույքի գործիքով կարելի է զսպել շուկայական գործնթացներով պայմանավորված գների աճը, օրինակ՝ գների համաշխարհային աճի ազդեցությունը: Մինչդեռ մեզ մոտ ներկայիս գնաճի պատճառների թվում զուտ շուկայական գործոնները միակը չեն, կամ նույնիսկ՝ փոքր մասնաբաժին ունեն: Փոխարենը մեծ է այնպիսի գործոնների ազդեցությունն, ինչպիսին են գազի սակագնի թանկացումը, հոսանքի թանկացումը, որոնց ազդեցությունը փոքր չէ գների վրա: Գնաճի այսօրվա տեմպին մեծապես նպաստում է դրամի արժեզրկումն ու առհասարակ տնտեսությունում պահպանվող անորոշությունն ու բացասական սպասումները, բայց դրանք առանձին խնդիր են և դժվար թե նույն վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքով լուծվող:
Այս ամենը հաշվի առնելով, դժվար է սպասել, որ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի՝ այս կարճ ժամանակահատվածում ևս մեկ անգամ բարձրացումն առանձնապես լուրջ ազդեցություն կունենա գների աճի տեմպի վրա:
Փոխարենն այն հղի է տնտեսության համար առանց այդ էլ առկա խնդիրներն է՛լ ավելի խորացնելու վտանգով: Մասնավորապես, 2020թ.-ին տարեսկզբից երկու անգամ վերանայվեցին բյուջեի տարեկան սպասվող հարկային եկամուտները, ինչի արդյունքում, ելնելով տնտեսությունում ստեղծված իրավիճակից, սպասվող հարկային եկամուտների թիվը նվազեցվեց: Բայց անգամ այդ պարագայում հարկային եկամուտների հավաքագրումը խնդիրների առաջ կանգնեց՝ գրացելով բյուջետային ճեղք:
Իհարկե, ԿԲ-ն իրականացնում է իր ֆունկցիաները, բայց դրանք այսօր փաստացի ստեղծված տնտեսական իրավիճակի հետ, կարծես, գործնական առնչություններ քիչ ունեն:
Հասկանալի է, որ գնաճի պայմաններում ԿԲ-ի կողմից իր հիմնական գործիքների չկիրառումը պետք է ունենա հստակ հիմնավորում, որից բխում է պատասխանատվություն ստանձնելու խնդիրը: Մյուս կողմից այս գործիքակազմի չկիրառումն արդարացված լինելու համար պետք է ունենա երկընտրանք: Իսկ լավագույն երկընտրանքը ճգնաժամային կառավարման նորմալ տրամաբանության ներքո պետական կառույցների միջև արդյունավետ փոխգործակցությունն է:
Արդյո՞ք վերջին մեկ տարվա ընթացքում նման փոխգործակցության կամ առհասարակ ճգնաժամային կառավարման նշույլ անգամ նկատվել է մեզ մոտ: Կամ արդյո՞ք կարելի է պատերացնել, ԿԲ ղեկավարության ու, օրինակ, Էկոնոմիկայի նախարարի միջև փոխադարձ համագործակցություն, որի արդյունքում հնարավոր է գտնել ոչ օրինաչափ լուծումներ:
Մնում է միայն արձանագրել, որ Հայաստանի ավերված տնտեսությունում խիստ պահանջարկ ունեցող փողը թանկացավ ևս 0,25 տոկոսային կետով:
այլ նյութեր այս թեմայով
- Տնտեսություն. Ներքաղաքական և տնտեսական անորոշություններ «Առավոտյան լուրեր Լիլիթ Թումանյանի հետ» հաղորդման «Հայացք. տնտեսություն» խորագրի ներքո քննարկվել է վիճակագրական...
- Կարո՞ղ է հանկարծ ստացվել այնպես, որ Հայաստանն ավելի քան երբևէ մեծացնի հանքարդյունաբերության ծավալները Դառը, բայց այլընտրանք չունեցող արձանագրումից» մինչև փաստացի հաստատում. Ամուլսարի հանքը կշահագործվի:
- ՀԴՄ-ներով «տնտեսական հեղափոխության» կոնցեպտի տկարությանը մի անգամ արդեն ականատես եղանք Տնտեսության վերականգնման նշաններն աճող սպառման մեջ տեսնելը, մեղմ ասած, հեռու է մակրոտնտեսական կառավարման լրջությունից:
- Գյուղատնտեսության նկատմամբ այս աստիճան անլրջությունը ոլորտի է՛լ ավելի ձախողման կհանգեցնի. փորձագետ Կորոնավիրուսի ձախողված հակաճգնաժամային միջոցառումների շարունակության ու քաղաքաշինական խոշոր ծրագրերին երևի...
- Տնտեսություն. Եվրապարտատոմսերի թողարկում, գնաճ, մակրոտնտեսական վիճակ «Առավոտյան լուրեր Լիլիթ Թումանյանի հետ» հաղորդման «Հայացք. Տնտեսություն» խորագրի ներքո անդրադարձ եղավ եվրապարտատոմսերի...
-
19:50
Իրաքում փակ դռների հետևում կայացել է Հռոմի պապի և այաթոլլահ Ալի Սիստանիի հանդիպումը
-
19:13
Որոնողական աշխատանքների արդյունքում հայտնաբերվել է ևս 2 զինծառայողի աճյուն. Արցախի ԱԻՊԾ
-
18:48
Նախագահը «Հայրենիքի փրկության շարժման» ղեկավարների հետ հանդիպում է խնդրել. Իշխան Սաղաթելյան
-
18:42
Մարտի 5-ին և 6-ին հայ-ադրբեջանական շփման գծի ամբողջ երկայնքով սահմանային միջադեպեր չեն արձանագրվել. ՊՆ
-
17:13
ԱՀԿ-ն դեռ խորհուրդ չի տալիս օգտագործել ճանապարհորդների համար «իմունային անձնագրեր»
-
16:47
Օնիկ Գասպարյանին աջակցության ակցիայի մասնակիցները երթով միացան ընդդիմության հանրահավաքին
-
16:39
ԱՆ-ի կողմից սահմանափակումները հանելուց հետո մանկապարտեզները կընդունեն մոտ 7000 երեխայի. Հայկ Մարության
-
15:39
Հայաստանում օդի ջերմաստիճանը մարտի 8-ի ցերեկը կնվազի 5-7 աստիճանով
-
15:09
Արցախում ստացիոնար բուժում է ստանում կորոնավիրուսով վարակված 5 հիվանդ
-
14:33
ԱԳ նախարար Արա Այվազյանի հեռախոսազրույցը Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի հետ
-
13:06
Լեռնային Ղարաբաղում հրադադարը պահպանվում է շփման գծի ողջ երկայնքով. ՌԴ ՊՆ
-
12:13
Սյունիքի մարզում պետք է ստեղծվի անվտանգության ապառազմականացված գոտի` բնակիչների իրավունքների երաշխավորման նպատակով․ ՄԻՊ
-
11:47
Բայդենը երկարացրել է Իրանի դեմ պատժամիջոցները
-
11:00
Հայաստանում կորոնավիրուսի հաստատված դեպքերի թիվը հասել է 174257-ի
-
09:25
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ
-
08:45
Մարկոս Պիզելլին՝ Հարավային Ամերիկայում ՀՖՖ դեսպան
-
07:38
Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հետ
-
21:22
Ո՞վ էր կործանված ուղղաթիռի թուրք գեներալը և ի՞նչ կապ ուներ Արցախում կիրառված Bayraktar-ների հետ
-
21:03
Սերժ Սարգսյանը «Եռաբլուր» պանթեոնում հարգանքի տուրք է մատուցել Վազգեն Սարգսյանի հիշատակին
-
20:38
Վատիկանը կարևորում է Ռուսաստանի դերը Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործում
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
18:35
«Ամենաթափանցիկ» իշխանությունը փորձում է հանրությունից հնարավորիս գաղտնի պահել Սյունիքում տեղի ունեցող մտահոգիչ զարգացումները
-
16:26
ՀՀ-ԵՄ համաձայնագրի վավերացման ավարտը քաղաքական տեսանկյունից այսօր ոչինչ չի փոխում
-
17:25
Հայաստանը պետք է զերծ մնա ՌԴ-ԱՄՆ շահերի հակադրումից դիվիդենտներ քաղելու գայթակղությունից
-
16:51
Երկրագունդ. ԱՄՆ արտաքին քաղաքական գերակայություններն ու մեր տարածաշրջանը
-
18:05
Ի՞նչ է հակամենաշնորհային կոմպլաենսը և ի՞նչի մասին է ՀՀ ՄԻՊ նախաձեռնությունը
-
16:14
Թուրքիան սիրախաղ է սկսել ԱՄՆ-ի հետ. արտաքին քաղաքականության իրակա՞ն փոփոխություն, թե՞ իմիտացիա
-
15:05
Սերժ Սարգսյանի թողած իրական «ժառանգությունը»
-
18:31
Տնտեսություն. Եվրապարտատոմսերի թողարկում, գնաճ, մակրոտնտեսական վիճակ
-
20:10
Հակաթուրքական «Ֆիլիայի ֆորում». Ի՞նչ է այն և ինչո՞ւ Հայաստանը չմասնակցեց այդ համաժողովին
-
16:03
Վաշինգտոնն ու Թեհրանը նշել են միջուկային գործարքին վերադառնալու պայմանները. կողմերը փորձում են պահել դեմքը
Խոնավություն՝ 55%
Քամի՝ 5 կմ/ժ