Որքանո՞վ է ԿԲ-ի կողմից վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումն այս իրավիճակում արդյունավետ

Կենտրոնական բանկը փետրվարի 2-ին որոշեց բարձրացնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 0,25 տոկոսային կետով: Արդյունքում Հայաստանում սահմանվեց 5,5 տոկոս վերաֆինանսավորման տոկոսադրույք:
Հիշեցնենք, որ սա վերջին երկու ամիսների ընթացքում ԿԲ նմանատիպ երկրորդ գործողությունն է: Նախորդն արվեց 2020թ.-ին դեկտեմբերի 15-ին՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը բարձրացավ 1 %-ով:
Հաշվի առնելով հանգամանքը, որը ՀՀ Կենտրոնական բանկը որդեգրել է գնաճի կայուն մակարդակը պահելու քաղաքականությունն, ապա որպես այդ ուղղությամբ արվող գործողություն, ամենաընդունվածն աշխարհում՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, ինչ-որ իմաստով օրինաչափ գործողություն է: Բայց օրինաչափությանը զուգահեռ խիստ անհրաժեշտ է գնահատել այդ գործողության արդյունավետությունը, հատկապես հաշվի առնելով, որ գործ ունենք անգամ ճգնաժամի տեսանկյունից ոչ այնքան օրինաչափ իրավիճակի հետ:
Նախ հիշեցնենք, որ վերաֆինսավորան տոկոսադրույքն այն փողի գինն է, որը ԿԲ-ն ուղղում է առևտրային բանկերին՝ տնտեսությանն ու անհատներին հետագա վերավարկավորման նպատակով:
Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի տնտեսական էֆեկտը կայանում է հետևյալում. այն բարձրանալով, փաստացի թանկանում են տնտեսությունում շրջանառվող միջոցները, հետևաբար՝ նվազում է դրանց հասանելիությունը: Քիչ հասանելի միջոցները զսպում են տնտեսական գործընթացները: Օրինակ, քաղաքացիների համար վարկային միջոցների հասանելիության կրճատման արդյունքում նվազում է նրանց կողմից իրականացվող ծախսերը բարիքների կամ ծառայությունների ձեռքբերման համար: Արդյունքում, կրճատվում է վերջիններիս պահանջարկը, ինչը նվազեցնում է գները:
Այսօր փաստացի գործ ունենք ԿԲ-ի կողմից այս պրոցեսի իրականացման հետ, ինչի վերջնանպատակը գների աճը զսպելն է:
Երկու հանգամանքի վրա կարծում ենք արժե ուշադրություն դարձնել: Առաջինը գրեթե երկու ամսվա ընթացքում երկրորդ անգամ այս գործիքին դիմելու հանգամանքն է, որը զուգորդվում է գների կայունացման հետ կապված մեղմ ասած ոչ այնքան մխիթարական պատկերով: Հետևաբար գործիքի կիրառման արդյունավետությունը հարցականի ներքո է:
Մյուս կողմից ևս մեկ անգամ վերաֆինասնավորման տոկոսադրույքի գործիքով կարելի է զսպել շուկայական գործնթացներով պայմանավորված գների աճը, օրինակ՝ գների համաշխարհային աճի ազդեցությունը: Մինչդեռ մեզ մոտ ներկայիս գնաճի պատճառների թվում զուտ շուկայական գործոնները միակը չեն, կամ նույնիսկ՝ փոքր մասնաբաժին ունեն: Փոխարենը մեծ է այնպիսի գործոնների ազդեցությունն, ինչպիսին են գազի սակագնի թանկացումը, հոսանքի թանկացումը, որոնց ազդեցությունը փոքր չէ գների վրա: Գնաճի այսօրվա տեմպին մեծապես նպաստում է դրամի արժեզրկումն ու առհասարակ տնտեսությունում պահպանվող անորոշությունն ու բացասական սպասումները, բայց դրանք առանձին խնդիր են և դժվար թե նույն վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքով լուծվող:
Այս ամենը հաշվի առնելով, դժվար է սպասել, որ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի՝ այս կարճ ժամանակահատվածում ևս մեկ անգամ բարձրացումն առանձնապես լուրջ ազդեցություն կունենա գների աճի տեմպի վրա:
Փոխարենն այն հղի է տնտեսության համար առանց այդ էլ առկա խնդիրներն է՛լ ավելի խորացնելու վտանգով: Մասնավորապես, 2020թ.-ին տարեսկզբից երկու անգամ վերանայվեցին բյուջեի տարեկան սպասվող հարկային եկամուտները, ինչի արդյունքում, ելնելով տնտեսությունում ստեղծված իրավիճակից, սպասվող հարկային եկամուտների թիվը նվազեցվեց: Բայց անգամ այդ պարագայում հարկային եկամուտների հավաքագրումը խնդիրների առաջ կանգնեց՝ գրացելով բյուջետային ճեղք:
Իհարկե, ԿԲ-ն իրականացնում է իր ֆունկցիաները, բայց դրանք այսօր փաստացի ստեղծված տնտեսական իրավիճակի հետ, կարծես, գործնական առնչություններ քիչ ունեն:
Հասկանալի է, որ գնաճի պայմաններում ԿԲ-ի կողմից իր հիմնական գործիքների չկիրառումը պետք է ունենա հստակ հիմնավորում, որից բխում է պատասխանատվություն ստանձնելու խնդիրը: Մյուս կողմից այս գործիքակազմի չկիրառումն արդարացված լինելու համար պետք է ունենա երկընտրանք: Իսկ լավագույն երկընտրանքը ճգնաժամային կառավարման նորմալ տրամաբանության ներքո պետական կառույցների միջև արդյունավետ փոխգործակցությունն է:
Արդյո՞ք վերջին մեկ տարվա ընթացքում նման փոխգործակցության կամ առհասարակ ճգնաժամային կառավարման նշույլ անգամ նկատվել է մեզ մոտ: Կամ արդյո՞ք կարելի է պատերացնել, ԿԲ ղեկավարության ու, օրինակ, Էկոնոմիկայի նախարարի միջև փոխադարձ համագործակցություն, որի արդյունքում հնարավոր է գտնել ոչ օրինաչափ լուծումներ:
Մնում է միայն արձանագրել, որ Հայաստանի ավերված տնտեսությունում խիստ պահանջարկ ունեցող փողը թանկացավ ևս 0,25 տոկոսային կետով:
այլ նյութեր այս թեմայով
- 2022թ․ Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը՝ ռիսկային և ոչ կայուն «Հայացք» վելուծական կենտրոնի փորձագետ Լիլիա Ամիրխանյանի մեկնաբանություններն՝ ABNews-ին։
- ՊԵԿ-ը հրապարակել է 1000 խոշոր հարկատուների ցանկը Երրորդ տեղում ծխախոտի արտադրությամբ ու արտահանմամբ զբաղվող «Գրանդ տոբակո»-ն է՝ 45 միլիարդ դրամի չափով վճարած հարկերով։
- Հայաստանն ու Լեհաստանը քննարկում են առևտրաշրջանառությունն ընդլայնելու հնարավորությունները Երկուստեք կարևորվել են հայ-լեհական հարաբերությունները՝ հատկապես գյուղատնտեսության ոլորտում առկա զարգացման...
- Օտարերկրացիներին իրավունք կտրվի ՀՀ–ում բիզնես սկսել պարզեցված ընթացակարգով Օրենսդրական առաջարկի համաձայն` փոփոխություններն առնչվում են բիզնեսի այն տեսակներին, որոնք ՀՀ–ում գործունեության...
- 2022թ.-ի պարադոքսը. տնտեսության և աղքատության աճ Այս պարադոքսալ իրավիճակի բացատրությունը գտնվում է արձանագրված աճերն ապահովող գործոնների վրա:
-
13:10
Վարչապետը շնորհավորական ուղերձ է հղել Շրի Լանկայի վարչապետին
-
09:18
ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
-
08:58
Երիտասարդների բարեխոս Սուրբ Սարգիս զորավարի հիշատակության օր
-
23:59
ՌԴ խաղաղապահների հրամանատարությունը շարունակում է բանակցությունները Լաչինի միջանցքով երթևեկության վերականգնման հարցով
-
23:19
Բլինքենի ծրագրված այցը Չինաստան հետաձգվել է օդապարիկի միջադեպի պատճառով
-
22:58
ԵՀ-ն հայտարարել է ԵՄ-ին անդամակցելու հարցում Ուկրաինայի պատրաստվածության ցածր մակարդակի մասին
-
22:02
ՀՀ ԱԳՆ-ն պարզաբանել է Վրաստան և ԱՄԷ Հայաստանի քաղաքացիների մուտքի հետ կապված հարցերը
-
21:12
Թուրքիան և Ադրբեջանը 2023-ին համատեղ 10-ից ավել զորավարժություն են նախատեսել
-
20:10
Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինն այցելել է Ջերմուկ քաղաք
-
19:45
2022թ․ Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը՝ ռիսկային և ոչ կայուն
-
18:18
«Ճոճանակը» պատասխանում է այսօր դաշտում առկա մի շարք մանիպուլյացիների. Աննա Կարապետյան
-
17:59
ՆԱՏՕ-ի երկրները կարծում են, որ Ռուսաստանը չի կատարում «START»-ի պայմանները
-
17:28
ԵԱՏՀ-ն և ԱՊՀ Գործադիր կոմիտեն ստորագրել են փոխգործակցության խորացման միջոցառումների ծրագիր
-
17:23
ՀՀ ֆինանսների նախարարն ընդունել է Սեբաստիան Մոլինեուսին
-
16:40
2022–ի արդյունքներով ԵԱՏՄ ընդհանուր ՀՆԱ–ն կկրճատվի շուրջ 1,9%–ով. ԵՏՀ–ի ներկայացուցիչ
-
16:34
ՌԴ-ն բանակցություններն «իր ձեռքը հավաքելու» փորձ է անում
-
16:31
Քննարկվել են hայ մեծանուն կոմպոզիտոր Արամ Խաչատրյանի120-ամյակին նվիրված միջոցառումները բարձր մակարդակով անցկացնելուն ուղղված հարցեր
-
16:27
Պեսկովը հերքել է լուրը, թե իբր ԱՄՆ-ն Ռուսաստանին խաղաղություն կնքելու դիմաց առաջարկել է Ուկրաինայի տարածքի 20 %-ը
-
16:25
Արցախում 5528 երեխա չի կարողանում մանկապարտեզ հաճախել՝ զրկվելով համապատասխան խնամք և սնունդ ստանալու հնարավորությունից
-
16:10
Թուրքիայի ՆԳ նախարարն ԱՄՆ դեսպանին հորդորել է «կեղտոտ ձեռքեը քաշել Թուրքիայից»
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
19:09
SOS - ԱՐՑԱԽ․ Հրատապ գործողությունների ծրագիր
-
14:30
Պեսկովը կասկածի տակ է դրել Անկարայի կողմից Կիևին կասետային զինամթերքի մատակարարման մասին լուրերի հավաստիությունը
-
15:02
Հայաստանի մերժումից հետո ՀԱՊԿ-ը զորավարժություն կանցկացնի այլ երկրում
-
21:08
ԵՄ-ն ապացույցներ չունի, որ Իրանը Ռուսաստանին բալիստիկ հրթիռներ է մատակարարում
-
10:48
Թող Ամենակալի օգնականությամբ մեր տարածաշրջանը վերագտնի իր խաղաղությունը և միջազգային հանրության կողմից ճանաչվի Արցախի մեր ժողովրդի՝ հայրենի հողում ապահով, ազատ ու անկախ ապրելու իրավունքը․ Ն․Ս․Օ․Տ․Տ․ Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս
-
18:11
Երևանը ներառվել է աշխարհի ամենաանվտանգ քաղաքների թոփ 20-ում. Numbeo
-
19:37
ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև կարգավորումը չպետք է ԵՄ-ի և ՌԴ-ի միջև մրցակցության պատանդ դառնա․ ԵՄ ներկայացուցիչ
-
09:27
Կոչ ենք անում անհապաղ վերականգնել Լաչինի միջանցքի հասանելիությունը․ ԵԱՀԿ-ում ԱՄՆ ներկայացուցիչ
-
13:58
Կրակոցներ իրանա-ադրբեջանական սահմանին. վիրավոր կա
-
18:30
Հայաստանի և Վրաստանի քաղաքացիները երկու երկրներ կկարողանան այցելել նաև ID քարտերով. Փաշինյանի ելույթը
Խոնավություն՝ 30%
Քամի՝ 2,57 կմ/ժ