ԱՄՆ շահագրգռված կլինի հաջողության պատմություններ ունենալ մեր տարածաշրջանում. Լիանա Հովհաննիսյան (ԲԱՑԱՌԻԿ)

ԱՄՆ նոր վարչակազմի, Դոնալդ Թրամփի օրոք ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության հնարավոր փոփոխությունների, նոր գերակայությունների մասին «Արմեդիա» ՏՎԳ-ն զրուցել է «Հայացք» կիրառական քաղաքականության և հետազոտությունների վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Լիանա Հովհաննիսյանի հետ:
- Դոնալդ Թրամփի հաղթանակն ԱՄՆ նախագահական ընտրություններում շոկային արձագանքներ առաջացրեց ոչ միայն ԱՄՆ-ում, այլ նաև ամբողջ աշխարհում: Ինչո՞վ եք դա պայմանավորում:
- Նման շոկային արձագանքը կարելի է պայմանավորել մի շարք գործոններով: Փորձեմ առանձնացնել դրանցից հիմնականները.
Առաջին, Դոնալդ Թրամփը՝ որպես քաղաքական գործիչ, դուրս է, ինչպես Արևմուտքում է ընդունված անվանել, քաղաքական կոռեկտության դաշտից (political rightness): Պատահական չէ, որ Արևմտյան մեդիան նրան անվանում է «ամենա ոչ ավանդական» ԱՄՆ նախագահը: Օրինակ, գիտենք, որ, որպես կանոն, քաղաքական գործիչները հետևում են այսպես կոչված դիվանագիտական էթիկային և խուսափում են շատ հարցերի մասին կարծիք հայտնելուց: Ի տարբերություն նրանց, ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփն հաճախ իրեն ազատ է զգում այդ «դիվանագիտական կապանքներից» և իրերն անվանում է իրենց անուններով:
Երկրորդ, Դոնալդ Թրամփի հաղթանակը կոտրեց մի շարք առկա կարծրատիպեր: Oրինակ, ԱՄՆ նախագահը, ինչպես ընդունված է ԱՄՆ քաղաքական պրակտիկայում, պետք է պարտադիր ունենա անցած երկար քաղաքական ուղի, զբաղեցրած լինի տարբեր պաշտոններ՝ աստիճանաբար բարձրանալով և հասնելով նախագահի աստիճանին: Մյուս կարծրատիպի օրինակն այն համոզմունքն է, որ նախագահական ընտրություններում չի կարող հաղթել մի թեկնածու, ով չունի ամուր կուսակցական կապեր ԱՄՆ երկու հիմնական կուսակցություններից և ոչ մեկի հետ:
Երրորդ, ողջ քարոզարշավի ընթացքում Դոնալդ Թրամփը հանդես է եկել որպես անկանխատեսելի քաղաքական գործիչ՝ իրեն ընդհանրապես չկաշկանդելով մինչ այդ ԱՄՆ կողմից տարվող քաղաքականությանը հավատարիմ մնալու պարտավորությամբ: Նկատենք, որ ԱՄՆ նորընտիր նախագահը դեմ դուրս եկավ հայտարարաված սկզբունքներին և տարվող հիմնական քաղաքական գծերին (դրա վառ օրինակ էր վերջին տարիներին Արևմուտքում իշխող հակառուսական ալիքին դեմ դուրս գալը, միգրանտների քաղաքականության հարցում դրսևորած դիրքորոշումը և այլն):
Չորրորդ, Արևմտյան մեդիան հայտնվեց իր իսկ լարած թակարդում: Ողջ քարոզարշվի ընթացքում արևմտյան փորձագետների, լրագրողների մեծ մասը գրեթե բացառում էր Թրամփի հաղթանակը և այդ տրամադրությամբ վարակում հանրությանը: Սակայն ունեցանք լրիվ հակառակ պատկեր: Իրավիճակը նույն էր նաև Brexit-ի դեպքում:
- Ձեր կարծիքով ԱՄՆ նորընտիր նախագահի պաշտոնավարման տարիներին ականատես կլինե՞նք ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության, դրանում կիրառվող գործիքակազմի փոփոխության:
- Հարցին պատասխանելու համար պետք է ուղղակի վերհիշենք, թե որոնք էին այն հիմնական թեզերը, որ Թրամփն օգտագործեց իր ողջ քարոզարշավի ընթացքում և շարունակեց դրանց հավատարիմ մնալ ընտրություններում հաղթելուց հետո: Այդ թեզերի շարքում կառանձնացնեմ երկու հիմնականները. ԱՄՆ-ն իր քաղաքականության մեջ հաշվի է առնելու նախևառաջ իր շահերը և, երկրորդ, մենք վերականգնելու ենք այլ երկրների՝ ԱՄՆ հանդեպ ունեցած հարգանքը:
Այստեղից կարող ենք անել հետևյալ եզրակացությունները.
առաջին, այլ երկրների հետ ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությունն ուղղակի բերվելու է պայմանավորվածությունների դաշտ և կառուցվելու է «ինչն ինչի դիմաց սկզբունքով»: Եթե ասվածը պրոյեկտենք, օրինակ, ԱՄՆ-ԵՄ հարաբերությունների վրա, ապա ԱՄՆ-ն իր ԵՄ դաշնակիցների առաջ դնելու է շատ հստակ սահմանված խնդիր. եթե ցանկանում եք, որ ԱՄՆ-ն ապահովի ձեր անվտանգությունը, ապա մտածեք, թե ինչ եք պատրաստ տալ ԱՄՆ-ին դրա փոխարեն և ինչպես է դա ծառայելու ԱՄՆ շահերին:
երկրորդ, ԱՄՆ այսուհետ իր քաղաքականությունը կառուցելու է ոչ թե արժեքների իմիտացիայի, այլ շահերի վրա: Սա ինքնին արդեն ենթադրում է նահանջ նախկինում ԱՄՆ կողմից հաճախ օգտագործված «փափուկ ուժի» սկզբունքից: Այլ կերպ ասած, եթե նախկինում ԱՄՆ կողմից տրամադրված ֆինանսական ռեսուրսներն ուղղորդվում էին հիմնականում ընդդիմադիր ուժերին՝ ինչ-ինչ խնդիրներ լուծելու համար, ապա այսուհետ հիմնական պայմանավորվածությունները գործելու են իշխանությունների հետ՝ նույն «ինչն ինչի դիմաց սկզբունքով»:
- Ի՞նչի կհանգեցնի նման փոփոխությունը և որքանով է այն դրական:
- Դրական է այնքանով, որ լինելու են հստակ սահմանված կանոններ և պարտավորություններ: Բացասական է նրանով, որ արժեքների առաջ մղումը շահերի հաշվին մղվելու է ետին պլան: ԱՄՆ-ն տարիներ շարունակ հանդիսացել է (առնվազն հայտարարությունների մակարդակով) ժողովրդավարական արժեքների ավանդական ջատագովը: Այս դեպքում հարց է առաջանալու, կգտնվի արդյո՞ք ինչ-որ մեկը, որ կկարողանա փոխարինել ԱՄՆ-ին:
- Այդ ֆոնին ի՞նչ փոփոխություններ ակնկալել անմիջական հարևանների, հիմնական ուժային կենտրոնների (Ռուսաստան, Չինաստան) և մեր տարածաշրջանի հանդեպ ԱՄՆ քաղաքականության մեջ:
- Ինչ վերաբերում է իր անմիջական հարևաններին, ապա ԱՄՆ, կարծում եմ, կշարունակի նրանց հետ համագործակցությունը, սակայն այս դեպքում ևս կգործեն հստակ սահամանված պայմանավորվածություններ: Այստեղ ԱՄՆ-ն առաջ կմղի իր հիմնական հետաքրքրությունները՝ փորձելով դրանք հնարավորինս ծառայեցնել նաև իր անմիջական հարևանների հետաքրքրություններին:
Ուժային կենտրոնների հետ հարաբերությունները կկառուցվեն փոխգործընկերության սկզբունքի վրա, որտեղ գործընկերներից որևէ մեկը չի փորձի հատել մյուսի կողմից սահմանած կարմիր գծերը: Միևնույն ժամանակ, նրանք կփորձեն միասին պայքարել ընդհանուր մարտահրավերների դեմ:
Հաշվի առնելով, որ Թրամփը, կարծես ավելի մեծ ուշադրություն է դարձնում ԱՄՆ ներքին խնդիրներին և թուլացնելու է տարբեր տարածաշրջանում ակտիվ ներգրավումը՝ կարծում եմ, առկա խնդիրների շուրջ ընդհանուր հայտարարի գալու գործը ԱՄՆ-ն կթողնի տարածաշրջանի հիմնական խաղացողներին: Միևնույն ժամանակ, ԱՄՆ կշարունակի մասնակցել այն ձևաչափերին, որոնցում նախկինում մասնակցում էր, օրինակ Մինսկի խմբի եռահամանախագահության ձևաչափում: Կմեծանա նաև ԱՄՆ շահագրգռվածությունն ունենալու հաջողության պատմություններ այն խնդիրներում, որոնցում նա շարունակում է ունենալ անմիջական մասնակցություն: Սա պայմանավորված է ԱՄՆ վարկանիշը բարձրացնելու Թրամփի ձգտումով:
այլ նյութեր այս թեմայով
- Երկրագունդ. ԱՄՆ արտաքին քաղաքական նոր գերակայությունները «Առավոտյան լուրեր Լիլիթ Թումանյանի հետ» հաղորդման «Հայացք. Երկրագունդ» խորագրի ներքո զրուցել ենք ԱՄՆ արտաքին...
- Տնտեսություն. ԱՄՆ նոր վարչակարգի որդեգրած տնտեսական քաղաքականությունը «Առավոտյան լուրեր Լիլիթ Թումանյանի հետ» հաղորդման «Հայացք. տնտեսություն» խորագրի ներքո քննարկվել է ԱՄՆ նոր վարչակարգի...
- Հայաստանը պետք է զերծ մնա ՌԴ-ԱՄՆ շահերի հակադրումից դիվիդենտներ քաղելու գայթակղությունից ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հինգշաբթի օրը պետդեպարտամենտում հրապարակեց արտաքին քաղաքական իր գերակայությունները:
- Երկրագունդ. ԱՄՆ արտաքին քաղաքական գերակայություններն ու մեր տարածաշրջանը «Առավոտյան լուրեր Լիլիթ Թումանյանի հետ» հաղորդման «Հայացք. Երկրագունդ» խորագրի ներքո զրուցել ենք ԱՄՆ արտաքին...
- Թուրքիան սիրախաղ է սկսել ԱՄՆ-ի հետ. արտաքին քաղաքականության իրակա՞ն փոփոխություն, թե՞ իմիտացիա Թուրքիայում սա շատ լավ հասկանում են և արդեն փորձում են ձեռնարկել կանխարգելիչ քայլեր:
այլ նյութեր այս թեմայով
- Բլումբերգը թեկնածություն կառաջադրի ԱՄՆ նախագահական ընտրություններին 77-ամյա Բլումբերգը 2002-2013 թթ. զբաղեցրել է Նյու Յորքի քաղաքապետի պաշտոնը: Նա հայտնի է նաև՝ որպես ֆինանսական լուրերի...
- «Ցնցող հաղթանակ այս գիշեր: Շնորհակալություն բոլորին». Թրամփը՝ Կոնգրեսի ընտրությունների մասին ԱՄՆ-ում նոյեմբերի 6-ին անցկացված Կոնգրեսի միջանկյալ ընտրությունների նախնական արդյունքների համաձայն Սենատում...
- Թրամփի հակառակորդները վնաս են հասցնում ԱՄՆ-ի հեղինակությանը.Պուտին Պուտինը նշել է, որ նրանք հարգանք չեն ցուցաբերում Թրամփի օգտին քվեարկած ընտրողների նկատմամբ:
- Իրատեսակա՞ն է արդյոք Դոնալդ Թրամփի պաշտոնանկությունը ԱՄՆ-ի 45-րդ նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարքագիծը, ով հայտնի է դարձել որպես մինչ օրս ԱՄՆ-ի պատմության մեջ եղած «ամենաարտասովոր»...
- Թրամփ 102 (ՏԵՂԵԿԱՆՔ) Թրամփի արտաքին քաղաքականությունը հետապնդում էր մեկ հիմնական նպատակ՝ ամրապնդել ԱՄՆ դիրքերը համագործակցության...
այլ նյութեր այս թեմայով
- Զոհրաբ Մնացականյանը հեռախոսազրույց է ունեցել ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալի պաշտոնակատար Ֆիլիպ Ռիքերի հետ Զոհրաբ Մնացականյանը և Ֆիլիպ Ռիքերն անդրադարձան երկկողմ օրակարգի մի շարք հարցերի: Կարևորվեց հայ-ամերիկյան ռազմավարական...
- Փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանն ընդունել է ԱՄՆ-ի դեսպանին Հանդիպման ընթացքում Դեբորա Գրիզերը ներկայացրել է ԱՄՆ ՄԶԳ կողմից Հայաստանում իրականացվող ծրագրերը:
- ՀՀ նախագահը հանդիպել է Ադրին Նազարյանի և Փոլ Քրիքորյանի հետ Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանը նշել է այն ոլորտները, որտեղ համագործակցության և առկա կապերն էլ ավելի խորացնելու...
- Կալիֆորնիան հանդես է գալիս արդարության օգտին և հիշում է 1,5 մլն մարդկանց, որոնք սպանվել են 1915 թվականին. նահանգապետը օրենք է ստորագրել Թուրքիայում ներդրումների արգելքի մասին Կալիֆորնիան, լինելով մեծությամբ 5-րդ տնտեսական կենտրոնը, այս օրինագիծը ստորագրելով՝ Թրամփին ուղղակիորեն ասել...
- Ո՞վ է ԱՄՆ նախագահի ամենից ոչ ցանկալի թեկնածուն հայերի համար Սենատոր Բուքերը երբեք Կոնգրեսում չի աջակցել հայանպաստ և Ամերիկայի հայկական համայնքի համար կարևոր և ոչ մի բանաձևի:
-
20:33
Զախարովա․ Ի՞նչ ենք ուզում՝ Արցախում տուրիզմի զարգացում, թե՞ փախստականների վերադարձ
-
19:03
Արմեն Սարգսյանը հանդիպել է Վազգեն Մանուկյանի, Արթուր Վանեցյանի, Վահրամ Բաղդասարյանի և Արծվիկ Մինասյանի հետ
-
18:30
Նախագահ Արմեն Սարգսյանն այցելել է ՀՀ Զինված ուժերի գլխավոր շտաբ
-
18:27
Արմեն Սարգսյանը հանդիպումներ է ունեցել ԱԺ «Իմ քայլը», «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցությունների ղեկավարների և «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության քարտուղարի հետ
-
18:27
Ալիևը իր հայաստանյան ներկայիս գործընկերոջից ետ չի մնում անամոթաբար ու անպատասխանատու ձևով ստելու գործում. ՀՀ երրորդ նախագահի գրասենյակ
-
18:25
Թուրք իշխանությունների՝ ՀՀ-ում տեղի ունեցող դեպքերի մասին արած հայտարարությունները մեծ մարտահրավերներ են իրենց մեջ պարունակում
-
17:51
Նախագահը մինչև կիրակի կարտահայտի Օնիկ Գասպարյանի հարցով իր դիրքորոշումը
-
17:16
ԵԽԽՎ-ն դժգոհ է Հայաստանի Զինված ուժերի Գլխավոր շտաբի հայտարարությունից
-
16:33
Հադրութում քաղաքացիական անձանց սպանությունները ՄԱԿ պաշտոնյան որակել է որպես պատերազմական հանցագործություն. ՀՀ ԱԳՆ
-
16:27
ՌԻԱ Նովոստի գործակալությունը ՀՀ ՊՆ-ից պարզաբանում է ստացել Երևանի վրայով ռազմական ավիացիայի թռիչքների առնչությամբ
-
16:00
Պուտինը ՌԴ ԱԽ անդամների հետ քննարկել է Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ իրավիճակը
-
15:51
Հայտնի է Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետների երրորդ հանդիպման օրը
-
15:47
Արմեն Սարգսյանը կհանդիպի խորհրդարանական խմբակցությունների ղեկավարների և ներկայացուցիչների հետ
-
15:44
Արարատ Միրզոյանը հանդիպել է ՀՀ նախագահի հետ
-
15:13
Պեսկով. հայաստանյան իրադարձությունները դեռ չեն ազդում ԼՂ հարցով պայմանավորվածությունների կատարման վրա
-
14:45
Պեսկովը մեկնաբանել է Պուտինի և Փաշինյանի զրույցի վերաբերյալ ռուսական և հայկական կողմերի ուղերձներում ձևակերպումների տարաձայնությունները
-
14:28
Եղանակը Հայաստանում. առաջիկա 5 օրվա կանխատեսում
-
13:04
Հայաստանի և Արցախի ԱԳ նախարարները հանդիպել են
-
12:48
Շախմատի ոլորտում կայացվող կործանարար որոշումները կասեցնելու իմ բոլոր փորձերը տապալվեցին. Լևոն Արոնյանը որոշել է հեռանալ Հայաստանից
-
12:34
Արցախի օկուպացված տարածքներ Ադրբեջանի նախագահի այցի կապակցությամբ Արցախի ԱԳՆ-ն միջազգային կազմակերպություններին հուշագիր է ուղարկել
օրվա
շաբաթվա
ամսվա
-
09:43
ԱՄՆ-ն դատապարտել է Թուրքիայում գտնվող Սուրբ Թորոս պատմական հայկական եկեղեցու քանդումը
-
17:25
Հայաստանը պետք է զերծ մնա ՌԴ-ԱՄՆ շահերի հակադրումից դիվիդենտներ քաղելու գայթակղությունից
-
16:51
Երկրագունդ. ԱՄՆ արտաքին քաղաքական գերակայություններն ու մեր տարածաշրջանը
-
18:05
Ի՞նչ է հակամենաշնորհային կոմպլաենսը և ի՞նչի մասին է ՀՀ ՄԻՊ նախաձեռնությունը
-
18:35
«Ամենաթափանցիկ» իշխանությունը փորձում է հանրությունից հնարավորիս գաղտնի պահել Սյունիքում տեղի ունեցող մտահոգիչ զարգացումները
-
16:26
ՀՀ-ԵՄ համաձայնագրի վավերացման ավարտը քաղաքական տեսանկյունից այսօր ոչինչ չի փոխում
-
21:10
Որքանո՞վ է ԿԲ-ի կողմից վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումն այս իրավիճակում արդյունավետ
-
18:31
Տնտեսություն. Եվրապարտատոմսերի թողարկում, գնաճ, մակրոտնտեսական վիճակ
-
16:03
Վաշինգտոնն ու Թեհրանը նշել են միջուկային գործարքին վերադառնալու պայմանները. կողմերը փորձում են պահել դեմքը
-
12:52
Իրանն ստանձնել է տարածաշրջանային երկրների միջև կապող օղակի դերը
Խոնավություն՝ 61%
Քամի՝ 5 կմ/ժ